علوم غریبه
سه شنبه 30 خرداد 1391برچسب:, :: 14:27 ::  نويسنده : ققنوس       

 

اصالت با عشق است يا با زيبايي؟
متن گفتگوی برنامه تلویزیونی معرفت با پروفسور دکتر دینانی
چند جلسه اي است كه محضر استاد پيرامون نكات بديع و لطايف عرفاني صوانع العشاق خواجه احمد غزالي بحث مي كنيم اما وقتي كه صحبت از كرشمه معشوقي و كرشمه حسن شد سوالاتي را شما بينندگان عزيز مطرح نموديد تحت اين عنوان كه آيا اصالت با عشق است يا اصالت با زيبايي است؟ به عبارت ديگر آيا زيبايي مولد عشق است يا عشق مولد زيبايي؟ خوب سوال بسيار ظريف و خوبي است استاد اگر اجازه بدهيد با همين سوال پاسخش را از محضر شما پي بگيريم. ميهمان: سوال، سوال خوبي است ولي يك قدري نبايد اشتباه شود وقتي شما از اصالت صحبت مي كنيد در تداعي معاني مي شود وجود اصالت ماهيت. زيبايي و عشق مثل وجود ماهيت نيستند كه ما بنشينيم بحث كنيم كه حالا وجود اصيل ماهيت اصيل وجود اعتباري است. زيبايي و عشق هميشه با هم هستند. هر كجا زيبايي است عشق است و هر كجا عشق است زيبايي است عاشق در معشوق جز زيبايي نمي بيند اصلاً محال است زيبايي نباشد و عاشق باشد. عاشق در معشوق خود جز زيبايي نمي بيند و زيبايي نمي شود فرض كرد كه اثر نداشته باشد. هر كجا زيبايي است آنچنان جاذبه دارد كه عشق را به دنبال مي آورد مگر مي شود جايي زيبايي باشد و عشق نباشد بد نيست كه بگوييم اصالت با كدام است ولي يك قدري بايد حواسمان جمع باشد كه يكي را فرع نكينم و به ديگري بچسبيم.


اينها به اندازه ي هم اهميت دارند. مي دانيد مشكل و مسئله كجاست؟ اين مثل اين است كه مثلاً بپرسيم كه در صفات خداوند رحمانيت با حيات و علم كدام اصل است. خداوند حي است و خداوند عالم است، خداوند رحمان است آيا حي بودن اصل است يا عالم بودن اصل است؟ اين را نمي شود به اين صورت بگوييم كدام تابع كدام است. هر دو اهميت دارند. اين ها در يك وحدتي هستند. صفات كثير است اما از نظر وجودي همه وحدت دارند. بنابراين عشق و زيبايي توأمان هميشه. عشق، عشق به زيبايي است و از عاشق جز زيبايي در معشوق نمي بيند بنابراين زيبايي است اما اجازه بدهيد حالا كه اين مسئله را مطرح كرديد من يك حرف تازه تر بزنم از طرح اين سوال و شايد به ذهن بعضي ها خيلي سنگين بيايد هم عشق و هم زيبايي كه لازم و ملزومند هميشه با هم هستند و هر كجا زيبايي است عشق است و هر كجا عشق است زيبايي است هر دوشان آنجا هستند كه معرفت هست شما يك لحظه فرض كن اگر معرفت نباشد اگر معرفت نباشد حسن يعني چه؟ آگاهي نباشد حسن يعني چه؟ و اگر معرفت نباشد حتي عشق يعني چه؟ ما اينجا نمي خواهيم جنگ بين عقل و عشق راه بياندازيم البته مسئله مهمي است. معرفت دارم مي گويم عشق هميشه عشق هر عاشقي به اندازه ي معرفتش است. شما اگر عشق عاشق را خواسته باشيد اندازه بگيريد كه چقدر عاشق است ببين معرفتش چقدر است. عشق با معرفت توأم است و با زيبايي توأم است يعني در واقع زيبايي و عشق و معرفت يك مثلث است و سه جنبه از يك حقيقت است. در عشق معرفت است و زيبايي است. در زيبايي عشق است و معرفت. و در معرفت هر دو است. اين ها همه با هم هستند. كارشناس: البته كساني كه اصالت را به زيبايي مي دهند براي خودشان دلايلي دارند حالا يكي از اين دلايل اشاره به داستان حضرت يوسف است كه وقتي حضرت زليخا رسواي خاص و عام شد البته آيه قرآن است زنان مصري دعوت مي كند پيش هر كسي ترنج مي گذارد با يك چاقو مي گويد مشغول شويد در اين اثنا مي گويد حضرت يوسف وارد شو. همين كه او را ديدند. اين ها كه يوسف را نديدند عاشق نبودند تا ديند زيبايي او را دستهايشان را بريدند. ميهمان: يقيناً اين طور است. كارشناس: پس اول زيبايي است؟ ميهمان: بله، ولي اصالت را اصل و فرع كردن يك قدري مشكل است البته بله عشق آنجايي است كه زيبايي است و هر كجا زيبايي است عشق هم هست مي خواهم بگويم اينها معيت دارند با هم. بله البته معلوم است كه عشق، عشق به زيبايي است هميشه. ترديدي نيست عشق، عشق به زيبايي است اما زيبايي منهاي عشق چه؟ زيبايي منهاي عشق و معرفت يعني چه؟ بله اين درست به هر صورت اگر اين طور نگاه كنيم بله بايد بگوييم كه طبق نظر معمولي عشق آنجا مي آيد كه زيبايي است. هر كجا كه زيبايي هست عشق هست. حسن و زيبايي. و دليل محكم تر از اين كه شما آورديد البته اين هم دليل محكمي بود در آيه قرآن كريم. حسن از شئون هستي است.
بله هستي زيبا است از شئون هستي است البته به همان اندازه كه مي گوييم حسن از شئون هستي است از شئون حق است حق زيباست. حق زيبايي مطلق است. حق فضيلت مطلق است. خوب همين طور كه مي گوييم حق زيبايي مطلق است و زيباييي را از شئون هستي مي دانيم همين طور محبت را از شئون هستي مي دانيم. خداوند محب است و خداوند محبوب است. محبوب از صفات خداوند است. خدا هم محب است و هم محبوب و عجيب اين است كه در صفات انبيا كه آدم صفي الله است و ابراهيم خليل الله است و نوح نجي الله است و عيسي روح الله است و حضرت موسي كليم الله است حضرت ختمي مرتبت حبيب الله است. و خود اين انزال سوره ي يوسف سوره عشق است و سوره ي حسن هم است. يوسف هم زيباست مظهر حسن است مظهر زيبايي است. و هم داستان عشق در آنجا سراييده مي شود چرا؟ چرا اين قصه احسن القصص است؟ بهترين نوع سراييدن بهترين قصه سرايي است چرا؟ تفسيرها مختلف است بعضي ها مي گويند در اين داستان زيبايي ها است بعضي ها مي گويند كه فصاحت و بلاغت در آن است بعضي ها مي گويند كه اعجاب انگيز است و بعضي ها مي گويند خوب يوسف خيلي زيبا بوده ولي به نظر مي آيد اين از همه قوي تر باشد كه داستان عشق سراييده مي شود يعني قصه قصه ي عشق است. داستان عشق است. عشق احسن القصص است البته همانطور كه عشق احسن القصص است زيبايي هم است زيبايي حضرت يوسف هم مطرح است و چه ظرافت هايي كه در اين قصه ي عجيب كه در قرآن كريم به چه زيبايي هم بيان شده نكته به نكته حكمت در آن است و قصه ي عشق واقعاً سراييده مي شود و شما اشاره كرديد كه زليخا وقتي كه مورد ملامت زنان شهر قرار گرفت خواست نشان بدهد گفت مرا اينقدر ملامت نكنيد و دعوت كرد و ادامه داستان. ولي وقتي كه زليخا با حضرت يوسف خلوت كرد درها را بست اين جا مفسرين حرف هايي دارند كه اين خوب ظاهرش اين است كه درها را بست معاشقه مي كرد با معشوق خودش كه يوسف باشد. بعضي از مفسرين عارف مي گويند كه درهاي نفسانيت را بست. اينجا است كه خلوص پيدا مي شود وقتي كه درهاي نفسانيت بسته باشد چه حالتي پيدا مي شو؟ خلوص، خلوصي كه الهي است. واقعاً داستان يوسف حسن در آن است حسن يوسفي و هم عشق. رونمايي از حقيقت عشق و زيبايي است به بهترين وجه تجلي كرده و واقعش هم اين است كه عنصر مهم انسانيت در اين جا يعني حقيقت انسان در عشق و در محبت و زيبايي ظاهر مي شود و چهقدر افسوس كه انسان به اين استعدادي كه خدا درش قرار داده در هر انساني محبت است هيچ انساني بدون محبت آفريده نشده است. هر انساني استعداد عشق دارد متأسفانه پيروي از هواها و نفسانيات و هوس ها مانع مي شود كه اين عشق بروز بكند. اين استعداد شگفت در در انسان خدا به وديعت آفريده يعني درك زيبايي و هم عشق. عاشق شدن يعني عشق ورزيدن يعني محبت ورزيدن به همه چيز و همه كس و به همه خلق خدا و به آفرينش و به حضرت باري تعالي و آفرينش او اگر اين تقويت بشود در انسان و به اوج كمال خودش برسد و انسان اين استعدادي كه درش است شكوفا كنند و در پرتو خداوند به هم عشق بورزند و محبت كنند چقدر جهان زيبا خواهد شد هم جهان زيباست و هم اثر عشق ورزيدن زيباتر مي شود هر اندازه كه عشق بورزيم جهان زيبا و زيباتر مي شود عشق ورزيدن زيباتر مي كند. كارشناس: بله همين نكته را جنابعالي فرموديد خواجه به آن اشاره مي كند. شايد در عشق هاي مجازي هم صادق باشد ممكن است كسي خيلي زيبا باشد و خودش نداند كه حامل چه زيبايي است اما آن كسي كه او را مي بيند عاشق زيبايي او مي شود. ميهمان: دقيقاً و وقتي كه عشق ورزيد آن حسن هم برابر مي شود. كارشناس: اينجا مي گويو پس عشق است كه به شكار زيبايي مي رود.
ميهمان: اساساً نگاه عاشقانه نگاه زيبا ديدن است نگاه محبت كسي كه محبت آميز نگاه مي كند خوبي مي بيند. اين ضرب المثل هم است در اشعار گفتند كسي كه با رضايت و محبت نگاه مي كند عيب ها را نمي بيند. انسان اگر محبت داشته باشد و عشق بورزد و محبت بورزد به هستي و خالق هستي آن وقت همه چيز را زيبا مي بيند از زيبايي عشق مي آيد و از عشق ورزيدن زيبايي افزون مي شود. كارشناس: بله همين نكته را خواجه اشاره مي كند جالب اينجاست ما اين كتاب را سراسر شوريدگي و دلدادگي و حرارت عاطفه و عشق و قليان عشق و اينها ولي مدرك زيبايي عقل است. شما اشاره كرديد كه هر دو اين ها به معرفت وابستگي دارد. وقتي آن چيزي كه بايد زيبايي را تشخيص بدهد عقل است ديگر تمام مي شود و نه مي توانيم بگوييم اصالت با عشق است و نه اصالت با زيبايي. ميهمان: آنجايي كه معرفت مي آيد همه چيز حل مي شود. كارشناس: خوب استاد بحث به اين جا رسيد كه اصالت با عشق است يا زيبايي؟ خوب بعضي ها طرفدار اصالت زيبايي اند و بعضي ها عشق و جالب اينجاست كه خود خواجه معتقد است كه مدرك هر دو عقل است همانطور كه شما فرموديد خوب اين مي تواند همان توازن و با هم بودن عقل و زيبايي و عشق را ثابت بكند. يعني انسان با عقل زيبايي را مي بيند و با همين عقل است كه عاشق مي شود. ميهمان: دقيقاً وقتي درك مي كند عاشق مي شود اگر درك نمي كرد عاشق نمي شد. عاشق شدن بر ميزان معرفت است. ما ايجا كلمه معرفت به كار ببريم البته عقل هم همان چيزي است كه درك معرفت به وسيله عقل است. كلمه و واژه عقل كمتر در مورد حق تعالي بكار برده شده يا اصلاً بكار برده نشده علت اين جدالي هم كه عقل و عشق در تاريخ بوجود آمده يك جدال است و اين جدال بي ثمري است به نظر من اين جدال نبايد باشد عقل و عشق هيچ وقت با هم دشمن نيستند اما بعضي ها دشمني ايجاد كردند فكر كردند اين ها با هم جنگ دارند. كارشناس: بيشتر در ادبيات شدت پيدا مي كند. ميهمان: بله خوب عرفا اين حرف را اصلاً مطرح نكردند ولي خوب ادبا آمدند جنگ معرفي كردند اين علتش اين است كه واژه عقل از عقال است. در حاليكه عقال هم حالا بعضي ها مي گويند عقال چيزي است كه به زانوي شتر مي بندند. اگر عقال هم باشد يعني عقال از نفسانيات. پس حالا كه نفسانيات و شهوات را عقال كرد معرفتش رشد مي كند به هر صورت اساس معرفت است. اگر معرفت نباشد حسن درك نمي شود. و عشق هم به اندازه معرفت است. عشق و عاشقي درست است كه فداكاري و ايثار است چون عاشق جز معشوق چيزي نمي بيند از همه چيز صرف نظر مي كند تا اينجا ايثار است و وحدت و همه چيز را فداي معشوق كردن خود همين هم يك زيبايي درش است اما آن معشوقي كه دارد به اندازه ي معرفتش است. چه كسي چه معشوقي دارد معني معشوق از كجا ما مي فهميم كه چقدر اهميت دارد معشوق؟ به معرفت عاشق نگاه مي كنيم و معشوق هر كسي بر ميزان آگاهي و معرفتش است. هر چه پايين تر خوب پايين تر و هر چه بالاتر بالاتر. بنابراين اين مثلثي كه عرض كردم مسئله معرفت و عشق و زيبايي به هم گره خوردند و در هم هستند. يك جا بايد فعال باشند و همه جا با هم هستند.
كارشناس: يعني مي توانيم بگوييم عقل حد معرفت است؟ ميهمان: بله عقل حد معرفت است. ولي البته باز هر معرفت هم با عقل است. اگر عقل نباشد معرفت نيست. ولي شهود هم باطن عقل است شما در مقام مشاهده و مكاشفه با باطن عقل مكاشفه مي كنيد. عقل سطوح دارد عقل باطن دارد همه اين ها از معرفت است. عقل خيلي مراتب دارد. عقل يك معناي ظاهري دارد. همه اين ها با هم هستند هميشه. همانطور كه صفات خداوند با هم هستند. و وحدت دارند. كارشناس: نكته بديع ديگري كه من در كتاب صوانع ديدم اين حد يعنب حوزه ي غفلت با خودآگاهي همين عقل مي داند خيلي جالب است. ايشان مي گويد كه اگر انسان عقلش درگير درك آگاهي ها و حقايق موجود در عالم هستي نكند دچار غفلت است. و حتي اين را نوعي شرك تلقي مي كند. ميهمان: يعني عقلش را ضايع كرد. عقل به ذات فعال است همانطور كه مي گويند عقل فعال يك عقل فعال قائلند. عقل به ذات فعال است و منفعل هم هست. عقل بيكار نيست يعني اگر كسي از عقلش استفاده نكند خودش را ضايع كرده است. كارشناس: ايشان باز دايره ي پرواز عقل بين دو اسم جلال و جمال الهي مطرح كردند مي گويد كه عقل در واقع جاذبه اي اسن بين اين دو اسم تعبير زيبايي از حديث معروف دارد ايشان مي گويد همه سلوك آن است كه انسان خودش را در بين اين دو اسم ببيند. آنجاست كه عقل او جولانگاه عرصه ي جهان هستي خواهد شد و عشق هم در اثر اين جولانگري بوجود خواهد آمد. ميهمان: البته قلب هم همان جوهر عقل است فرق نمي كند عقل چيزي جداي قلب نيست قلب باطن قلب است. بنابراين كلمه قلب هم همين است. قلب از تقلب است قلب يعني دگرگوني. قلب آدمي را قلب مي گويند چون دگرگون مي شود عجيب است كه اين دگرگوني هم در ظاهر است و هم در باطن. حتي در ظاهر حتي قلب پزشكي كه مركز توزيع خون است كه آن را به آخرين نقاط بدن مي رساند. قلب دائم در حال تپش است. همين طور قلب معنوي انسان يعني روح انسان، سر انسان، عقل انسان اين تقلب دارد. خوب جلال صفت قهر الهي است جمال صفت رحمت و عطوفت و مهرباني خداوند است. در اين زندگي روزمره اي كه داريم هميشه كه بر وفق مراد نيست گاهي هم بر خلاف مراد است. خوب داري و بد داري و نشاط داري و غم داري و اين ها همه در قلب انسان اثر مي كند پس اين قلب انسان است كه همواره بين اين دو مرحله غم و شادي گاهي كفر و ايمان دنيا و آخرت يمين و يسار و فوق و تحت اين ها همه بين اين دوتا است. ولي خوب اين فرصت ها را آدم بايد غنيمت بشمارد و بداند در هر حال در محضر حق است. اگر انسان خودش را بين دو انگشت خداوند بداند چه حالتي پيدا مي كند؟ اين كم كم حالت معيتي كه اشاره كرديم درش پيدا مي شود. كارشناس: ايشان نتيجه مي گيرد كه اگر انسان دوران بين جمال و جلال باشد بين اسبعين رحما ن است اما اگر نه اين حالت را نداشته باشد ممكن است بين جلال ديگران باشد بين دو انگشت رحمان و رحيم نيست. ميهمان: البته تعادل هم بايد حفظ شود. كارشناس: بحث خوبي بود اميدوارم بينندگان پاسخ اين پرسش را گرفته باشند كه نه اصالت با عشق است نه با زيبايي هر دو در تعامل هستند.


سه شنبه 30 خرداد 1391برچسب:, :: 14:24 ::  نويسنده : ققنوس       

 

فلسفه مرگ
پروفسور دکتر ابراهیمی دینانی
مجري: با سلام خدمت بينندگان عزيز و دوستان همراه و علاقمند، در ادامه برنامه حكمت الهي وارد بحث جديدي مي‌شويم بعد از مباحث فناء في‌الله و بقاء بالله و پاسخ به يكي از پرسش‌هاي بينندگان كه البته تعداد زيادي از بينندگان عزيز ما در رابطه با مرگ سوال كردند كه فلسفه مرگ چيست و رابطه آن با بحث فناء‌في‌الله و بقاء‌بالله چيست؟ اين بحث را ما خدمت استاد عزيز جناب آقاي دكتر ابراهيم ديناني مطرح مي‌كنيم و بقيه پرسش‌هايي كه راجع‌به مرگ هست را ما دسته‌بندي كرديم كه در خلال اين برنامه و برنامه‌هاي ديگر از محضر استاد استفاده خواهيم كرد. استاد بزرگوار همانطور كه اعلام شد ما رسيديم به بحث فناءفي‌الله و بقاءبالله در آنجا بحث به اينجا رسيد كه فناءفي‌الله يعني سالك از همه تعلقات و مقيدات و همه اينها آزاد مي‌شود پرسش بعضي از بينندگان هم همين بود كه آيا اين فناءفي‌الله و بقاء باالله عرفاني با آموزه‌هاي قرآني ما مغايرت ندارد با توجه به نگاهي كه به مفهوم مرگ و معاد در قرآن كريم و روايت معصوم هست؟ پرسش را مي‌خواهم از اينجا شروع كنيم كه اصلا خود مرگ چي؟ چند سال پيش يك كار ميداني يكي از اين روانشناسان داخلي ما انجام داده بود در جامعه ديني ما ، به اين نتيجه رسيد كه 85 درصد از كساني كه مورد پرسش او قرار گرفتند از پديده‌اي به نام مرگ مي‌ترسند ، و ترس از مرگ هم منشاء بسياري از اضطراب‌ها و پريشان‌ حالي‌ها در انسان مي‌شود ممكن است كه به رخ نياورد ولي اثر خودش را در روان فرد مي‌گذارد قبل از شروع بحث مي‌خواهم كه اصلا خود مفهوم مرگ و اصلا فلسفه مرگ نسبتش با حيات را بگوييد؟


دكتر غلامحسين ابراهيمي ديناني: خوب يكي از مهمترين مسائل انسان را شما مطرح كرديد، يعني مسئله مرگ ، مسئله مرگ مسئله‌ انسان است، شايد در همان آغاز امر كساني فكر كنند كه نه مرگ مسئله انسان نيست، مسئله همه موجودات است ، همه مي‌ميرند ، نبات ، حيوان ، چرا اختصاص داشته باشد به انسان؟ اما باز بنده پاسخ خواهم گفت و دفاع خواهم كرد كه مرگ مسئله انسان است ، حيوان و نبات مسئله مرگ ندارد، نه اينكه نمي‌ميرد ، مي‌ميرد ، هر موجودي مي‌ميرد ، نبات خشك مي‌شود مي‌ميرد، حيوان هم مي‌ميرد ، اما مسئله ندارد با مرگ ، مسئله داشتن غير از مردن است ، يك كبوتر را شما نگاه كنيد يك روزي تخم است و جوجه مي‌شود و بزرگ مي‌شود و پرواز مي‌كند و يك روز هم مي‌ميرد، يعني اصلاً‌ به مرگ نمي‌انديشد و دغدغه هم ندارد، دغدغه پس از انديشه مي‌آيد ، حيوان به مرگ خودش نمي‌انديشد كه من مي‌ميرم ، فردا يا پس‌فردا يا در آينده دور يا نزديك ، اصلا نمي‌انديشد ،‌ وقتي كه مرگ آمد حيات نيست ، وقتي كه حيات هست مرگ نيست، من فكر مي‌كنم اين حرفي كه زدم حرف يك فيلسوف قديم يونان است كه اسمش را فراموش كردم آن هم مرگ‌انديش بوده ، يك راه‌حلي پيدا كرده پس از سالها تفكر مي‌گويد من پيدا كردم ، آن راه‌حل چيست؟ مي‌گويد مردم از مرگ نترسيد، مادامي كه زنده‌ايد كه مرگ نيست ، وقتي كه مرگ آمد كه ديگر شما نيستيد ،‌ پس از چه مي‌ترسيد؟ اين را به عنوان يك فرمول و راه‌حل ارائه كرده است. مجري: يا اينكه سقراط مي‌گويد زندگي اصلاً‌ تحصيل آمادگي براي مرگ است. دكتر غلامحسين ابراهيمي ديناني: نه آن باز فرق دارد ، بله او مي‌گويد تحصيل آمادگي يعني سقراط مرگ‌انديش هست وقتي مي‌گويد زندگي آمادگي براي مرگ است يعني همواره به مرگ مي‌انديشد اما آن فيلسوف ديگر كه اسمش را نگفتم او راه‌حل پيدا كرده مي‌گويد تا مادامي كه زنده‌اي مرگ نيست پس نترس، هر وقت مرگ بود كه تو نيستي اين را فكر كرده راه‌حل است بلكه فكر مي‌كنم اين راه‌حل انساني نيست ، او گفته ولي شايد خودش هم خيلي قانع نشده و هنوز در هراس بوده اين سخن براي حيوانات خوب است ، همين را خواستم بگويم كه اين سخن آن فيلسوف يوناني در مورد حيوانات خيلي صادق است خيلي حرف صادقي است چون حيوان تا موقعي كه زنده است كه مرگ نيست و به مرگ هم نمي‌انديشد اصلا فكر مرگ را ندارد، بنابراين تا زنده است كه خوب زنده است و شادي زندگي را دارد و مطابق طبيعت زندگاني خودش بدانگونه كه طبيعتش اقتضا مي‌كند زندگي مي‌كند حالا هر حيواني يك طبيعت و يك اقتضايي دارد، وقتي هم كه مرگ آمد كه ديگر نيست ، اين سخن آن فيلسوف قديم يوناني با زندگي حيواني خيلي مناسب است ، اما هرگز قانع‌كننده انسان نيست ، همانطور كه شما گفتيد سخن سقراط انساني است كه مي‌گويد ما تمرين مرگ مي‌كنيم ، انسان پيش از اينكه بميرد به فكر مرگ است ، خوب مرگ يك حادثه است يك واقعه است در زندگي انسان رخ مي‌دهد خيلي وقايع در زندگي انسان رخ مي‌دهد انسان هر لحظه با يك واقعه روبرو است يكي از اين وقايع هم كه بسيار بيشمار است در زندگي انسان مرگ است يك واقعه است مي‌آيد تمام مي‌شود اما انسان از همان روزي كه به آگاهي مي‌رسد همواره به مرگ خودش مي‌انديشد كه روزي فراخواهد رسيد كه من ديگر در اين عالم نيستم ، و زير خاك خواهم رفت اين نعمت‌ها از دستم مي‌رود و اين تصورات و تخيلات ديگر گوناگون است ، ديگر فضاي مرگ‌انديش را بررسي كنيم يكسان و يكنواخت هم نيست ، هر كسي هم يك تصويري دارد ، يك تخيلي دارد ، و نوع ترس‌ها هم فرق دارد و البته اكثراً مي‌ترسند ، آن آقايي كه شما اسم برديد گفته 85 درصد ، من چه بسا بگويم بيش از اين هست ، آن كسي كه نمي‌ترسد خيلي قليل است در رأس اين انسان‌هايي كه نمي‌ترسيده كه به واقع نمي‌ترسيده حضرت مولا اميرالمؤمنين (ع) است او در يك كلام به مرگ اشتياقش بيش از اشتياق يك بچه به پستان مادر است ، اين خيلي حرف مهمي است ، خوب اينكه كلام مولاي كل است ، بسياري از اولياي ديگر هم بودند كه ترس نداشتند از جمله شايد در يكي از جلسات قبل من اين شعر را خواندم ، شعر براي مولانا است ، در يك بيتي حرف عجيبي مي‌زند خيلي مضمون اين بيت بالا است ، مي‌گويد كه مرگ را دانم ولي تاكوي دوست راه اگر نزديك‌تر داري بگو، مرگ را كه مي‌دانم آن كه چيزي نيست، آيا نزديك‌تر از مرگ چيزي هست كه نزديك‌تر به من باشد آن را به من بگو، اين نشان مي‌دهد كه او نمي‌ترسد، من اينجا دريغم آمد كه حرفي نزنم، همانطور كه عرض كردم خوب امثال مولانا و اولياي ديگر در كلماتش هست و ديديم كه از مرگ نترسيدند ، البته تعدادشان كم هست، اما مرحوم هيدجي يكي از حكماي قرن اخير است ، يك حاشيه‌اي بر منظومه حاج ملاهادي سبزواري نوشته كه اين حاشيه مرحوم آملي همشهري شما شرحي است و برگرفته از منظومه هيدجي است به نظر من بهترين حاشيه بر منظومه حاج ملاهادي سبزواري ، حاشيه حكيم هيدجي است اين حكيم بزرگوار كه در تهران مي‌زيسته و مجرد زيسته تا آخر عمرش در يكي از اين مدارس تهران وفات كرده كه خوب خيلي مقامات براي او قائل هستند من كه او را نديده بودم ولي شاگردانش كه تا چند سال پيش زنده بودند مقاماتي براي او قائل هستند و چيزهاي عجيبي از زندگي او نقل مي‌كنند من وارد آن بحث نمي‌شوم، آن كه مي‌خواهم بگويم اين است كه او يك وصيت‌نامه‌اي دارد در همان آخر شرح منظومه چاپ شده شما اين را ببينيد ، آخر شرح منظومه يك وصيت‌نامه دارد و نوشته در كتابش، وقتي كه وصيت مي‌كند يك تعداد شاگرد داشته كسي هم در اين عالم نداشته تنها مي‌زيسته، به شاگردانش وصيت مي‌كند كه وقتي كه من مي‌ميرم من را ببريد كجا دفن كنيد ، بعد گريه نكنيد، غصه نخوريد ، خيلي مجالس رسمي براي من نگيريد ، و آن شبي كه من به خاك سپرديد خوشحالي كنيد ، شادي كنيد، هيچ كس براي من غصه نخورد گريه نكند ، براي اينكه من از رنج تن رها شدم و به عالم مرسلات ره‌سپار شدم و از قيد تعلقات رهايي يافتم و به جاي اينكه عزا داشته باشد خوشحالي دارد و شما بايد خوشحال باشيد اينها را مي‌نويسد با عبارات بسيار زيبا كه حالا اينجا من چون خيلي سابق ديدم الان فراموش كردم ، اما من وقتي كه اين وصيت‌نامه را مي‌خوانم هم خيلي خوشحال مي‌شدم كه اين حكيم اين مقام را دارد و هم تعجب مي‌كردم كه عجب مقامي بوده واقعاً از مرگ نمي‌ترسيده اما در پايان وصيتنامه يك جمله دارد ، كه اين جمله موجب شد كه ارادت من به مرحوم هيدجي يعني به صداقتش چند برابر بشود كه اين حكيم در عين حال صادق است ، آن جمله مي‌گويد كه دوستان من با همه تجلد و دليري كه كردم ، تجلد يعني سرسختي نشان دادم ، اظهار شجاعت و دليري كردم و گفتم من نمي‌ترسم، با همه تجلد و دليري كه از خود نشان دادم اما خدا مي‌داند كه چه اندازه از مرگ مي‌ترسم. البته اين صداقت يك حكيم است ، منظورم اين است كه بسياري از مردم مي‌ترسند و اين آماري كه اين آقا گرفته درست است ، و تعداد قليلي از اوليا نمي‌ترسند خوب اين مقدمه كلام اما حالا چرا بايد ترسيد و چرا نبايد ترسيد؟ ترسيدن بايد ندارد خوب انسان يك توهماتي دارد دچار يك تخيلاتي است ، يك تصوراتي از مرگ دارد و چون نمي‌داند بيشتر ترس از اين است كه نمي‌داند به كجا مي‌رود يعني به يك سفري مي‌رود به يك وادي مي‌خواهد برود كه ناشناخته است البته چيزي كه ناشناخته است ترس‌آور است انسان معمولاً‌ به چيزي كه مي‌شناسد مأنوس است به چيزي كه نمي‌شناسد نامأنوس است و ترسناك است يك جهت ترس ، يك جهت هم اين است كه در آغاز به او تلقين شده كه خطر و عذاب قبر هست ، اينها القاء شده به انسان در روايات هم هست و اساس دارد اين موجب يك ترس دروني براي انسان هست ، اما چرا نبايد بترسد؟ عمده اينجاست كه بحث كنيم خوب طبيعي است كه مي‌ترسند و چه ترسي خوب است و چرا نبايد ترسيد؟ اگر يك تحليل درستي بشود البته تحليل هم خيلي مشكل است در صورتي است كه اين تحليل وقتي يك ساماني پيدا مي‌كند كه انسان خودش را بشناسد اگر انسان خودش را بشناسد حيات را بشناسد و زندگي را بشناسد و بداند كه زندگي يعني چه و زندگي با هستي چه ارتباطي دارد و به هستي خودش واقف بشود نه هستي ظاهري كه هستي ظاهري هر روز در معرض خطر هست من وقتي هستم هر روز در معرض بلاها و امراض و پيش‌آمدها هستم ، اگر بداند كه هستي واقعي انسان چيست ، آن خود ، آن خودي كه يك وقت هم ما با آن بحث كرديم كه سهرودي روي آن تكيه كرده اگر به خودي خود آگاه بشود ، و بداند كه هر لحظه در تحول است و تحولات تكاملي است اين يك مسئله و بداند كه مرگ در يكي از اين مراحل تكامل قرار گرفته و بداند كه مرگ به معني نيستي و نابودي نيست و در تكامل زيستي البته زيست اين جهاني تمام مي‌شود در تكامل هستي‌شناسانه وقتي كه زيستي مي‌گويم وقتي كه انسان مي‌ميرد حيات زيستي تمام شده ، حيات فيزيكي تمام شده ، اما هستي‌شناسانه اگر به خودش نگاه كند به عنوان جلوه هستي و بلكه به عنوان ظهور هستي ، انسان اصلاً ظهور هستي است حتي من بيش از تعبير مي‌كنم ، من انسان را جلوه‌اي از هستي نمي‌دانم ، انسان را ظهور هستي مي‌دانم، حالا يك بحثش مفصل است ، اگر انسان خودش را ظهور هستي بداند مي‌داند كه واقعه مرگ هم يكي از وقايعي است كه در اين مراحل تكامل كه دائم و لايزال وجود دارد يكي از اين مراحل هست ، من هر لحظه الان كه دارم با شما صحبت مي‌كنم هر لحظه مي‌ميرم و هر لحظه زنده مي‌شوم ، من هر لحظه‌اي نه آنم كه قبل بوده‌ام حتي در يك نفس و حتي كمتر از يك نفس يك نفسي كه مي‌كشم و حتي كمتر از او اين لحظه حيات بعد از من غير از لحظه حيات قبلي است ، آن قبلي من چيز ديگري است و آن بعدي من چيز ديگري است. هر روزي در شأني است يعني در جلوه‌اي است و شأن و يوم در اينجا به معني 24 ساعت نيست ، يوم يعني لحظه ، يوم يعني هر لحظه خداوند در يك شأن است ، در يك شأن است يعني چي؟ يعني در يك فعل است ، در يك فعل است يعني چه؟ يعني يك عمل تازه است و انسان به حكم اينكه مظهر خداوند است ، انسان هم هر لحظه در يك شأن است همانطور كه خداوند در هر لحظه در يك شأن است انساني كه مظهر كامل حق است در هر لحظه‌اي در يك شأن است يعني شأن بعدي غير از شأن قبلي است ، اين تغيير شأن يك نوع مرگ است آن مرگ هم يك شأن ديگر است غير از شأن قبلي، هيچ فرقي نمي‌كند همين الان هم من هر لحظه مي‌ميرم و زنده مي‌شوم به يك معني اگر مرگ را تحول بدانيم كه مي‌دانيم ، يكي از تحولاتي است كه هر لحظه بر من دارد اتفاق مي‌افتد و اگر ما به اين نگاه و از اين منظر به مسئله مرگ بنگريم ظاهراً وجهي براي ترس نخواهد بود اگر چنانچه به درستي باور كنيم و بشناسيم. مجري: هر نفس نو مي‌شود دنيا و ما / بي‌خبر زين نو شدن اندر بقاء منتها چون در جسممان يك بقايي احساس مي‌كنيم اين نو شدن را احساس نمي‌كنيم. دكتر غلامحسين ابراهيمي ديناني: يعني بقاء و هويت را احساس مي‌كنيم ، تحولات را مگر تحولات وحشتناك يا خيلي تكان‌دهنده باشد به طرف شادي يا غم آنها را يك لحظه احساس مي‌كنيم ولي تحولات ظريفي كه هر لحظه اتفاق مي‌افتد احساس نمي‌كنيم و مرگ يكي از اين تحولات ظريف است. مجري: همين بيان شما را جناب ملاصدرا در ذيل آيه يخرج الحي من الميت و يخرج الميت من الحي ،‌ سوره انعام آيه 95، همين بيان شما را منتها با تعبير ديگري بيان مي‌كند، ايشان در ذيل همين آيه اسناد مي‌كند به آيه ديگر قرآن كريم كه خلق الموت و الحيات... اين خيلي معني دارد خدا مرگ را خلق كرد در كنار حيات ، بعد اول خلق الموت و الحيات ، اول موت آفريد بعد حيات را ، براي اينكه يخرج الحي من الميت ، براي اينكه حيات را از دل موت بكشد بيرون ، اينها خيلي فضاهاي ظريفي را جناب ملاصدرا باز مي‌كند، اين را ربط مي‌دهد به همان فناءفي‌الله و بقاءبالله ، يعني اگر واقعا ما مرده شديم از اوصاف بشري يك حيات نويي را آغاز مي‌كنيم كه باز جناب مولوي خيلي زيبا فرمود مرده شو تا مخرج‌الحي صمد زنده‌اي زين مرده بيرون آورد ،‌خيلي تعبير زيبايي دارد، دي شوي بيني تو اخراج بهار ، ليل گردي بيني ايلاج نهار، خوب ايلاج از باب افعال است كه به معني بيرون كشيدن است. اين خيلي تعبير زيبايي است ، استاد تنيده شدن مرگ با حيات يعني آميختگي موت با حيات و اين كه موت مصدر بشود و حيات از او صادر بشود اين نوع تقابل را مي‌خواستم كه شما از آن ديد فلسفي و حكمي خودتان توضيح بدهيد. اين تقابلي كه بين مرگ و حيات است آيا از آن تقابل چهارگانه است ؟ يا آن صادر و مصدر هست؟ و چرا خداوند خلق‌الموت و الحيات، اول موت را آفريد؟ البته تعبير ملاصدرا هم عرض كردم كه تعبير ايشان از اين موت مرده شدن ما است، از اوصاف بشري كه همان فناء في‌الله و بقاء بالله است كه آن حيات نويني است كه انسان پيدا مي‌كند و اين پايه‌هاي تكاملي انسان است كه جهان را به عنوان يك نظام احسن نگاه مي‌كند؟ دكتر غلامحسين ابراهيمي ديناني: بله بسيار سوال مهمي است و ملاصدا هم به درستي روي يك مسئله حكمي و فلسفي انگشت گذاشته و با استفاده و استناد از آيات كريمه قرآن مطلبي را به درستي استخراج كرده كه خلق‌الموت و الحيات ، يعني هم موت مخلوق است و هم زندگي و حيات مخلوق است و البته مرگ اگر نيستي و عدم باشد نيستي مخلوق نيست ، نيستي نه مخلوق است نه خالق ، نه مصدر است نه صادر ، گاهي نيستي كه آدم مي‌گويد خود اين مفهوم نيستي هم يك مفهومي است ، بايد اشخاص توجه كنند كه نيستي نيست فقط، نه مصدر واقع مي‌شود و نه صادر. شأني ندارد ، هيچ چيزي از آن صادر نيست ، هيچ كاري از آن ساخته نيست ، بنابراين وقتي كه موت مخلوق است معلوم است كه عدم نيست و اما سوال ديگري كه سوال خوبي را مطرح كرديد كه به زبان فلسفي در هر حال موت و حيات در همين آيه هم يك تقابلي را دارند ، يعني مترادف نيستند، متقابل هستند ، يعني موت ضد حيات است ، حيات ضد موت است. حالا تقابل به زبان فلسفي چون شما فلسفي مطرح كرديد، در فلسفه و در منطق ما چهار نوع تقابل داريم ، يك تقابل سلب و ايجاب است ، يك تقابل عدم و ملكه است ، يك تقابل تضاد است ، يك تقابل تضايف است ، تقابل سلب و ايجاب كه همان تقابل تناقض مي‌گويند ، تناقض يعني وجود عدم ، هستي و نيستي با هم متناقض هستند يعني دشمن هم هستند ، هستي آنجا كه هست نيستي نيست ، با نيستي هستي مطرح نيست ، با هستي نيستي مطرح نيست ، با هم نقاضت دارند نمي‌شود با هم باشند ، عدم و ملكه هم تقابلي است كه يك سرش عدم نيست اما عدمي است مثلاً بينايي و نابينايي ، بينايي و نابينايي متقابلند وقتي بينايي هست نابينايي نيست ، و اگر كسي نابينا است بينا نيست ، اما نابينايي عدم مطلق نيست ، عدم ملكه است ، يعني نبودن بينايي در كسي كه نمي‌توانسته است كه بينا باشد، مثلا به ديوار نمي‌گويند نابينا، اما به انسان مي‌گويند نابينا چون مي‌توانسته بينا باشد حالا به عللي نابينا شده اين را عدم ملكه مي‌گويند كه من توضيح بيشتر اينجا نمي‌دهم. موت و حيات از اين قبيل نيستند نه تناقض دارند و نه عدم و ملكه ، حالا شايد به وجهي بتوانيم به عدم و ملكه برگردانيم ولي ظاهرا نيست بهترين تقابل به نظر من تقابل تضاد يا تضايف است ، اينها با هم متضادند نسبت با يكديگر معني دارند ، مرگ آنجا هست كه حيات هست ، و حيات آنجاست كه مرگ هست ، و يا تضاد ، تضاد مثل سياهي و سفيدي ، سياهي آمد سفيدي نيست، سفيدي آمد سياهي نيست، اما هر دو وجودي هستند، نه سياهي معدوم است نه سفيدي معدوم است هر دو وجودي هستند اما با هم سازش ندارند، تضايف هم همينطور است مثلا دو برادر ، پدر و پسر آنجايي كه پسر هست يك پدري هم هست و اگر پدري هست فرزندي هم دارد، با هم جمع نمي‌شوند اما هر دو موجود هستند ، يكي پدر هست يكي پسر، نسبت موت و حيات شما بايد تضاد بدانيد و تضاد اگر ما ديالكتيكي فكر كنيم كه صدرالمتعلهين يك جاهايي اينگونه فكر مي‌كند ، حالا ديالكتيك اقسام مي‌تواند داشته باشد يك ديالكتيكي هگلي داريم، يك ديالكتيكي ماركسيستي داريم ، يك ديالكتيكي الهي داريم و گاهي صدرالمتعلهين فكر ديالكتيكي دارد و اين فكر در مولانا فراوان است ، اصلا تمام آثار مولوي همه مثنوي براساس تفكر ديالكتيكي يعني از نوع الهي استوار شده است ، و در جايي خود هگل اعتراف كرده است كه ديالكتيك خودش را كه فلسفه‌اش بر آن مبتني است از جلال‌الدين رومي گرفته است. حالا به هر صورت من خيلي هم نمي‌خواهم وارد بحث ديالكتيكي بشوم اما همين اندازه كه موت و حيات را برسيم به آن و معني كنيم اشاره مي‌كنم، و اينكه مي‌گويم ديالكتيك يعني از ضدي به ضدي رفتن كه اين خودش يك حركت است ، يك تداوم است ، از جنيد بغدادي پرسيدند كه سلسله مشايخ ابن‌عربي به جنيد ، مي‌رسد در سلسله جنيد قرار دارد ، از او پرسيدند كه تو خداي خودت را اي جنيد عارف چگونه شناختي؟ او بلافاصله فرمود من خدا را از اين طريق شناختم كه بين اضداد جمع برقرار كرد ، دو ضد را به همديگر ارتباط داد. اين با صراحت تمام در جنيد در مكتب عرفاني جنيد مطرح است و به صراحت بيشتر در آثار مولانا ديده مي‌شود كه اينها عارف هستند ، در بين فلاسفه ما هم هست و عجيب اين است كه در بين متكلمين حتي، متكلمين ما ديالكتيكي فكر نمي‌كنند مطلقا اما من يك متكلم مي‌شناسم كه اين تفكر ديالكتيكي داشته و نهله كلامي‌اش هم براين اساس استوار است ، اگرچه در كشور ما كمتر رويش مطالعه شده و آن ابومنصور ماتُريدي است كه يكي از نهله‌هاي كلامي كه نه اشعري است و نه معتزلي درواقع مكتبي ارائه كرده است كه بين و بسياري پيرو دارد الان من ديدم كه مسلمان تركيه در نهله كلامي پيرو ماتريدي هستند و بسياري از اين كشورهاي تازه استقلال يافته پيرو ماتريدي هستند و خيلي نمي‌شناسند من از يكي از استادهاي دانشگاه تركيه پرسيدم شما ماتريدي هستيد، ماتريدي را مي‌شناسيد ديدم خيلي نمي‌شناسند ، اينها را براي اين گفتم كه بگويم كه تضاد موت و حيات ، زندگي و مرگ به گونه‌اي كه صدرالمتعلهين مطرح كرده يك تحول ديالكتيكي است وقتي كه حيات از درون مرگ بيرون مي‌آيد و مرگ از درون حيات يك تفسير طبيعي دارد تفسير طبيعي نمي‌پردازيم كه حتي در طبيعت هم صادق است ، اما به جنبه ديالكتيك توحيدي و الهي‌اش مي‌پردازيم ببينيد وقتي كه از درون مرگ حيات بيرون مي‌آيد يعني من اگر از اين وضعيت موجود از اين قيودي كه به اصل هستي من پيچيده شده ، اصل هستي من مطلق است ، من از هر مطلقم و وجه‌اي از اطلاق در من هست اما با زنجيرهاي زمان و مكان ، با زنجيرهاي تعلقات ، نفسانيات غل و زنجير شدم، مادامي كه در اين غل و زنجير قرار دارم در نظر الهي پيش نمي‌روم حالا آن تكامل زيستي كار خودش را مي‌كند ، با آن كار ندارم ، من فعلاً‌ ديالكتيكي الهي صحبت مي‌كنم اگر بتوانم از اين تعلقات خلاص بشوم يك مرحله جلو مي‌روم ، خلاص شدن از اين تعلقات و تعيانات يك نوع مرگ تلقي مي‌شود يعني وقتي من از اين تعلقات خلاص مي‌شوم كه اينها را به فراموشي بسپارم يعني از بين ببرم ، يعني رهايي از اينها، رهايي يعني مرگ اينها، يك تعبير مرگ است ، با رها شدن از اين تعلقات يك پله من بالاتر مي‌روم ، دوباره در پله دوم يك تعلقات ديگر پيدا مي‌كنم يك نردبان است ، اين نردبان را اسمش را نردبان معرفت مي‌گذارم ، در پله دوم دوباره يك سلسله تعلقات دارم به مقتضاي آن پله ، اگر در آن تعلقات بمانم هميشه در پله دوم ماندم براي ابد ، اگر بتوانم به اين تعلقات خاتمه بدهم يعني يك مرگي به من برسد ، مرگي كه خاتمه اين تعلقات است ، تعلقات پايه دوم را رها كنم به پله سوم مي‌رسم ، به همين ترتيب به هر پله‌اي كه مي‌رسم كه به دام تعلقات آن پله گرفتار مي‌شوم آن تعلقات را رها كنم به پله بالاتر مي‌روم به قول مولانا نردبان خلق اين ما و من است ، عاقبت زين نردبان افتادن است هر كه بالاتر رود ابله‌تر است كستخوان او بدتر خواهد شكست ، اگر آن پله‌ها بماند سقوط مي‌كند و استخوانش شكسته مي‌شود اما اگر مرتب مدام بالا و بالاتر رود و در قيد تعلقاتي كه اقتضاي هر پله هست نماند ، تا به كمال مطلق راه دارد اين مرگ ديالكتيك الهي را و مرگ و حيات را به اين صورت من تفسير مي‌كنم كه شما از هر پله‌اي به پله بالاتر راه داريد بنابراين از موت حيات درآمدن يعني همين، يعني از اين موتي كه در اين پله گرفتارش هستيد وقتي كه مُردي از تعلقات اين پله يك حيات بهتري پيدا مي‌كنيد در پله ديگري ، دوباره آنجا گرفتار موت ديگري هستي دوباره از آن رها مي‌شوي در حيات ديگري اين حيات از موت درآمدن به اين معني است. مجري: تلقي شما خيلي برايم جديد است چون من تا آنجايي كه مطالعه مي‌كنم اين گفته‌ها خيلي جديد است ، در واقع همان مشربي است كه جناب ملاصدرا تعقيب مي‌كرده است ، خوب طبيعي است كه استاد جناب ملاصدرا به تقابل چهارگانه فلسفي واقف بوده ، شيوه متكلمين را هم مي‌دانسته ، فلاسفه را هم مي‌دانسته ، اما آمده اين مرگ و حيات را به شيوه عرفا يعني بحث فناءفي‌الله و بقاءبالله حل مي‌كند كه شما اسمش را گذاشتيد ديالكتيك توحيدي يعني نمايي از همان تفكر است من هيچ تعارضي نمي‌بينم ، آيا به اين نتيجه نمي‌رسيم كه براي حل بسياري از معضلات بايد از اين چارچوب‌هاي تنگ فلسفي خارج بشويم ، مثلا در همين تقابل چهارگانه چيزي كه حكيم عمرخيام را پيچيده بحث واحد كثير بوده ، در واحد اين تقابل‌ها نمي‌گنجيد و سرانجام هم در بحث همين واحد كثير بود كه درود حيات گفتند ، آيا به نظر شما حكيم عمرخيام براي حل اين مشكل به اين شيوه‌اي كه ملاصدرا متوسل شده ايشان هم رو آوردند يا نه؟ دكتر غلامحسين ابراهيمي ديناني: اين هم سوال خوبي است ، اگر بگويم كه حكيم عمرخيام با انديشه‌هاي صدرالمتعلهين آشنايي داشت اين سخن گزافي است و هرگز چنين سخني نخواهم گفت اما چنانكه به درستي فرموديد حكيم عمرخيام تا آخر عمرش گرفتار مسئله واحد و كثير بود و اين علامت عظمت فكري اوست و مرگش همينطور كه اشاره كرديد در اين راه بود و در آن آخر خلال را از دندان برداشت و سر به سجده گذاشت رفت و شهيد راه وحدت و كثرت شد يعني بايد بگوييم كه خيام شهيد مسئله وحدت و كثرت است و واحد و كثير به مرگ او منتهي شد ، تمام عمرش در مسئله واحد و كثير مي‌انديشيد كه بسيار مسئله عظيمي است حالا من با جنبه‌هاي ديگر حكيم عمرخيام رياضيات و هندسه و نجوم كه در عصر خودش در حد اعلا بوده و امروز هم در دنيا مطرح است كاري ندارم به همان جنبه فكري‌اش مي‌پردازم خوب ايشان يك حكيم مشايي بوده در مرحله اول شاگرد باواسطه ابن‌سينا بوده و شايد بعضي‌ها مي‌گويند بدون واسطه ولي بدون واسطه بعيد است ، با واسطه شاگرد ابن‌سينا است ، اما در حد حكمت مشاء باقي نمي‌ماند ، اصلاً‌ باقي نمي‌ماند ، متاسفانه نمي‌دانم چرا جنبه فلسفي حكيم عمرخيام مورد غفلت واقع شده ، حالا بعضي علماي غربي به عنوان يك عالم رياضي و منجم مي‌شناسند كه هست بيشتر اشخاص مردم دنيا به عنوان يك شاعر خراباتي مي‌شناسند كه همين چندي پيش در قزاقستان بودم ديدم كه در يك قهوه‌خانه بزرگي كه بزرگترين قهوه‌خانه شهر است اشعار خيام به زبان فارسي اينجا نوشته شده است خوب از مي و مترب و معشوق صحبت كرده اين را به عنوان بي‌اعتنايي به دنيا و قلندري و مي‌ و مترب مي‌شناسند ولي به نظر من ظلمي به اين حكيم بزرگ شده كه اولاً‌ اين رباعيات او تفسير ديگري دارد و بعد هم او يك فيلسوف بزرگي است كه فلسفه‌اش ناشناخته مانده او چند كتاب در فلسفه دارد ظاهراً‌ يك وقتي صحبت كردم اينجا حداقل يكي از كتابهايش كه من به يكي از دانشجويانم گفتم تصحيح كن آن موقع چاپ نشد و حالا چاپ شده كتابي است به نام الكون و التكليف ، كتاب مهمي است ، ببينيد خود انتخاب همين اسم يك كتاب مي‌شود درباره اين اسم نوشت ، همين مسئله‌اي كه امروز در دنيا مطرح است كه كون يعني هستي ، تكليف يعني وظايف ، كه بين وظايف انسان به عنوان يك انسان و هستي چه رابطه‌اي برقرار است ، آيا انسان به عنوان يك موجود هستنده بايدها و هستي‌ها با هم چه ارتباطي دارند ، اشاره به همين مسئله دارد، خوب حالا خيام در آن كتاب انديشه‌هاي فلسفي خودش را بيان كرده خيلي مهم است اگر فرصتي بود مي‌شود كه آن كتاب را بررسي كرد و به انديشه‌هاي خيام رسيد كه چه مرد بزرگي بوده اما برگرديم به همين رباعياتش و همين مسئله مرگ‌انديشي‌اش كه باز حرفها داريم در مرگ‌انديشي ، از ويژگي‌هاي انسان در آغاز سخن عرض كردم مرگ‌انديشي است و خيام به شدت مرگ‌انديش است و اگر امروز از من بپرسند كه يك تعريفي از انسان بده دو هزار و پانصد سال پيش ارسطو انسان را حيوان ناطق تعريف كرد و فصل مميز انسان را ناطق دانست ، اقتصاد‌ان‌ها حيوان اقتصادي تفسير كردند ، اهل تكنيك حيوان صنعت‌گر تفسير كردند و تعريف‌هاي زيادي كه درباره انسان شده است اگر امروز از من بپرسند كه شما يك تعريف از انسان ارائه بده من به شما عرض خواهم كرد كه انسان حيوان مرگ‌انديش است من مرگ‌انديشي را فصل مقوم و فصل مقصم انسان مي‌دانم و حكيم عمرخيام اگرچه به صراحت نفرموده ولي درواقع برداشت او از انسان و تعريف او از انسان حيواني است كه مرگ‌انديش است همانطور كه در آغاز سخن عرض كردم هيچ حيواني به مرگ نمي‌انديشد ولي هيچ انساني نمي‌تواند غافل از مرگ باشد مگر اينكه خود را به غفلت بزند ، كساني كه از مرگ غافل هستند خود را به غفلت مي‌زند يا يك تربيت عارضي بر آنها عارض شده كه اينها لحظاتي از مرگ غافل شدند يا خودشان را به غفلت زدند مگر مي‌شود كه انسان از مرگ غافل شود ، چرا نمي‌شود از مرگ غافل بود ؟ اين يك سوال فلسفي است ، در پاسخ خواهم گفت كه انسان به ذات آينده‌نگر است ، اين خاصيت زماني بودن انسان است درست است موجودات ديگر هم زماني هستند اما زمان را درك نمي‌كنند و به زمان نمي‌انديشند چون انسان به زمان مي‌انديشد ، به آينده مي‌نگرد ، همانطور كه به گذشته مي‌نگرد ، انسان هم به گذشته باز مي‌گردد اين توان در انسان است شايد حيوانات هم نتوانند در حافظه به گذشته برگردند ما به گذشته برمي‌گرديم ، و هم به آينده دور و نزديك مي‌نگريم ، هم آينده يك لحظه ديگر ، فردا ، قرن ديگر و تا لايتنهاي آينده و چون به آينده مي‌نگرم مرگ خود را مي‌فهمم و مي‌دانم كه روزي فرا خواهد رسيد كه من با اين زندگي فعلي بدرود خواهم گفت به آن مي‌انديشم كه من در آن صورت به كجا خواهم رفت. مجري: بسيار خوب استاد بحث به جاي شيريني رسيده منتها وقت برنامه تمام شده همانطور كه فرموديد حكيم عمرخيام دغدغه مهمش در زندگي همين بود كه ما براي چي زندگي مي‌كنيم ، به دنبال جهت‌دار كردن زندگي بود كه بهترين مؤلفه‌اش همين مرگ‌انديشي است كه شما فرموديد تعريف انسان حيواني است كه مرگ‌انديش است ، خيلي تعريف زيبايي است واقعاً هم در فكر و ذهن تنيده است كه تعبير حكيم هم اين است ولو اينكه انسان خود را به تغافل هم بزند باز در ياد مرگ هست.
از شما تشكر مي‌كنم كه در اين برنامه شركت كرديد.


سه شنبه 30 خرداد 1391برچسب:, :: 14:23 ::  نويسنده : ققنوس       

 

حکایت بهلول و ابوحنیفه
آورده اند که روزي ابوحنیفه در مدرسه مشغول تدریس بود، بهلول هم در گوشه اي نشسته و به درس او گوش می داد.
ابوحنیفه در بین درس گفتن اظهار نمود که امام جعفر صادق (ع) سه مطلب اظهار می نماید که مورد تصدیق من نمی باشد و آن سه مطلب بدین نحو است:
اول آنکه می گوید شیطان در آتش جهنم معذب خواهد شد و حال آنکه شیطان خود از آتش خلق شده و چگونه ممکن است آتش او را معذب نماید و جنس از جنس متاذي نمی شود.
دوم آنکه می گوید خدا را نتوان دید حال آنکه چیزي که موجود است باید دیده شود. پس خدا را با چشم می توان دید.
سوم آنکه می گوید مکلف فاعل فعل خود است که خودش اعمال را به جا می آورد حال آنکه تصور و شواهد بر خلاف این است. یعنی عملی که از بنده سر میزند از جانب خداست و ربطی به بنده ندارد.


چون ابوجنیفه این مطالب را گفت بهلول کلوخی از زمین برداشت و به طرف ابوحنیفه پرتاب نمود که از قضا آن کلوخ به پیشانی ابوحنیفه خورد و او را سخت ناراحت نمود و سپس بهلول فرار کرد شاگردان ابوحنیفه عقب او دویده و او را گرفتند و چون با خلیفه قرابت داشت او را نزد خلیفه بردند و جریان را به او گفتند.
بهلول جواب داد ابوحنیفه را حاضر نمایید تا جواب او را بدهم.
چون ابوحنیفه حاضر شد بهلول به او گفت: از من چه ستمی به تو رسیده ؟
ابو حنیفه گفت: کلوخی به پیشانی من زده اي و پیشانی و سر من درد گرفت.
بهلول گفت: درد را می توانی به من نشان دهی؟
ابوحنیفه گفت: مگر می شود درد را نشان داد؟
بهلول جواب داد تو خود می گفتی که چیزي که وجود دارد را می توان دید و بر امام صادق (ع) اعتراض می نمودي و می گفتی چه معنی دارد خداي تعالی وجود داشته باشد و او را نتوان دید
و دیگر آنکه تو در دعوي خود کاذب و دروغگویی که می گویی کلوخ سر تو را به درد آورد زیرا کلوخ از جنس خاك است و تو هم از خاك آفریده شده اي پس چگونه از جنس خود متاذي می شوي
و مطلب سوم خود گفتی که افعال بندگان از جانب خداست پس چگونه می توانی مرا مقصر کنی و مرا پیش خلیفه آورده اي و از من شکایت داري و ادعاي قصاص می نمایی.
ابوحنیفه چون سخن معقول بهلول را شنید شرمنده شده و از مجلس خلیفه بیرون رفت.


سه شنبه 30 خرداد 1391برچسب:, :: 14:20 ::  نويسنده : ققنوس       

ابليس و سجود بر انسان

و اذقلنا للملائكة اسجدوا لآدم ، فسجدوا إلا ابليس ابي و استكبر و كان من الكافرين؛ سورهء بقره، آيهء ٣٤
از ابن عباس روايت شده است كه فرشتگان پيوسته با جنها در نبرد بودند و ابليس در يكي از اين كارزارها در حاليكه كودكي بيش نبود به اسارت درآمد و همراه فرشتگان بود تا اينكه از سجود بر آدم سرباز زد. ابن عباس ميگويد: اولين كسي كه به رأي خويش قياس نمود ابليس بود و كسي كه بطريق خويش قياس و استحسان نمايد در زمره ابليس است . امام صادق (ع) مي فرمايد: هنگاميكه خداوند بر ابليس نيروي تسلط بر انسان را عنايت كرد آدم خطاب به خداوند فرمود:


بار خدايا تو ابليس را بر ذريهء من نيرو بخشيدي در مقابل به من و فرزندانم چه عطا خواهي كرد؟ خداوند فرمود : هر گناهي را معادل همان گناه و هر حسنه اي را ده برابر پاداش خواهم داد. آدم فزونتر از آن را طلب كرد خداوند توبه را تا آخرين دقائق حيات از انسان قبول فرمود .
آدم باز هم بر خواهش خويش افزود و خداوند فرمود : بي حساب خواهم آمرزيد و آدم به همين ميزان اكتفا نمود . در روايت علي بن حسين(ع) آمده است: آدم آنگاه كه به بالاترين نقطهء عرش نظر افكند شبح هاي ما را به صورت انواري درخشنده مشاهده نمود پس خداوند به او فرمود : اين ارواح -محمد (ص) علي و حسنين و فاطمه (ع)- برترين خلق من مي باشند بوسيله آنها عطا كرده و باز خواهم ستاند و بوسيله آنها مجازات نموده و پاداش خواهم داد و تو اي آدم بدانها توسل جوي و هنگامي كه دچار مصيبتي گشتي آنها را نزد من شفيع گردان ، به ذاتم سوگند كه هيچ حاجتمندي را بخاطر آنها نا اميد نخواهم كرد و بدين جهت بود كه آدم بعد از ارتكاب گناه خدا را بدانها خوانده و توبه اش پذيرفته شد .
اسحاق بن جرير گويد: امام صادق (ع) از من پرسيدند ياران تو پيرامون گفته ابليس "خلقتني من نار و خلقه من طين" چه مي گويند؟
جواب دادم : آنها نيز همين را به زبان مي آورند.
حضرت فرمودند : دروغ مي گويند خداوند او را نيز از گل بيافريد زيرا كه قرآن مي فرمايد "الذي جعل لكم من الشجر الأخضر نارا فإذا انتم منه توقدون" آن خدايي كه براي شما از درخت سرسبز آتشي بيافريد تا شما از آن درخت آتش برمي افروزيد (سورهء ياسين آيه ٨). خداوند ابليس را ازآن آتش آفريد ، آتشي كه از درخت است و اصل درخت نيز از خاك و گل است . علي بن ابراهيم در سلسله اسناد خود از امام صادق (ع)درباره آيه "الي يوم الوقت المعلوم" مي گويد : مقصود همان روزي است كه رسول اكرم(ص) ابليس را در بيت المقدس و بر فراز صخره اي ذبح خواهد نمود.
اخبار مستفيد بيانگر اين است كه فرصت خواسته شده از سوي ابليس تا روز خروج قائم آل محمد(عج) يعني روز قيامت صغري است.
منبع: قصص الانبياء / مؤلف: آيت الله سيد نعمت الله جزايري.


سه شنبه 30 خرداد 1391برچسب:, :: 14:19 ::  نويسنده : ققنوس       

مجذوبان سالك

سالكان چهار قسمند : اول مجذوبان سالكند كه در اول از جذبه به حقيقت رسيده اند ، از خود فاني شده اند. و بعد از آن به امر الهي بازگشت ميكنند در اين عالم ، تا خلق را هدايت كنند و با تابعانش سيروسلوك مي كنند تا تابعانش را از ظلمت به نور برند و به منزل رسانند . خلق و عوالم كثرات ، حجابشان نمي شود از قرب جناب اقدس الهي ، و ذات جناب اقدس الهي را شاهد بر ماسوي مي دانند. و از جاعل [ و خالق] مجعول [و مخلوق] را مي شناسند . و نيت به اين جماعت هدايت است . "سالکانِ مجذوب" دوم سالکان مجذوبند که از سیر و سلوک و علم و عمل و ریاضتْ قابل جذبه شده اند و به جذبه رسیده اند و این جماعت مُهتدین و توّابین اند و این جماعت هم مرتبه شان به مُجتبین می رسد، و گاه هست که مرتبه ایشان از مرتبه مجتبین هم عالی تر می شود. و تبعیّت به این جماعت هم هدایت است. امیرالمؤمنین علیه السلام فرموده: دلیل حق سبحانه و تعالی آیات اوست از برای مهتدین، آیات آفاقی از برای عوام و آیات انفُسی از برای خواصّ. و وجود حق سبحانه و تعالی اثبات اوست از برای مجتبین؛ یعنی از جاعل، مجعول را می شناسد، و این برهان لمّی است؛ یعنی از جاعل، مجعول را می شناسند. "مجذوبانِ مطلق" و سوم مجذوبان مطلق اند که از جذبه به حقیقت رسیده اند و از خود فانی گشته اند امّا بازگشت در این عالم نکرده در مقام جمعْ محوند و دیگران را هدایت نمی توانند کرد. تابع این جماعت نمی توان شد و انکار کردنشان هم خطاست. "سالکانِ بی جذبه" چهارم سالکان بی جذبه اند که به عقل خود بی مُرشد سلوک می کنند و قید و اِنّیّت خود گرفتاراند و در مقام فرق اند. "سیر الی اللّه " ؛ اول سیر الی الله، دوم سیر فی الله، سوم سیر بالله. چهارم سیر من الله، پنجم سیر اجتماعی. سیر الی اللّه سیر عالم ملکوت است که تجلّی افعالی است. سیر فی اللّه ابتدای سیر عالم جبروت است که تجلّی صفاتی است. سیر باللّه انتهای سیر عالم جبروت است که تجلی ذاتی است. آیا حق سبحانه و تعالی استادی از برای این امرِ عظیم ـ که مقصود بالذات است ـ نیافریده که خلق را راه نمایی کند به معرفت او، و او را از ظلمات به نور در تحت بال خود بگیرد تا نَفْسشان بمیرد و قلبشان زنده شود؟ البته در هر عصری هادیان می باشند اگر بجویند می یابند.


"استاد کامل" حق سبحانه و تعالی این عالم را که به هم بسته است در هر عصری استادی از برای هر کاری آفریده است که خلق معطّل نمانند از برای امری از امور و تمام این امور مقصود بالعَرَض است از برای کار انسان که مقصود بالذات انسان است و مراد از انسان آن است که معرفت الهی حاصل کند که «ای فرزند آدم! آفریدم تو را برای عبادت خود، پس اهمال مکن آن چه را که تو را از آن آفریدم از جهت آن که آفریده ام آن را برای تو» و معرفت الهی حاصل نمی شود تا نفس نمیرد و قلب زنده نمی شود و نفس نمی میرد تا تسلیم نشود در تحت بال استادی کامل. "پنج راه سلوک" پنج راه است برای سالک. اول جذبه است، و آن مثل گنج ماند، در دست همه کس نمی افتد. اگر بیفتد بسیار مشکل است که از جذبه تواند به منزل رسید، چرا که گاه باشد از شدت جذبه و عشقْ به مُرشد کاملی نتواند برسد و به دام شیاطین گرفتار شود و گمراه گردد. "راهِ علم" دوم راه علم است و عمل، راه علم و عمل راه سلامتی است. "راه ایثار" سوم راه ایثار است یعنی آن چه دارد به شعف دل به خدمت مرشد کامل صرف نماید. "راه خدمت" چهارم راه خدمت است. هر که خدمت کرد او مخدوم شد; هر که عجز آورد او محروم شد . "راه صحبت" پنجم راه صحبت است؛ یعنی در مجالس علم و حکمت و مواعظ مرشد عارف کامل حاضر بودن؛ تنهایی یکی از این چهار راه به کمال نمی رسد. و هر یک از این چهار راه که خواهد برود بی صحبت هم به کمال نمی رسد. "مراتبِ یقین" یقین هم سه مرتبه دارد: علم الیقین و عین الیقین و حق الیقین؛ - علم الیقین دانستن است امّا نباید علمش به طریق فکر باشد: مثل فلاسفه که علم را از مرتبه خود نزول دهد، بلکه باید تبعیّت ائمه اطهار علیه السلام و مرشد کامل بکند تا خود در علم گم شود که (راسخون فی العلم) به همین معنی است، علم او را بردارد، نه او علم را. از ظلمات به نور رود، و علم در عالم بسیار است. لیکن اشرف علوم، علم به ذات الهی است و علم به اسماء و افعال و آثار الهی است و چون هر انسانی از اسماء و افعال و آثار الهیه نصیبه دارد بالقوه درش هست. به محض دانستن از قوه به فعل نمی آید. باید سیر از اسماء کَونیه به اسماء الهیه نماید تا از ظلمات به نور برود. و عین الیقین و حق الیقین از برایش حاصل شود. پس علم الیقین دانستن بود و عین الیقین دیدن است. به عین الیقین که رسید حجاب گفتگوی علم از میان برداشته می شود. علم الیقین که حاصل شد عزم است، عزم که جزم شد عین الیقین می شود. علم الیقین، شریعت؛ عین الیقین، طریقت که راه است و حق الیقین، حقیقت که رسیدن است. پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود که: [شریعتْ سخنان من است، و طریقتْ کردار من است، و حقیقتْ حال من است، و معرفتْ راس المال من است] منبع : سالكان الي الله / علاءالدوله سمناني


سه شنبه 30 خرداد 1391برچسب:, :: 14:17 ::  نويسنده : ققنوس       

 

در جست وجوي حقيقت
گفت وگو با پروفسور سيد حسين نصر
محمد صادقي
"پروفسور سيدحسين نصر از انديشمندان سنت گراي ايراني است که در دنياي امروز نيز چهره يي شناخته شده به شمار مي رود هرچند انديشه هاي جديد و مناسبات دنياي نو را برنمي تابد و به عبارتي بازگشت به سنت و آموزه هاي دنياي قديم را سودمند مي داند. آنچه در زير مي آيد گفت وگويي است که به تازگي با پروفسور نصر انجام داده ام، همچنين جا دارد از ايشان براي فرصتي که در اختيارم گذاشتند صميمانه سپاسگزاري کنم."
- مي دانيم که پروفسور ويليام چيتيک براي نخستين بار در دانشگاه امريکايي بيروت شنونده سخنان شما بوده و از همان جا شيفته انديشه و فرهنگ شرقي و ايراني شده اند. به نظر شما دلايل اصلي گرايش دانش پژوهان غربي به فرهنگ، ادبيات و انديشه شرقي و به ويژه ايراني چيست؟


*انسان اصولاً در جست وجوي آن چيزي است که خود آن را ندارد حتي اگر روزي آن را داشته ولي اکنون در دسترس نيست. در چنين وضعيتي است که او به جست وجوي مطلوب خود فراسوي جامعه و فرهنگ بومي خويش به ديار ديگر سفر مي کند، حال خواه آن سفر جسماني باشد و خواه فکري و روحاني، چنان که خواجه شيراز فرموده؛ آنچه خود داشت ز بيگانه تمنا مي کرد. روزي بود که فرهنگ و تفکر غربي با فرهنگ ها و نحله هاي فکري تمدن هاي ديگر جهان مانند تمدن چيني و هندي و البته اسلامي قرابت داشت ولي ساحت معنوي فرهنگ و انديشه غربي تا حد زيادي از دوران رنسانس به بعد تضعيف شد و مخصوصاً عرفان و به طور کلي انديشه درون نگر و باطني به حاشيه رانده شد. نخست در قرن نوزدهم با ترجمه آثار عرفاني و فلسفي اسلامي مخصوصاً ادبيات صوفيانه و نيز منابع هندو نظر گروهي از غربيان مخصوصاً در آلمان متوجه شرق شد و افرادي برگزيده مانند گوته و هردر و شلينگ و برادران اشلگل ظهور کردند و از «رنسانس شرقي» که فکر مي کردند مانند رنسانس دوره قرون پانزدهم و شانزدهم ميلادي فرهنگ غربي را دگرگون سازد، سخن گفتند. لکن چنين نشد به رغم تاثير تفکر شرقي بر افرادي بس مهم از شوپنهاور گرفته تا ويليام بليک. لذا تشنگي براي معنويت در وجود بسياري از غربيان باقي ماند. در قرن بيستم توجهي نوين نسبت به شرق پيدا شد و درخت معارف شرقي به صورت پايدارتري در خاک فرهنگ غربي کاشته شد و اين روند بيش از همه در امريکا رخ داد و سپس به اروپا کشيده شد. توجه حوزه هاي غربي اول به عرفان بودايي به صورت ذن معطوف شد و سپس به ودانتاي هندو و بالاخره تصوف. پروفسور چيتيک که اول در دانشگاه امريکايي بيروت و سپس در دانشگاه تهران مدت مديدي شاگرد اين بنده بود، نمونه يي از افرادي است که در نيمه دوم قرن گذشته به تصوف و عرفان علاقه مند شدند و اين توجه خيلي بيشتر از قرن نوزدهم تحول وجودي در آنان ايجاد کرد. آنچه بين همه اين گونه افراد مشترک است علاقه به حکمت، عرفان، هنر، ادبيات و حتي علوم جهان شناسي معنوي ا ست و يک جهان بيني که خدامحوري است و نه بشر محوري. در بين اين نوع افراد برخي به سوي معارف هندو روي آوردند و بعضي به سوي بودائيت و ديگران به سوي اسلام و تصوف و عرفان اسلامي و اين انتخاب ارتباط به ساختار فکري و ذوق دروني آنان داشت. در زمره بسياري از گروه اخير علاقه بيشتر متوجه فرهنگ اسلامي ايراني شد از آنجا که اولاًً زبان فارسي داراي غني ترين گنجينه ادبيات عرفاني است و محبوبيت حيرت آور مولانا در غرب حاکي از اين واقعيت است. ثانياً در ايران بود که سنت فلسفه اسلامي به صورت زنده ادامه يافت و فلاسفه يي چون سهروردي و ملاصدرا ظهور کردند که برهان و عرفان را با هم آميختند و مکتب هاي فلسفي گوناگون به وجود آوردند که هم ارضاکننده احتياج انسان به درک عليت و اقامه برهان است و هم احتياج او به اشراق و عرفان. ثالثاً هنر اسلامي ايران از غناي حيرت آوري برخوردار است که آنان را که در جست وجوي جمال حق در آينه عالم صور هستند به خود مي کشاند. دلايل ديگري نيز هست ولي فعلاً به ذکر اين سه خصيصه اکتفا مي کنم.
 
- دنياي نو با وجود پيشرفت هاي شگفت انگيزي که داشته هنوز از جنگ، خشونت، نابرابري و... رنج مي برد. شما نيز در آثار خويش انتقادهايي به پايه ها و اساس انديشه جديد (مدرنيته) داريد. آيا فکر مي کنيد تمام اين نقص ها در مباني فکري و فلسفي جديد نهفته است؟
*قبل از هر چيز لازم است به کلمه «هنوز» اعتراض کنم. جنگ و خشونت و نابرابري البته در تمام ادوار تاريخ بوده است از آنجا که دنيا دنياست حتي اگر دنياي يک تمدن سنتي باشد. آنچه در پرسش پيشرفت هاي شگفت انگيز خوانده شده است نه تنها اين بدي ها را از بين نبرده است، بلکه دوصد چندان افزايش داده است از آنجا که اين «پيشرفت» به هيچ وجه اخلاقي و معنوي نيست بلکه برعکس بشر را لجام گسيخته تر ساخته است و از آنجا که مبتني بر يک جهان بيني لاادري ا ست، کوشيده است دست خداوند را از خلقش قطع کند.
البته تمام اين نقص ها از مباني فکري و فلسفي جديد سرچشمه نمي گيرد بلکه برخي از آنها در اثر کاربرد ناقص نيز هست. اجازه دهيد مثالي بزنم. جراحي را تصور کنيد که دارد پاي عوضي يک مريض را عمل مي کند و در عين حال چاقوي کندي را نيز به کار مي برد که درد مريض را بيشتر مي سازد. البته اگر چاقوي مناسبي به کار مي برد، درد کمتر مي شد ولي باز اصل کار خراب مي بود. خيلي ها کوشيده اند تا نشان دهند نقايصي که اکنون حيات بشر و حتي محيط زيست را تهديد مي کند فقط در اثر کاربرد ناصحيح مباني فکري و فلسفي جديد است، لکن چنين نيست بلکه خود جهان بيني و اساس فلسفي تجدد نادرست است و آنچه در اصل باطل است نمي تواند زمينه يي براي يک زندگي درست باشد. اين اشتباه باعث شده است بسياري در جست وجوي اصلاح معلول باشند و نه علت، در حالي که تا وقتي علت مرضي تشخيص داده نشده و برطرف نشود عوارض مرض را معالجه کردن باعث سلامتي مريض نمي شود گرچه ممکن است براي زماني محدود وضعش را بهبود بخشد. نمونه يي بارز از اين واقعيت وضع فعلي اقتصادي جهان است. اقتصاد به معناي جديد آن از اخلاق جداست و نتيجه اش نمي تواند جز رسيدن به يک بحران عظيم چيزي ديگر باشد. اکنون که اين بحران فرارسيده تمام کوشش براي اين است که اين بحران مبتني بر همان فلسفه اقتصادي که باعث اين بحران شده است، حل شود. کمتر کسي به فکر اين است که يک فلسفه اقتصادي جديد (که در عين حال قديمي است) تدوين کند که در آن پرداختن به عوامل اقتصادي هميشه با توجه به عوامل اخلاقي توام است و در آن صفات رذيله نفس بشر مانند طمع فراموش نمي شود.
- برخي بر اين باور هستند که سنت فلسفي کلاسيک ما دچار گسست شده. اگر چنين باشد چگونه مي توان انتظار داشت حکمت بتواند الزامات دنياي مدرن و الگوهاي زندگي مدرن را متاثر سازد؟
*بنده با اينکه سنت فلسفي کلاسيک ما دچار گسست کامل شده است، مخالفم. درست است که در قرن سيزدهم هجري با ترجمه آثار دکارت و ديگران به تدريج بين متجددان ايران توجه به فلسفه اسلامي کم شد و بسياري به دنبال فلسفه هاي مختلف غربي رفتند و هنوز هم مي روند، فلسفه اسلامي باقي ماند و حتي در نيم قرن گذشته تا حد زيادي توسط بزرگاني چون علامه طباطبايي احيا شد. وانگهي حتي اگر يک نوع گسستگي به وجود آيد همواره مي توان يک سنت عقلاني و فکري را احيا کرد چنان که در مورد احياي تفکر سنتي در اروپا توسط گنون و ديگران مشهود است.
سر و کار حکمت و فلسفه اسلامي با حقيقت است و انسان در هر دوره يي از زمان و در هر شرايطي که زندگي مي کند، محتاج حقيقت است و نمي تواند از آن بگريزد. نتيجه تکيه بر باطل فناست. آنچه لازم است کوشش در استمرار سنت عقلاني و فلسفي خودمان است و اين امر بايد به ناچار توام با بيان حقايق آن به لساني باشد که جوانان، اقلاً آنان که ذوق فلسفي دارند، بتوانند آن را درک کنند. در واقع يک سنت فلسفي زنده همواره محتاج به احيا است چنان که ما در تاريخ فلسفه اسلامي بارها ناظر بر آن بوده ايم. فقط کافي ا ست به سهم بزرگاني همچون سهروردي، خواجه نصيرالدين طوسي، خاندان دشتکي، ميرداماد و ملاصدرا، آقا علي مدرس و در عصر خودمان علامه طباطبايي بنگريم تا به احياي پياپي فلسفه اسلامي پي بريم.
وانگهي تاريخ فلسفه خود فلسفه است و چنان که عرض کردم آنچه در تاريخ يک مکتب فلسفي وجود داشته است همواره قابل احيا است. ما حتي در غرب که الگوي بسياري از روشنفکران ايراني باقي مانده است و در آن تفکر فلسفي دائماً در حال دگرگوني است شاهد احياي فلسفه افلاطوني در ادوار مختلف و حتي در يکي دو قرن اخير ناظر بر احياي فلسفه ارسطويي توسط برنتانو و فلسفه قديس توماس توسط مارتين و ژيلسون هستيم. آنچه ما به آن احتياج داريم پهلوانان فکري است که با تسلط بر فلسفه اسلامي توام با زيستن حيات فلسفي به معناي سقراطي و اسلامي آن بتوانند حقايق اين فلسفه را لباس زبان معاصر پوشانند و اصول آن را در حل معضلات کنوني به کار برند.
- آيا حکمت و آنچه شما از آن به عنوان معرفت و امر قدسي ياد مي کنيد مي تواند پاسخگوي بحران ها و آشفتگي هاي روحي و فکري دوران کنوني و به ويژه نسل جوان ما باشد؟ اين چگونه ممکن است؟
*آنچه دنياي امروز بيش از هر چيز از آن رنج مي برد فراموش شدن امر قدسي در تمام شئون فکري و زندگي روزانه مردمان است و مشکلات مهيب فعلي از بحران محيط زيست گرفته تا ابتلا به امراض رواني در نتيجه پوچي گرايي فلسفي و فکري همه در اصل نتيجه اين قداست زدايي و نسيان است. احياي حکمت اصيل و دانش توام با امر قدسي مي تواند نه تنها تشنگي هميشگي انسان ها را براي حقيقت ارضا کند، بلکه بسياري از مسائل خاص اين دوره و زمانه را حل کند. در کتاب خود «معرفت و معنويت» اين بنده مفصلاً راجع به اين مطلب سخن گفته است و عمر حقير صرف احياي اين حکمت اصيل شده است و کاربرد آن در حل مسائل کنوني بشر.
بياييم به چند مورد عيني نظر افکنيم، اول از همه فلسفه علوم. امروزه براي بسياري حتي در ايران يک نوع «علم گرايي» به معناي scientism غربي جايگزين فلسفه شده و ديد علم جديد که مبتني بر جدايي امر قدسي و حتي علت غايي و مشيت الهي از عالم خلقت است خود يک جهان بيني کلي شده است که رابطه معنوي بين انسان و طبيعت و نيز به يک معني انسان و خداوند را از بين برده و باعث بحران دهشتناک محيط زيست شده است. اگر فقط به ميراث فلسفي خود بنگريم مي بينيم که منابع غني براي تبيين يک فلسفه جديد و در عين حال قديم علوم در آن يافت مي شود. يکي از اولين کتب بنده به نام «نظر متفکران اسلامي درباره طبيعت» به همين منظور احياي فلسفه علوم اسلامي نگاشته شده است. ضمناً بايد اضافه کنم متاسفانه در دهه هاي اخير در اثر تسليم شدن به ادعاهاي علوم جديد بسياري از حکماي اسلامي ما نسبت به طبيعيات قديم بي علاقه شدند و فکر کردند اين قسمت از فلسفه اسلامي ديگر حائز ارزش نيست. به خاطر دارم هنگامي که علامه طباطبايي به ويراستن و چاپ کتاب «اسفار» ملاصدرا اشتغال داشتند از توجه به بحث جواهر و اعراض احتراز مي کردند. از آنجا که ايشان به بنده لطف فراوان داشتند اجازه مي دادند گهگاهي اعتراضي نيز بکنم و در اين مورد نسبت به اين ديد کلماتي عرض کردم و مخالفت خود را بيان داشتم. براي بنده مسجل است که آثاري مانند «فن سماع طبيعي» ابن سينا و بخش هايي از «حکمه الاشراق» سهروردي و «اسفار» ملاصدرا و نيز رسائل ديگر او مانند «سريان وجود» توام با آثار عرفاني ابن عربي و ديگر بزرگان آن مکتب و حتي شعراي عرفاني ما مانند مولانا از اهميت فراوان براي ايجاد يک فلسفه علوم نوين که بتواند حتي داده هاي علوم جديد را که ارتباط با واقعيت عالم جسماني دارد و فقط مانند نظريات داروين فرضيه يي بيش نيست دربرگيرد، برخوردار است. هنگامي که مولانا مي فرمايد؛
باد و آب و خاک و آتش بنده اند
با من و تو مرده با حق زنده اند
و يا:
کاشکي هستي زباني داشتي
تا ز سرها (يا هستي) پرده ها برداشتي
او از حقيقتي سخن مي گويد که فراموشي آن در قلب بحران محيط زيست قرار دارد.
دوم مساله روانشناسي است. در حال حاضر روانشناسي جديد با بحران بزرگي روبه روست، درست در زماني که امراض رواني به صورت بي سابقه يي رو به گسترش است. يک روز فرويد مد است و روز ديگر يونگ و همه در جست وجوي يک روانشناسي کامل که بتواند تمامي روان انسان را دربرگيرد هستند. به همين جهت آنقدر امروزه در غرب توجه به روانشناسي هندو و بودايي زياد شده است. معرفت النفس واقعي يک علم قدسي است از آنجا که موضوع آن نتيجه دميدن روح خداوند در انسان است و فلسفه و عرفان اسلامي از اين جهت بسيار غني است. ما از يک سو علم النفسي داريم که بوعلي در کتاب ششم شفا از آن سخن گفته و ملاصدرا در سفر چهارم کتاب اسفار به صورت بسيار عميقي به آن پرداخته است. از سوي ديگر آثار صوفيانه داراي اساسي ترين بحث ها درباره نفس انسان و علاج امراض آن است، از رساله قشيريه گرفته تا مثنوي مولانا. در دهه هاي اخير تني چند از روانشناسان و روانپزشکان مسلمان مانند محمداجمل پاکستاني و محمدشفيع ايراني ولي ساکن در امريکا کوشيده اند از اين منابع استفاده کرده، به علم کامل تري از آنچه در مکتب هاي روانشناسي غربي ديده مي شود، دست يابند. اين کوشش هنوز در حال استکمال است و يقيناً ثمرات آن براي همگان منجمله جوانان بس مفيد خواهد بود. لازم مي دانم که يک مثال ديگر نيز بزنم. از خصايص دنياي جديد گسترش زشتي و کم شدن زيبايي در محيط زندگي مردمان و مخصوصاً شهرنشينان است. کافي است به وضع شهرهاي بزرگ جهان منجمله تهران بنگريم تا صحت اين مدعا روشن شود. فرهنگ ما طي قرون داراي يک فلسفه هنر بود که اجازه مي داد يک هنر مقدس ايجاد شود مانند هنر معماري مساجد و خطاطي متن قرآن کريم، و محيط زندگي در بيشتر ابعاد خود تجليگاه زيبايي بود و حديث «الله جميل و يحب الجمال» همواره در مد نظر بود. هر کجا که تجدد رفته است توام با گسترش زشتي از لحاظ هنري به معناي سنتي آن بوده است. اکنون در اکثر دنياي اسلامي، مانند ساير نقاط دنياي شرق، بيشتر معماري جديد تقليدي دست دوم از معماري غربي است و بسياري از نقاشان صرفاً مقلد اين يا آن روند زودگذران غربي هستند. چقدر مهم است احياي فلسفه هنر خودمان. در اين زمينه خوشبختانه اثر اين مهم حتي الان تا حدي نيز ديده مي شود. بسياري از آنهايي که اکنون مشغول به احياي هنر سنتي ما هستند تحت تاثير آثار افرادي مانند بورکهارت و کومارا سوامي که بنده براي اولين بار به ايران معرفي کردم و نيز نوشته هاي ناچيز خود بنده مانند «هنر و معنويت اسلامي» به وادي هنرهاي سنتي اسلامي و ايراني کشيده شدند. طي اين سال ها که از وطن دورم به کرات يا توسط نامه و يا حضوراً مطلع شدم که اين يا آن هنرمند و مخصوصاً خطاط و معمار به سوي هنر سنتي روي آورده است و اين تحول زاده آشنايي آنان با آثار بنده و ديگران درباره فلسفه هنر سنتي و اسلامي بوده است.
-يکي از پرسش هاي منتقدان انديشه سنتي و سنت گرايان اين است که اين انديشه استدلال گريز است. شما اين نقد را چگونه مي بينيد و چه پاسخي براي آن داريد؟
*انديشه سنت گرايي به هيچ وجه استدلال گريز نيست بلکه عقل را به جنبه استدلالي فکر که فقط يکي از نيروهاي عقل است، محدود نمي کند. يکي از بزرگ ترين انديشمندان سنتي فريدهوف شووان در کتاب خود «منطق و تعالي» اين امر را کاملاً روشن کرده است. متفکران بزرگ سنتي ما همه در به کار بردن استدلال چيرگي داشتند ولي فلسفه را به صرف استدلال تقليل نمي دادند حتي ابن سينا که از نيروي حدس نيز سخن مي گفت. کتاب «حکمه الاشراق» با منطق آغاز مي شود و با وجد و سرور پايان مي يابد و سهروردي مصر است فيلسوف واقعي بايد هم از فلسفه بحثي و استدلالي آگاه باشد و هم از حکمت ذوقي. ملاصدرا نيز روي اين امر اصرار مي ورزد و حکمت متعاليه را نتيجه ترکيب برهان و عرفان و قرآن مي داند.
در نوشته هاي سنت گرايان معاصر نيز همين امر مشهود است چنان که آشکارا در آثار گنون ديده مي شود. ما مخالف استدلال نيستيم و حتي نمي گوييم که «پاي استدلاليان چوبين بود» تعريف کافي از اهميت استدلال است. ولي ما قائليم که عقل را مراتبي است و عقل را نمي توان به استدلال محدود کرد. نيروي استدلال لازم است ولي براي نيل به حکمت واقعي کافي نيست. بايد با توجه به محدوديت هاي نيروي استدلالي در مرحله يي که جايز است از استدلال استفاده کرد ولي نبايد خود را به آن محدود کرد. ما مخالف استدلال نيستيم، بلکه مخالف استدلال گرايي يا به قول فرنگي ها راسيوناليسم هستيم.
-در گفت وگويي فرموده بوديد بنيادگرايي روي ديگر سکه تجدد است. در حالي که بنيادگرايي و تجدد با هم در تضاد هستند و از دو خاستگاه متفاوت برمي آيند و تناسبي هم ميان شان ديده نمي شود. بنيادگرايي واکنشي خشن به دنياي جديد به نظر مي آيد و بيشتر مي تواند با يک نگاه و رويکرد فرهنگي يا اقتصادي مورد بررسي قرار بگيرد. به اين ترتيب اگر ممکن است درباره اين موضوع بيشتر توضيح دهيد.
*واکنش هميشه در مقابل کنش است و اگر عملي نباشد عکس العملي به وجود نمي آيد. ممکن است امري مخالف امري دگر باشد ولي در همان سطح از واقعيت قرار داشته و عکس العمل درباره واقعيت هاي همان امر باشد. من باب مثال به مساله ازدواج و طلاق مي توان نگريست. طلاق البته نکته مخالف ازدواج است ولي متعلق به همان واقعيت است و اگر ازدواج نبود اصلاً طلاق وجود نمي داشت. وضع بنيادگرايي در مقابل تجدد نيز به همين گونه است. اگر تجدد پديد نيامده بود و حملات قرن هاي اخير به دين و معارف الهي و قوانين شرعي نمي شد، اصلاً بنيادگرايي ديني ظاهر نمي شد. در طول تاريخ نهضت هاي خشن که رنگ ديني داشت زياد بود، از خوارج در اسلام گرفته تا نهضت اليور کرامول در مسيحيت انگليسي، ولي اين نوع نهضت ها با بنيادگرايي ديني دوران خودمان اختلاف بنيادي داشت و نمي توان آنها را نيز به معناي امروزي آن بنيادگرا خواند.
وانگهي بايد به اين امر توجه شود که به رغم مخالفت شديد بنيادگرايي با تجدد در برخي امور، هر دو در پذيرش بي چون و چراي علوم جديد و استفاده کامل از انواع فناوري ها براي پيشبرد مقصودشان و مخالفت با ساحت دروني و باطني دين و عناد با عرفان و حکمت و ضديت و يا عدم توجه به هنرهاي سنتي از لباس گرفته تا معماري مشترکند. به همين جهت بنده آن دو را دو طرف يک سکه خوانده ام و کوشيده ام در بسياري از کتب خود مخصوصاً «اسلام سنتي در جهان معاصر» اين امر را روشن کنم که سنت گرايي به هيچ وجه بنيادگرايي نيست، بلکه کاملاً با آن مخالف است.
-اهالي انديشه و روشنفکران ايراني هرچند کوشش هاي فراواني در زمينه هاي علمي داشته اند و دغدغه شان زندگي عقلاني و زيستن بر اساس عقلانيت بوده ولي در پرداختن و تامل پيرامون موضوع معنويت چندان جدي نبوده اند و به عبارتي عقلانيت و معنويت را با هم پيش نبرده اند و اگر اين را به عنوان يک نقص در دوران معاصر در نظر بگيريم، به باور شما چگونه مي توان در جامعه يي مانند ايران که از فرهنگ و تمدن برجسته و اثرگذاري برخوردار است، دريچه يي به سوي جهاني بهتر، سالم تر و انساني تر گشود؟
گرفتاري در اين است که بسياري از روشنفکران دغدغه زندگي عقلاني را ندارند بلکه دغدغه آنان دنبال کردن استدلال گرايي يا راسيوناليسم و پيروي از فلسفه هاي متداول غربي است. خود کلمه روشنفکري از واژه Aufklarung آلماني و مترادف آن lumieres l age des فرانسوي سرچشمه مي گيرد و ما مي دانيم فلاسفه اين مکتب اصولاً با عقل به معناي آن در فلسفه مخالف بودند و نهاد انديشه آنان بر جدايي انديشه از معنويت بود. از ديدگاه فلسفه اسلامي روشنفکري که قبلاً آن را منورالفکري نيز مي خواندند همان تنوير ذهن توسط عالم عقول مجرده است و روشنفکر همان کسي است که سهروردي او را حکيم اشراقي مي نامد و نيل به اين مقام امکانپذير نيست مگر با کسب معنويت. يقيناً فکر با دوري از وحي و اشراق هرگز منور نمي شود.
امروزه چه در غرب و چه در بين پيروان انديشه هاي غربي در تمدن هاي ديگر منجمله بين ايرانيان، انديشه و حاصل آن به صورت علوم جديد به کلي از معنويت بري است و اين واژه حتي معنايي در فرهنگ علوم جديد ندارد.
براي بازکردن دريچه يي به سوي جهاني بهتر و سالم تر بايد اول از همه درک کنيم که انسان کيست و چيست. آيا فقط جسمي است که بر آن «من» دکارتي افزوده شده است و يا موجودي که هم ساحت هاي جسماني و احساسي و فکري دارد و هم ساحت معنوي. تا هنگامي که اين حقيقت انکار و فعاليت هاي فکري از عوامل معنوي جدا دنبال شود، بشر با چيزي جز بحران روزافزون که نتيجه کاربرد هر چه بيشتر اين انديشه عاري از معنويت است روبه رو نخواهد بود. براي ما ايرانيان حقيقت تمام عيار هستي انسان در مکتب هاي عرفاني و حکمي خودمان بيان شده است. بر ماست که اين گنجينه را دوباره کشف کرده و اصول آن را در زندگي خود به کار بريم نه اينکه اشتباهات تجدد را تکرار کنيم و دنبال راهي رويم که پايانش زوال و نيستي است. هنگامي که انسان به وضع فعلي بشر مي نگرد به ياد اين بيت معروف مي افتد؛
ترسم نرسي به کعبه اي اعرابي
اين ره که تو مي روي به ترکستان است.


سه شنبه 30 خرداد 1391برچسب:, :: 14:14 ::  نويسنده : ققنوس       

پاسخ استاد حوزه به ادعاهای حسن عباسی

پاسخ استاد حوزه به ادعاهای حسن عباسی: "اگر حسن عباسی امام خمینی را درک می‌کرد، چنین سخنانی نمی ‌گفت.
وقتی امثال آیت‌الله جوادی و مراجع دینی و کارشناسان دینی هستند، دیگر عرصه برای امثال آقای حسن عباسی تنگ می ‌شود و اگر اینها نباشند، آقای حسن عباسی می‌شود مرجع دینی. مؤسس این انقلاب، امام است و امام محصل حکمت متعالیه است و معلوم نیست آقای عباسی چگونه این حرف‌ها را می‌زند و چه هدفی دارد؟"
در پی انتشار سخنان جنجالی حسن عباسی و نقد غیرکارشناسانه او به فلسفه اسلامی و حکمت متعالیه و هماورد طلبی آیت الله جوادی آملی برای مناظره، مرکز خبر حوزه‌های علمیه در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام و المسلمین بهرام دلیر نقده ای، دکترای علوم سیاسی و عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مدرس خارج فقه و اصول و فلسفه و عرفان به بررسی اظهارات سخیف عباسی پرداخته و بی پایه بودن آن را تبیین کرده است. به گزارش «تابناک»، متن این مصاحبه به شرح زیر است:


*مطالب آقای حسن عباسی را در یک نگاه کلی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
 
آقای حسن عباسی در دو حوزه دین و فلسفه سخنرانی کرده‌اند، حال آنکه ایشان نه در حوزه دین و نه در حوزه فلسفه، هیچ تخصصی ندارد. کسانی که با الفبای فلسفه ملاصدرا آشنا هستند، هیچ‌ گاه هیچ گزاره‌ای در فلسفه حکمت متعالیه دال بر اینکه ماده اولی موضوع فلسفه است، سراغ ندارند. معلوم است وی از مباحث فلسفی بسیار فاصله دارد و با فلسفه ناآشناست، نه از فلسفه اطلاعی دارد و نه از دین و با وجود این، هم در حوزه دین و هم در حوزه فلسفه مشغول نظریه‌پردازی است.
 
موضوع فلسفه «هستی شناسی» است و مراد از آن، «هستی مطلق» یعنی پروردگار عالم است و مهمترین تفاوت فلسفه صدرایی با اشراق و مشاء در توحید محوری بودن فلسفه ملاصدراست.
 
نکته قابل توجه دیگر، این که خود را در برابر شخصیتی می‌گذارد که سرمایه ملی و مذهبی ماست؛ مگر ما چند نفر مانند آیت‌الله جوادی آملی در دنیا داریم که خطاب به ایشان درخواست مناظره می‌کنند و بی ادبانه خدمات ایشان را به هیچ می‌انگارند و می‌گویند: «این حجم چند صد هزار دقیقه ای تلویزیونی آقای جوادی، در جامعه اثرش چه بوده است؟! هر کجا گفتند، ما حاضریم مناظره کنیم و با همان تکنیکی که در بدایه و نهایه است، ثابت می‌کنیم که اینها نمی‌توانند کاری کنند»؟!
 
* عباسی نمی‌داند و نمی‌فهمد مناظره چه هست؟ یا بیش از اندازه گلیم خود، پایشان را دراز می‌کند؟!
 
ـ یکی از مهمترین ایرادات و مشکلات موجود در کشور ما این است افراد غیر متخصص در اموری که در حیطه تخصصشا‌ن نیست، داد سخن می‌دهند؛ از جمله آقای حسن عباسی که پیوسته در حال نظریه پردازی است؛ آن هم در رشته‌هایی که در تخصص او نیست، در مباحث قضایی، فیلم و سینما، روابط بین‌الملل و... نظریه پردازی می‌کنند و این سنخ افراد آبروی نظریه و نظریه‌پردازی را می‌برند. لازم نیست، این آقای عباسی با آیت‌الله جوادی آملی مناظره کند، بلکه اگر با یک طلبه پایه ده حوزه به بحث بنشیند، کافی است.
 
آیا موضوع فلسفه ماده اولی است؟! کدام شخصیت فلسفی چنین چیزی گفته است و این حرف را از کجا می‌آورد؟ کجای حکمت متعالیه با توحید و گزاره‌های دینی مخالفت شده است؟
ـ توحید و مباحث دینی حتی در امور عامه فلسفه صدرایی جاری و ساری است.
 
*آیا سخنان حسن عباسی مبنای علمی دارد؟
 
ـ من نمی‌دانم که آیا عده‌ای بر اساس شهوت شهرت است که اینگونه سخن می‌گویند؟ هر سخنی باید مبنایی داشته باشد و حرف علمی،گزاره و کلامی است که مبنای علمی داشته باشد و ایشان حرف‌هایی زده است که نه مبنای فلسفی و نه مبنای دینی و نه مبنای علمی دارد و به جز هوی و هوس و پرخاشگری و این و آن را متهم کردن از این سخنان، هیچ مطلبی برداشت نمی‌شود.
 
البته انسان اگر با مبنا به نقد تفکرات ملاصدرا و بزرگ‌تر از ملاصدرا هم برود، اشکالی ندارد، اما بدون مبنا به نقد سخن بزرگان پرداختن درست نیست، خود ملاصدرا به شخصیت‌هایی که اهل دانش هستند، توصیه می‌کند که در من توقف نکنید و از من عبور کنید. در مقدمه جلد اول اسفار می‌گویند: و إنی أیضا لا أزعم أنی قد به لغت الغایة فیما أوردته کلا فإن وجوه الفهم لا تنحصر فیما فهمت و لا تحصی و معارف الحق لا تتقید به ما رسمت و لا تحوی لأن الحق أوسع من أن یحیط به عقل و حد و.....؛ الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج1، ص: 10" قلمرو حقیقت بیش از وسع من بوده است و در وسع ملاصدرا نیست.
 
آیت‌الله جوادی آملی به عنوان حکیمی متاله و یکی از چهرهای مظلوم معاصر ماست، به جای اینکه قدر ایشان را بدانیم و حتی در مسائل اقتصادی از ایشان نسخه بخواهیم، بگوییم شما حرفی برای گفتن ندارید؟! چه زمانی از ایشان نسخه‌ای خواستند و ایشان نسخه نداد؟ بجای اینکه از ایشان طلب نسخه کنید، بگویید ایشان حرفی برای گفتن ندارند؟! آیا این ادعا نباید مستند به مطلبی باشد؟! چگونه ایشان چیزی ندارد و حال آنکه نزدیک صدها جلد کتاب نوشته‌اند، آیا این‌ها هیچ است؟ یونسکو برای ایشان جایزه می‌دهد و دنیای آن طرف آب این چهره را می‌شناسد و از ایشان قدردانی می‌کنند، آنگاه بگوییم ایشان هیچ است؟ و آن وقت یک آدم حراف بدون پایه‌های علمی وراجی کند، آیا این درست است؟ اگر آقای حسن عباسی گفته، موضوع فلسفه «ماده اولی» است؛ چنانچه با صفحه نخست بدایه و نهایه علامه طباطبایی آشنا بود، این حرف را نمی‌زد.
 
پارادوکس‌هایی که در کلام وی وجود دارد، بسیار است. او اول فلسفه بخواند و بعد به نقد بپردازد. خواندن که بد نیست؛ دانستن که بد نیست و دانایی زشت نیست، اینکه آقای عباسی آثارش را در همه جا پخش کرده است و شهرتی پیدا کرده در میان اندیشمندان نیست، بلکه شهرت ایشان بیشتر در بین عوام است و عوام فریبی در سخنان وی وجود دارد و کسانی که با فلسفه و دانش و دین آشنا هستند، سخنان او را برنمی‌تابند، مگر در حوزه دین چقدر مطالعه داشته‌اند؟ آقای عباسی در چه رشته ای تخصص دارد و در آن رشته در چه گرایشی تحصیل کرده‌اند؟ اصلا ایشان دکترا دارد؟ بر فرض هم که داشته باشد، در یک رشته دکترا دارد، اما متأسفانه در همه رشته‌ها و حتی در گرایش انقلاب به نظریه پردازی می‌پردازند جناب آقای حسن عباسی از کجا این حرف‌ها را می‌گوید و سخن پراکنی می‌کند؟ کسی که هنوز موضوع فلسفه را نمی‌شناسد، چگونه داعیه مناظره با آیت‌الله جوادی آملی را دارد که رشته‌های گوناگون علمی را در نوردیده است و مفسر، فقیه و اصولی بزرگ و عارف دلسوخته ای است و در فلسفه همه مکتب‌های آن، اعم از مشاء و اشراق و متعالیه، صاحب اثر و کرسی نظریه پردازی است.
 
*آقای حسن عباسی در بخشی از مطالب خود می‌گویند: قطعا اگر مطهری می‌دانستند موضوع فلسفه ماده اولیه است، هیچ گاه بحث فلسفه اسلامی را مطرح نمی‌کردند. نظر شما در این باره چیست؟
 
اینکه آقای حسن عباسی می‌گوید، اگر مرحوم طباطبایی و مطهری می‌دانستند، موضوع فلسفه ماده اولی است، هیچ گاه بحث فلسفه اسلامی را مطرح نمی‌کردند، یعنی چه؟ یعنی علامه طباطبایی نمی‌دانست و جاهل است؟ علامه طباطبایی در آثارش صریحا تصریح کرده که موضوع علم فسلفه «هستی شناسی» است و در غایت، علم فلسفه می‌خواهد هست را از نیست تشخیص دهد که چه چیزه‌هایی حقیقت است و چه چیزهایی واقعیت نیست؟ اگر بگوییم موضوع فلسفه صدرایی، فلسفه وجودی است، گزافه گویی نکرده ‌ایم و حال آنکه آقای عباسی می‌گوید: موضوع فلسفه «ماده اولی» است؟! همین گزاره چنان رساست و به صراحت داد می‌زند که ایشان از الفبای فلسفه بی اطلاع هستند، لازم نیست با آیت‌الله جوادی آملی به مناظره بپردازد، بلکه اگر بحث اعتبار‌یات روش رئالیسم علامه طباطبایی را خوب بفهمد، می‌توان گفت، از فلسفه بویی برده است، اما با این کلماتی که گفته است، معلوم می‌شود با الفبای فلسفه هم آشنا نیست و از تعبیراتی هم که به کار برده‌، معلوم می‌شود، هیچ عقلانیتی هم در کارشان نیست و انسان عاقل این گونه سخن نمی‌گوید و تجاوز اندیشه‌ای نمی‌کند، همین جملات نشان می‌دهد، هیچ بار علمی و فلسفی ندارد و سخنان او بی پایه است، حرف با ربط زدن سخت است و حرافی بسیار ساده و آسان است.
 
آقای حسن عباسی می‌گوید: حکمت متعالیه ملاصدرا هزار و یک اشکال در آن هست که اگر بگویید اسلام است به قرآن و اسلام نسبت داده‌اید. ملا صدرا علم کلام و عرفان و فلسفه را جمع کرد و گفت: این حکمت متعالیه است، آیا این حرف درست است؟
 
حکمت متعالیه می‌خواهد قرآن و برهان و عرفان را به هم پیوند بزند، وی اصلا نمی‌فهمد حکمت متعالیه چیست؟ اینگ ونه نیست که ملاصدرا کلام و فلسفه و عرفان را با هم درآمیخته کرده و متعالیه از آب درآمده است، در صورتی که حکمت متعالیه نه کلام است و نه اشراق و نه ابو نصر فارابی و نه مشاء. حکمت متعالیه روش و دستگاهی دارد، همین ملاصدرا اصول کافی را بر اساس حکمت متعالیه شرح کرده است، آیا آقای حسن عباسی می‌داند اصول کافی یعنی چه؟ ایشان حتی از شرح یک حدیث آن عاجز است. لذا باید در بین جامعه فضا به گونه ای باشد که به چنین افرادی اجازه ندهند، این گونه به سخن پراکنی‌های بی اساس بپردازند و شخصیت علمی را که عصاره مراجع دینی و حوزه‌های علمیه است، این طور بی ادبانه به مناظره بطلبند و من در همین جا، اعلام آمادگی می‌کنم که با او مناظره کنم.
 
این گونه سخن گفتن، کوچک کردن دین است، چرا به گونه‌ای صحبت شود که دیگران فکر کنند، هر کسی می‌تواند در هر رشته‌ای و در مسائل دینی نظریه پردازی کند و متخصص دین است؟ چطور دامداری و داروسازی و موسیقی و... و نیاز به متخصص دارد، اما به دین که می‌رسد همه اظهار نظر می‌کنند؟! یعنی دین نیاز به علم آموزی و تخصص ندارد؟ مراجع دینی بی خود این همه زحمت کشیده‌اند؟ مثل آقای حسن عباسی متخصص دین است؟!او دو روز هم درس‌های دین را نخوانده است؟ لذا حق ندارد در مسائل دینی اعم از کلام و فلسفه و تفسیر و فقه و عرفان نظریه پردازی کند.
 
وی بیوگرافی خود را بیان کند که چه خوانده است، گویا شهوت سخنرانی دارند، و الا اگر عقلانیت باشد، اینگونه به این و آن حمله نمی‌کند، چرا این همه فلسفه‌های ماتریالیستی و سکولاریسم و فلسفه‌هایی را که با روح دین معارض هستند، نقد نمی‌کنند؟! به جای اینکه تفکرات دیوید هیوم و نیچه و...را نقد کنند، به مثل آیت‌الله جوادی آملی چنگ بیندازد، آیا این درست است؟
 
*آقای حسن عباسی در بخش دیگری از سخنان خود گفته‌اند: اگر کسی بگوید انقلاب ما صدرایی بوده، یعنی می‌گوید انقلاب ما اسلامی نبوده و این توطئه خطرناکی است؛ این مطلب را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
 
ـ امام راحل پیرو حکمت متعالیه است و خود او حکیم متعالیه است و این آقا امام را هم خوب نشناخت، امام به گورباچوف نامه می‌نویسد و توصیه به آثار ابن عربی و ملاصدرا می‌کنند و این حرف‌ها بالصراحه باقی است، مؤسس این انقلاب، امام است و امام محصل حکمت متعالیه است و معلوم نیست آقای عباسی چگونه این حرف‌ها را می‌زند
 
بزرگترین انقلابی ما امام بود و امثال شهید مطهری و علامه طباطبایی و آیت‌الله جوادی آملی و... از ایشان حمایت می‌نمودند و همه ایشان فلسفه صدرایی خوانده بودند و در بحث انقلاب اسلامی چه اشکالی دارد که این انقلاب فلسفه‌ای داشته باشد و فلسفه آن هم صدرایی باشد، امام راحل خروجی و شارح حکمت متعالیه است و اگر بخواهیم بگوییم انقلاب اسلامی از فلسفه حکمت متعالیه بهرمند است، کجایش خیانت به انقلاب است؟! شکی نیست که دغدغه امام در تشکیل حکومت، دین بوده است و این گونه نبوده که در رأس هرم ملاصدرا قرار داشته باشد، ملاصدرا هم شارح دین است و آقایان بین این دو مطلب خلط کرده‌اند، پس اگر بگوییم انقلاب، فلسفه‌ای دارد آن فلسفه چه نوع فلسفه‌ای بوده است؟ پاسخ فلسفه صدرایی است و کجای این مطلب خیانت است؟! اصلا خیانت بزرگ در این روزگار، ترور شخصیت بزرگانی مانند آیت‌الله جوادی آملی است، امروز بزرگترین خیانت را آقای عباسی می‌کند که در خصوص آیت‌الله جوادی این گونه هتاکانه سخن می‌راند، بزرگ‌ترین خیانت این است که به بهانه‌های واهی حرف‌هایی بزنند، آقای عباسی در دین و فلسفه تخصص ندارد و جاهلانه به این دو حوزه وارد شده است.
 
* انگیزه آقای حسن عباسی از این گونه سخن گفتن چیست؟
 
ـ به گمان همه، این حرف‌ها از سر جهل و عنادهای بی خود است و گویا یک جریان فکری است که هر کسی، عمامه به سر است، باید زده شود. کسی که اینگونه خطاب به آیت‌الله جوادی آملی سخن می‌گوید، به راحتی به دیگر طلبه‌ها حمله می‌کند، آیت‌الله جوادی نماد روحانیت و حوزه است و کسی که به ایشان حمله می‌کند، کانّه به همه حوزه و روحانیت حمله کرده است و سر ناسازگاری دارد. وقتی امثال آیت‌الله جوادی و مراجع دینی و کارشناسان دینی هستند، دیگر عرصه برای امثال آقای حسن عباسی تنگ می‌شود و اگر این‌ها نباشند، آقای حسن عباسی می‌شود مرجع دینی؛ البته اشکالی ندارد ایشان به دنبال علم و تحصیل بروند و شرایط مرجعیت را تحصیل کنند و شارح دین شوند، اما مثل اینکه مشکل ایشان با روحانیت است لازم نیست، عباسی با آیت‌الله جوادی مناظره کند، به قول یکی از آقایان ایشان بیایند همین بدایه و نهایه علامه طباطبایی را علنا امتحان دهند و رسانه‌ها هم باشند، ببینیم ایشان از پس بدایة الحکمه ای که آغاز فلسفه هست برمی‌آیند؟ اسفار و شفا لازم نیست، اگر راست می‌گوید بیاید امتحان بدهند.
 
خلاصه مطلب تا اینجا
 
1‌ ـ موضوع علم فلسفه در حکمت متعالیه: ماده اولی نیست 2 ـ دین هم مثل سایر پدیده‌ها نیاز به تحصیل و تخصص دارد و نمی‌شود، هوایی و افواهی از دین دفاع کرد، جاهلی که از دین دفاع می‌کند فساد او بیشتر از دشمنی است که عالمانه تیشه به ریشه دین می‌زند و هر دو در یک راستا هستند، نه جهل او به دین کمک می‌کند و نه عالم ماتریالیستی که تیشه به ریشه دین می‌زند، موفق می‌شود که دین را ریشه کن کند، دین در لایه‌های زیرین و عمیق دل مردم قرار دارد، الحمدلله جامعه ایران با بحث‌های اندیشه، آشناست و تفاوت بین آیت‌الله جوادی آملی و آقای حسن عباسی را می‌فهمد و این دو را با هم مقایسه نمی‌کند.
 
اینکه هر کسی به خود اجازه دهد، نام بزرگان را سبک بشمرد، درست نیست، تنها حکیم متاله‌ای که فقه و فلسفه و عرفان و حدیث را به خوبی و زیبایی فهم کرده است و انصافا کار می‌کند ایشان است، به جای اینکه کسانی را که کار می‌کنند کمک کنید، سنگ می‌اندزید؛ ترور تنها کار فرقان نیست، اگر امروز حسن عباسی از شهید مطهری یاد می‌کند چون شهید مطهری در بین ما نیست از او یاد می‌کند، اگر مطهری بود او امروز مطهری و علامه طباطبایی را به مناظره می‌خواند و تروریسم تنها بحث فرقان نیست که با ماشه و اسلحه گرم ترور می‌کردند، اما امروز عده‌ای ترور نرم می‌کنند و اندیشه‌های علامه طباطبایی و مطهری را نشانه رفته‌اند. همین ترورها هم پیگیری‌های حقوقی دارد.
 
اگر خوش بینانه به این سخنان نگاه کنیم، این حرف‌ها ناشی از جهل است، و الا اگر متهم به توهم توطئه نشویم، به گمانم مشکل او با روحانیت است و اگر امام خمینی را درک می‌کرد، هیچ‌گاه چنین حرفهایی نمی‌زد.
 
*آقای عباسی در بخش دیگری از سخنان خود مطالبی مانند اینکه اگر شما سرتاسر بدایه و نهایه مر حوم طباطبایی را بخوانید به ایمانتان اضافه می‌شود؟! تقوی الهی و قرآنی در حکمت متعالیه و اندیشه ملاصدرا فراموش شده است. و فلسفه نه حکمت است و نه عقلانیت و فلسفه عمیقا مسیر هدایت را برای شما کُند می‌کند، چون از ماده و چیستی و وجود شروع می‌کند و هیچ گاه حرف متقن نتوانسته بزند را بیان کرده است؛ آیا اینگونه است؟
 
ـ ما می‌بینیم کسانی که حکمت متعالیه را خوب خوانده‌اند، مومن‌ترین افراد بوده‌اند، مثل شهید مطهری و علامه طباطبایی و امام خمینی و حسن زاده آملی و جوادی آملی، آیا اخلاص و ایمان ایشان کمتر از برخی از اشخاص هست، بنده وقتی اسفار تدریس می‌کردم می‌گفتند، کسانی که با فلسفه مخالفت می‌کنند، چرا مخالفت می‌کنند و حال آنکه تمام اسفار اربعه از ایمان سخن می‌گوید؟! اگر سراسر حکمت متعالیه را ورق بزنیم، حتی در امور عامه آن هم بحث از خداست، فلسفه متعالیه مراقبه را به ارمغان می‌آورد، به قول علامه حسن زاده آملی ـ حفظه الله ـ کشیک نفس کشیدن است، اگر آقای حسن عباسی کشیک نفس داشت، این گونه حرافی نمی‌کرد و کمی انصاف به خرج می‌داد، کسانی که در حکمت متعالیه غوطه‌ور بودند، مجسمه تقوی بوده اند، مرحوم رفیعی قزوینی مجسمه تقوی بود؛ مرحوم شعرانی مجسمه تقوی بود مرحوم علامه تهرانی مجسمه تقوی بود، امام راحل مجسمه تقوی بودند؛ کدام شخصیت را سراغ دارید که حکمت متعالیه را فهم کرده باشد و از نظر ایمانی کمبود داشته باشد و کدام شخصیتی است که حکمت متعالیه را خوب فهمیده باشد و به عقلانیت خوبی نرسیده باشد؟
 
آقای عباسی که می‌گویند: فلسفه نه حکمت است و نه عقلانیت پس این چیست؟ بهترین شرح اصول کافی از مرحوم ملاصدراست، بهترین شرح بر حدیث عقل و جهل از امام راحلی است که خروجی حکمت متعالیه است؛ اگر شما تنها آیات و روایاتی را که ملاصدرا در اسفار آورده است، بشمارید شک می‌کنید که اصلا این تفسیر قرآن است؛ تفسیر روایت است یا فلسفه است؛ هنر ملاصدرا این بود که فلسفه را در خدمت دین آورد، فلسفه، خادم و نوکر دین است و نیامده است دین را فدای فلسفه کند.
 
*آقای حسن عباسی در بخش دیگری از سخنان خود می‌گوید: فلسفه عمیقا مسیر هدایت را برای شما کُند می‌کند، چون از ماده و چیستی و وجود شروع می‌کند و هیچگاه حرف متقن نتوانسته بزند.(تمام فلاسفه یک حرف متقن نزده‌اند، ولی ۱۲۴هزارنبی یک حرف زده‌اند). آیا این مقایسه صحیح است؟
 
ـ کار انبیا و معصومین با دیگران جداست و این‌ها با ملاصدرا قابل مقایسه نیستند، ملاصدرا کجا و ابراهیم خلیل کجا؟ این مقایسه‌ها مقایسه‌های بی خردانه ای است و اگر خردمندی باشد و آقای عباسی راهنما شناسی خوبی بود، هیچ گاه پیامبر را با یک شخصیتی مانند ملاصدرا مقایسه نمی‌کرد، پیامبر جایگاهش ویژه است و صاحب مقام الهی است و صیانت از خطا دارند و معصومند و ما معصوم نیستیم، این مقایسه‌ها مقایسه‌های بی خردانه ای است و الا اگر معرفت باشد این مقایسه‌ها را انجام نمی‌دهد.
 
آیا امثال علامه حسن زاده آملی و آیت‌الله سید عز الدین زنجانی و امثال ایشان بی تقوی هستند و حسن عباسی با تقوی است؟ اصلا آیا حسن عباسی می‌فهمد تقوی یعنی چه؟ اخلاق هم تخصص می‌خواهد، آقای جوادی آملی ـ حفظه الله ـ متخصص اخلاق است؛ نراقیین متخصص اخلاقند متأسفانه زمانه برعکس شده است.
 
*آقای حسن عباسی می‌گوید: اسفار اربعه ملا صدرا ریشه در افکار افلاطون دارد و برای خودش نیست. آیا این کلام درست است؟
 
ـ ملاصدرا شخصیت با انصافی است و هیچ گاه تیشه به ریشه افکار گذشتگان نمی‌زند و متقی است و از گذشتگان قدر دانی می‌کند، اسفار اربعه ملاصدرا در بحث‌هایی که مطرح کرده است فراتر از افلاطون است، البته ملاصدرا برای افلاطون احترام زیادی قائل است، حتی نسبت به گذشتگانی که نقد می‌کند با احترام نقد می‌کند و هیچ گاه خیانت در نقدهای ملاصدرا رؤیت نمی‌شود، نقد عالمانه می‌زند، ملاصدرا نظر گذشتگان و یونان باستان را مطالعه کرده است و نظرات مشاء و اشراق و افلاطون و ارسطو را دیده و عالمانه فهمیده است و ایشان از مفاخر تشیع و دین ما هستند، آیا انصاف است که چنین شخصیتی که ستون فقرات تمدنی ما هستند، اینگونه توسط فرد هتاکی مثل عباسی خرد شود؟ ملاصدرا غیر افلاطون است از افلاطون و نظرات گذشتکان استفاده می‌کند و در اوج ادب است؛ ملاصدرا فقط ملاصدراست؛ افلاطون و شیخ اشراق و ارسطو و افلاطون. نیست او دارای روش خاصی است، آثار ملاصدرا سراسر توحید است.

 


سه شنبه 30 خرداد 1391برچسب:, :: 14:6 ::  نويسنده : ققنوس       

 

تقرير برهان الصديقين بوجه رائع
علامة محمد حسين الطباطبائي قدس الله نفسه الزكية
ج. تقرير برهان الصديقين بوجه رائع:
إنّ برهان الصديقين: من أشرف البراهين الفلسفية التي اعتمد عليه أعاظم الحكماء، نظير: ابن سينا، و المحقّق الطوسي، وصدر المتألهين.
ولخصه المحقّق الطوسي بقوله: الموجود إن كان واجباً، وإلاّ أستلزمه، لاستحالة الدور والتسلسل.
انظر شرح الاشارات للمحقّق الطوسي: 3|18 وكشف المراد: المقصد الثالث في إثبات الصانع.
ترى انّ العلمين الأولين: اعتمدا في بيان البرهان على إثبات الصانع على استحالة الدور والتسلسل.
وجاء بعدهما: صدر المتألهين، فنقدهما بأنّ هذا البيان غير برهان الصديقين.
فانّ برهانهم: لا يعتمد في إثبات الواجب على شيء وراء الوجود، فإدخال الدور والتسلسل في بيان البرهان، يضادّ ذلك البرهان.


ثمّ بيّن طريقته: في إثبات اللّه سبحانه من دون أن يعتمد في إثباته على وسائط.
و قد شحذ ذلك البيان عقول الحكماء: فصاروا إلى بيان برهان الصديقين ببيان لائق لمقامهم، و هو الاستغناء في إثباته سبحانه عن الاعتماد على غيره، أو شيء من خلقه وفعله.
فبيّنه الحكيم السبزواري ك ببيان أفضل ممّا بيّنه صدر المتألهين.
كما إن سيدنا الأُستاذ: استدرك على الجميع، فبيّنه في تعليقته على الجزء السادس من الأسفار ببيان رائع، يقف على عظم بيانه ودقة تقريره، كلّ من له إلمام.
د. حقائق لا تدخل تحت مقولة خاصة:
إنّ الكلام الموروث: عن أرسطو هو أن الجواهر والإعراض ، يقعان تحت مقولات عشر.
فالجوهر: مقولة واحدة.
و العرض: مقولات تسع، وهي: الكم، الكيف، الوضع، الأين، متى، الجدة، الفعل، الانفعال، الإضافة، و كلّ ما في الكون داخل تحت واحدة من هذه المقولات.
ثمّ إنّهم: جوّزوا الحركة في الأقسام الأربعة الأولى من العرض دون الباقي.
وجوّز صدر المتألهين: الحركة في الجوهر أيضاً.
ثمّ إنّهم اختلفوا: في حقيقة الحركة، و إنّها داخلة تحت أيّ مقولة من المقولات.
فواصلوا البحث: إلى أنّ الحركة في كلّ مقولة نفس تلك المقولة، فالحركة في الكم من مقولة الكم، والحركة في الكيف من مقولته، و هكذا.
 
إلاّ أنّ سيّدنا الأستاذ: استنتج من هذه البحوث قاعدة فلسفية.
و هي: أنّ كلّ ما يتحقّق في أكثر من مقولة، فهو لا يدخل تحت مقولة خاصة.
فالحركة: بما أنها تتحقق في أزيد من مقولة واحدة، لا يمكن تحديدها بمقولة من المقولات.
 
ثمّ إنّه عطف على ذلك: « العلم» و «الوحدة».
فالعلم: كما يتعلّق بالكيف، يتعلق بالكم، كما يتعلّق بالجوهر.
فمثل ذلك: لا يمكن تحديده بحدّ خاص، وجعله تحت مقولة خاصة.
وهكذا الحال في حقيقة: «الوحدة» في الواجب و الممكن.
فهذه القاعدة: وإن أشار إليها الحكيم السبزواري في مبحث الوجود الذهني، و لكنّه لم يطرحها كقاعدة فلسفية شاملة.
هـ . التقريب بين الفلسفتين: الإسلامية والغربية:
إنّ المسائل الفلسفية: التي أقام دعائمها ديكارت، كانت، هيجل، و غيرهم من عباقرة الغرب، عبارة عن مسائل عامة لا تختص بعلم دون علم، بل تَعُدّ نتائج كلية لجميع العلوم.
و أمّا الفلسفة الإسلامية: فهي تعتمد على البراهين العقلية المستمدة من الأمور البديهية، ولا تعتمد في إثبات قواعدها على نتائج العلوم أبداً.
ولذلك تراءت الفلسفتان: كأنّهما فلسفتان متباينتان ليس بينها صلة.
ولكن الأستاذ رحمه الله: نجح في تقريب الفلسفتين في المسائل والغايات، على وجه حصل التقارب بين الفلسفتين، ويظهر ذلك من خلال قراءة كتابه «أُصول الفلسفة الإسلامية».
وليس هذا أمراً غريباً: فقد قام قبله صدر المتألهين بمحاولات للتقريب بين الفلسفة المشائية والاِشراقية.
والتي تعتمد الأولى: على البرهان واليقين.
والثانية: على الكشف والشهود .
من خلال تهذيب النفس: فقد جمع صدر المتألهين بين الفلسفتين، كما انّه نجح في الجمع بينهما و بين ما جاء في الكتاب والسنّة.
الكتاب المصدر لكل ما موجود أعلاه من كتاب تذكرة الأعيان:
لآية الله العلامة الشيخ جعفر السبحاني حفظه الله ورعاه
الميزان في تفسير الميزان للعلامة محمد حسين الطباطبائي قدس الله نفسه الزكية


یک شنبه 28 خرداد 1391برچسب:, :: 15:35 ::  نويسنده : ققنوس       

 

وظايف جوانان در زمان انتظار
وظايف جوانان در زمان انتظار با توجه به شبهات و كجروي هاي موجود
يمان تمّار مي گويد: نزد امام صادق عليه السلام نشسته بوديم كه به ما فرمود، صاحب الامرغيبتي خواهد داشت كه اگر كسي بخواهد در آن دوره ديندار بماند سخت در مشقت و در معرض مشكلات است و سپس فرمود: صاحب الامر غيبتي دارد و بنده خدا براي حفظ دينش بايد تقواي الهي را پيشه كند و دو دستي به دين بچسبد.
يونس بن يعقوب از معتمدانش از امام صادق عليه السلام نقل مي كند و فرمود؛ درچه حالي به سر خواهيد برد در روزگاري كه امامتان را نشناسيد؟ به آن حضرت عرض شد اگر چنين شد چه بايد كرد؟ فرمودند: از دستورات امام سابق پيروي كنيد تا وقتي خداوند او را ظاهر كند.


عبد الله سنان از امام صادق علیه السلام نقل مي كند كه، امام صادق عليه السلام فرمود: شبهه اي دامنتان را خواهد گرفت و به حيرتي دچار خواهيد شد. نشانه هدايت و امام و راهبرتان ديده نخواهد شد و در آن هنگام بر كسي كه مانند غريق نا اميد از همه جا، دست دعا به درگاه پروردگار بردارد كسي ديگري نجات نخواهد يافت. عرض كردم دعاء غريق چگونه است؟ فرمود: غريق مي گويد: يا الله يا رحمن يا مقلب القلوب ثبت قلبي علي دينك.
يونس بن عبد الرحمن مي گويد: حضرت موسي بن جعفر عليه السلام فرمود: خوشا بحال آن عده از شيعيان ما كه در دوره غيبت قائم ما، به محبت ما چنگ انداخته و بر ولايت ما و بيزاري از دشمنانمان استوارند، آن ها از ما هستند و ما از آن ها هستيم. آن ها به امامت ما خشنودند و ما از شيعه بودن آن ها خشنوديم. خوشا به حال آن ها و بهشت گوارايشان باد. به خدا قسم اينان در روز قيامت هم درجه ما هستند.
عبد العظيم حسني مي گويد: امام جواد عليه السلام فرمود: قائم ما همان مهدي "عج" است كه بايد در دوره غيبت انتظارش را كشيد و پس از ظهور از او اطاعت كرد و سپس فرمود: برترين اعمال شيعه ما انتظار فرج است.
ابو خالد كابلي نقل كرده است: برترين مردم، مردم دوره غيبت كه به امامت امام غايب معتقد و منتظر ظهور آن حضرت هستند. زيرا خداي تعالي به ايشان عقل و معرفتي داده است كه براي آن ها غيبت مثل مشاهده است و خداوند آن ها را مثل كساني كه در كنار رسول الله صلي الله عليه و اله شمشير زده اند قرار داده است. آن ها جداً دينداران ناب و پيروان راستين ما در آشكار و نهان، خواننده به دين خدا هستند و فرمود: انتظار فرج بزرگترين فرج است.
زراره از امام صادق عليه السلام نقل مي كند: گفتم فدايت شوم! اگر من آن دوره غيبت را درك كردم چه بكنم؟ فرمود: اي زراره! اگر آن دوره را درك كردي، هميشه اين دعا و در خواست را داشته باش:
خدايا خودت را به من بشناسان. اگر خودت را به من نشناساني، پيامبرت را نخواهم شناخت! خدايا! رسولت را به من بشناسان. كه اگر او را به من نشناساني؛ حجت و وليت را نخواهم شناخت! خدايا! حجتت را به من بشناسان. اگر حجتت را به من نشناساني؛ در دينم به گمراهي خواهم افتاد.
ايمان و عمل صالح ملاك منتظر واقعي است و هر كس به چيز ي اميد دارد، بايد طبق آن عمل كند؛ "يا ايها الذين آمنوا اصبروا وصابرو و رابطوو اتقوا الله لعلكم تفلحون".
"اي اهل ايمان در كار دين صبور باشيد و همديگر را به صبر و مقاومت سفارش كنيد و مهيا و مراقب كار دشمن بوده و خدا تر س باشيد تا رستگار شويد". آل عمران ،آيه 200
منابع :
1-قرآن كريم سوره مباركه آل عمران , آيه 200
2-سيماي مصلح جهان , مراد فيض
3-پيوند معنوي با ساحت قدس مهدي«عج» , علي اكبر همداني
4-كتاب خورشيد مغرب , جناب آقاي محمد رضا حكيمي در ابعاد مختلف گوناگون وظيفه منتظر را بيان كرده است.


یک شنبه 28 خرداد 1391برچسب:, :: 15:32 ::  نويسنده : ققنوس       

 

ملاقات با حضرت امام صاحب الزمان (عج)*2
مهدویت
دعايى كه به واسطه خواندن آن ، مى توان حضرت حجّت عليه السلام را در خواب يابيدارى ديد
فصل : و اما اعمال مخصوصه براى حاجت مذكوره ، چه آنكه مختص به امام زمان عليه السلام باشد يا به مشاركت ساير ائمه بلكه انبياء عليهم السلام پس چند چيز از آنها مذكور مى شود:
اول : سيّد جليل بن باقى در اختيار مصباح روايت كرده از حضرت صادق عليه السلام كه فرمود: (هر كس بخواند بعد از هر نماز فريضه اين دعا را، پس بدرستى كه او خواهد ديد امام ، م ح م د بن الحسن عليه و على آبائه السّلام را در بيدارى يا در خواب :
بسم اللّه الرحمن الرحيم
(اللّهم بلّغ مولانا صاحب الزمان اينما كان وحيثما كان من مشارق الارض ومغاربها سهلها وجبلها عنّى و عن والدى وعن ولدى واخوانى التحيّة والسّلام عدد خلق اللّه و زنة عرش اللّه وما احصاه كتابه واحاط به علمه .
اللّهم انّى اجدد له فى صبيحة هذا اليوم وما عشت فيه من ايّام حياتى عهدا وعقدا وبيعة له فى عنقى لااحول عنها ولا ازول ابدا.


اللّهم اجعلنى من انصاره واعوانه والذّابين عنه والممتثلين لاوامره ونواهيه فى ايّامه والمستشهدين بين يديه .
اللّهم فان حال بينى وبينه الموت الّذى جعلته على عبادك حتما مقتضيا فاخرجنى من قبرى مؤ تزرا كفنى شاهرا سيفى مجردا قناتى ملبيا دعوة الداعى فى الحاضر والبادى .
اللّهم ارنى الطلعة الرشيدة والغرّة الحميدة واكحل بصرى بنظرة منّى اليه وعجّل فرجه وسهّل مخرجه .
اللّهم اشدد ازره وقوّ ظهره وطول عمره واعمر اللّهم به بلادك واحى به عبادك فانّك قلت وقولك الحق ظهر الفساد فى البرّ و البحر بما كسبت ايدى الناس ، فاظهر اللّهم لنا وليّك وابن بنت نبيك المسمّى باسم رسولك صلواتك عليه وآله حتى لايظفر بشى ء من الباطل الا مزقه ويحق اللّه الحق بكلماته ويحققه .
اللّهم اكشف هذه الغمة عن هذه الامة بظهوره انّهم يرونه بعيدا ونريه قريبا وصلّى اللّه على محمد وآله .)(129)
مؤ لف گويد كه : اين دعا نسخ مختلفه و اسانيد متعدّده دارد و در بعضى زياده دارد و بعضى جمله اى از فقرات را ندارد و ابن طاووس ‍ روايت كرده كه آن را چهل صباح بخوانند ولكن در جميع آن روايات ، اين ثمر مخصوص ديده نشده مگر در اين خبر شريف و لهذا در صدد آن اختلافات بر نيامديم .
دوم : شيخ ابراهيم كفعمى در (جنة الواقية ) فرموده كه : (ديدم در بعضى از كتب اصحاب خود كه هر كس اراده كرده رؤ يت يكى از انبياء و ائمه عليهم السلام را يا ساير مردم يا فرزندان خود را در خواب ، پس بخواند سوره (والشمس ) و (انّاانزلناه ) و (قل ياايّها الكافرون ) و (قل هو اللّه احد) و (معوذتين ). آنگاه بخواند اخلاص (قل هو اللّه احد) را صد مرتبه و صلوات بفرستد بر پيغمبر صلى الله عليه و آله صد مرتبه و بخوابد بر طرف راست ؛ پس ، بدرستى كه خواهد ديد آن را كه قصد كرده ، ان شاء اللّه تعالى و سخن خواهد گفت با آنها به آنچه مى خواهد از سؤ ال و جواب .)
و ديدم در نسخه ديگر همين را به عينه جز آنكه گفته بجا مى آورد اين را هفت شب بعد از دعايى كه اولش اين است : (اللّهم انت الحىّ الّذى ... .)
مخفى نماند كه اين دعا را سيّد على بن طاووس روايت كرده در كتاب (فلاح السايل ) به اسناد خود از بعضى از ائمه عليهم السلام كه فرمود: (هرگاه اراده كردى كه ببينى ميّت خود را، پس بخواب با طهارت و بخواب بر طرف راست خود و بخوان تسبيح فاطمه زهرا عليها السلام را و بگو: اللّهم انت الحىّ ... الخ .)
شيخ طوسى در مصباح خود فرموده : (و كسى كه اراده كرده ديدن ميّتى را در خواب خود، پس بگويد در وقت خواب :
(اللّهم انت الحىّ الّذى لايوصف والايمان يعرف منه منك بداءت الاشياء واليك تعود فما اقبل منها كنت ملجاءه ومنجاه و ما ادبر منها لم يكن له ملجاء ولا منجا منك الاّ اليك ، فاسئلك بلا اله الاّ انت واسئلك ببسم اللّه الرحمن الرحيم وبحق حبيبك محمّد صلى الله عليه و آله سيّدالنبيين وبحق على خير الوصيين وبحق فاطمة سيّدة نساء العالمين وبحق الحسن والحسين الّذين جعلتهما سيّدى شباب اهل الجنّة اجمعين ان تصلّى على محمّد و آله و اهل بيته وان ترينى ميتى فى الحال الّتى هو فيها.)(130) پس ، بدرستى كه تو خواهى ديد او را ان شاء اللّه تعالى .
و مقتضاى عموم اول خبر كه اين دعا را براى ميّت حتى انبياء و ائمه عليهم السلام چه زنده و چه متوفّى ، مى شود خواند.
بايد آن كسى كه عمل به اين نسخه مى كند تبديل كند آخر دعا را به آنچه مناسب مقام امام زنده و پيغمبر زنده است ! بلكه ظاهر آن است كه اگر براى نبى يا امام ، چه زنده و چه متوفى باشد، بايد تغيير دهد و مؤ يّد اين مطلب آنكه در كتاب (تسهيل الدواء) بعد از ذكر دعاى مذكور گفته كه ذكر كرده بعضى از مشايخ ما رضوان اللّه عليهم كه هر كس اراده كرده كه ببيند يكى از انبياء يا ائمّه هدى عليهم السلام را، پس بخواند دعاى مذكور را تا آنجا كه (ان تصلّى على محمّد و آل محمّد.) آنگاه بگويد (ان ترينى فلانا) يعنى نام آن را كه خواسته ، ببرد و بخواند بعد از آن سوره (والشمس )، (والليل ) و (قدر) و (جحد) و (اخلاص ) و (معوّذتين ) را، آنگاه صد مرتبه سوره توحيد را بخواند. پس ، هر كه را اراده كرده ، خواهد ديد و سؤ ال مى كند از او، آنچه را قصد كرده و جواب خواهد داد او را، ان شاء اللّه تعالى .
دعاى منقول از شيخ مفيد رحمه الله جهت رؤ يت حضرات ائمه عليهم السلام
شيخ مفيد رحمه الله در كتاب اختصاص روايت كرده از ابى المعزى از حضرت موسى بن جعفر عليهما السلام كه گفت : شنيدم از آن حضرت كه مى فرمايد: (هر كسى كه براى او حاجتى است به سوى خداوند تبارك و تعالى و اراده كرده كه ما را ببيند و مقام و مرتبه خود را بداند، پس غسل نمايد سر شب و مناجات كند به ما، يعنى واللّه العالم كه با خداى تعالى مناجات كند به توسّط ما به اينكه قسم دهد او را به حق ما و متوسّل شود به حضرت او به وسيله ما كه ما را به او بنماياند و مقام او را در نزد ما به او نشان دهد.)
فرمود: (پس ، بدرستى كه او خواهد ديد ما را و مى آمرزد او را خداوند به سبب ما و پوشيده نمى شود بر او موضع و محل او.)
و بعضى گفته اند: (مراد از مناجات كردن به ما اينكه ديدن ما را از همّ خود قرار دهد و ديدن و محبّت ما را ذكر نفس خود گرداند كه خواهد ديد ايشان را.)
و اين غسل مذكور در اين خبر به جهت حاجت مذكوره يكى از اغسال مستحبّه است كه فقهاء رضوان اللّه عليهم ذكر فرمودند.
چنانچه علاّمه طباطبائى بحر العلوم رحمه الله در منظومه خود مى فرمايد در ضمن غايات غسل :
ورؤ ية الامام فى المنام
 
لدرك ما يقصد من مرام
 
و ظاهر، بلكه مقطوع اين است كه نظر سيّد به همين خبر باشد چنانچه صاحب مواهب و غيره تصريح كردند ولكن محقق جليل و عالم نبيل ، جناب آخوند ملا زين العابدين گلپايگانى رحمه الله در شرح منظومه بعد از ذكر بيت مذكور فرموده كه : دلالت مى كند بر او حديث نبوى مروى در اقبال در اعمال نصف شعبان كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: (هر كس طهارت بگيرد در شب نيمه شعبان پس نيكو بجا آورد طهارت خود را.)
تا آنكه فرمود: (اگر بخواهد ببيند مرا در همان شب ، خواهد ديد.)
اين خبر، چون به ظاهر اختصاص دارد به آن حضرت ، لهذا آن را در ساير ائمه عليهم السلام جارى دانستند، به جهت پاره اى از اخبار كه ايشان به منزله آن حضرتند. پس ، جارى مى شود در حق ايشان آنچه جارى است در حق آن حضرت و اين كلام متينى است ، چه عمومات منزله وفا مى كند كه تا اين موارد را شامل شود اما مراد سيّد رحمه الله از آن بيت ، اين خبر نيست كه بايد مورد آن را كه رسول خداى صلى الله عليه و آله است به تكليف داخل كرد، چه اينكه آن جناب اگرچه امام است حقيقتا امّا در السنه فقها و محدثين بلكه تمام متشرعين رسم نشده آن ، بر آن حضرت و بنا بر عموم منزله كه فرمودند بعدى ندارد و مناسب است ذكر چند عمل مختصر براى مقصود معهود:
روايت سيّد ابن طاووس براى ديدن اميرالمؤ منين عليه السلام در خواب
سيّد على بن طاووس در (فلاح السايل ) روايت كرده كه از براى ديدن اميرالمؤ منين عليه السلام را در خواب ، اين دعا را در وقت خوابيدن بخواند:
(اللّهم انّى اسئلك يا من لطفه خفىّ و اياديه باسطة لاتنقضى اسئلك بلطفك الخفىّ الّذى ما لطفت به لبعد الاّ كفى ان ترينى مولاى على بن ابيطالب عليه السلام فى منامى .)(131)
اعمالى كه با انجام آن مى توان پيامبر صلى الله عليه و آله را در خواب ديد
اوّل : در تفسير برهان و (مصباح كفعمى ) از كتاب (خواص القرآن ) منقول است كه روايت كرده از حصرت صادق عليه السلام كه : (هر كس مداومت كند خواندن سوره مزمّل را، مى بيند پيغمبر صلى الله عليه و آله را و سؤ ال مى كند از آن جناب ، آنچه مى خواهد و خداوند عطا مى فرمايد به او، آنچه خواسته از خير.)
دوّم : كفعمى روايت كرده كه : (هركس سوره قدر را در وقت زوال ، صد مرتبه بخواند پيغمبر صلى الله عليه و آله را خواب مى بيند.)
سوّم : محدث جليل ، سيّد هبة اللّه بن ابى محمّد موسوى معاصر علامه در مجلد اوّل كتاب (مجموع الرّايق ) روايت كرده كه : (هركس ‍ مداومت كند تلاوت سوره جن را مى بيند پيغمبر صلى الله عليه و آله را و سؤ ال مى كند از او، آنچه مى خواهد.)
چهارم : و نيز در آنجا روايت شده كه : (هركس سوره قل يا ايّهاالكافرون را در نصف شب جمعه بخواند آن حضرت را خواهد ديد.)
پنجم : خواندن دعاى مجير با طهارت ، هفت مرتبه وقت خواب بعد از گرفتن هفت روز، روزه .
ششم : خواندن دعاى معروف به صحيفه كه روايت است در (مهج الدعوات ) و غيره با طهارت ، پنج مرتبه . هر دو را شيخ كفعمى نقل فرموده .
هفتم : و نيز كفعمى از جناب صادق عليه السلام روايت كرده كه : (هركس بخواند سوره قدر را بعد از صلوة زوال و پيش از ظهر بيست و يك مرتبه . نمى ميرد تا اينكه ببيند پغمبر صلى الله عليه و آله را.)
هشتم : و نيز از (خواص القرآن ) نقل كرده كه : (هركس بخواند در شب جمعه بعد از اداى نماز شب ، سوره كوثر را هزار مرتبه ، صلوات بفرستد بر پيغمبر صلى الله عليه و آله هزار مرتبه ، مى بيند پيغمبر صلى الله عليه و آله را در خواب خود.)
نهم : در بعضى از مجاميع معتبره ديدم كه : (هركس ارده كرده كه بيند سيّد بريّات صلى الله عليه و آله را در خواب ، پس دو ركعت نماز بخواند بعد از نماز عشا به هر سوره كه خواسته ، آنگاه بخواند اين دعا را صدقه مرتبه :
بسم الله الرحمن الرحيم
(يا نور النور يا مدبّر الامور بلّغ منّى روح محمّد وارواح آل محمّد تحيّة وسلاما.)
و ادعيه و نماز و اوراد براى اين قسم حاجت بسيار است . ما بيشتر آنها را استقصا نموديم در فصل اوّل از مجلّد ثانى از كتاب (دارالسلام ) كه در آن است آنچه نفوس قدسيّه بدان ميل كند و ديده ها را روشن نمايد.
الحمد للّه و له المنّة والشكر كه اين بنده ضعيف عاجز را توفيق عنايت فرمود كه اين خدمت را با توارد اسباب مفرقه حواس در مدت قريب به سه ماه به انجام رسانده مرجوّ از عنايت بى نهايت آن كريم وهاب و بخشنده بى اندازه و حساب كه هديه محقره را پسنديده ولىّ خود صلوات الله عليه كرده و آن جناب را از اين مجرم نامه سياه راضى و خشنود فرموده كه پا در شمار ياران و مواليان خويش محسوب داشته ، در روز رستخيز از شفاعت خود محروم نفرمايد.
(فرغ من تسويده العبد المذنب المسى ء حسين بن محمد تقى بن على محمّد النورى الطبرسى فى رابع عشر شهر ذى العقده من سنة 1302 فى الناحية المقدسة سرّ من راءى حامدا مصليا مستغفرا.)

 


یک شنبه 28 خرداد 1391برچسب:, :: 15:31 ::  نويسنده : ققنوس       

 

ملاقات با حضرت امام صاحب الزمان (عج)*1
مهدویتاذکار و اوراد و آداب و دستوراتی در خصوص ملاقات با حضرت امام صاحب الزمان (عج)
کتاب نجم الثاقب عربی؛ تالیف مرحوم حاج ميرزا حُسين طبرسى نورى (ره )
در ذكر اعمال و آدابى كه شايد بتوان به بركت آنها به سعادت ملاقات شرف حضور حضرت حجّت صلوات اللّه عليه رسيد. شناسد يا نشناسد؛ در خواب يا بيدارى و بردن بهره و فيضى از آن حضرت ، هر چند كه نباشد مگر زيادتى نور يقين و معرفت وجدانى به آن وجود معظّم كه از اهمّ مقاصد است ، از مطاوى كلمات سابقه .
در باب هشتم معلوم شد كه نيل اين مقصود و بلوغ اين مرام در غيبت كبرى ممكن و ميسور بلكه مكشوف شد كه توان به وسيله علم و عمل و تقواى تام و معرفت و تضرع و انابت و تهذيب نفس از هر غل و غش و ريبه و شك و شبهه و صفات مذمومه ، قابل تلقى اسرار و دخول در سلك خاصان و خواص شد و از كلمات علماى اعلام شواهدى ذكر شد.


مقصود در اينجا نه بيان دست آوردن راه آن است كه زياده بر اداى تمام فرايض و سنن و آداب و ترك تمام محرّمات و مكروهات و مبغوضات به نحوى كه از او خواسته اند ساير مقدّمات آن مستور و مخفى و جز بر اهلش مكشوف و مبيّن ندارند، بلكه غرض به دست آوردن راهى است كه شايد به وسيله آن در عمر خويش ، نوبتى به اين نعمت برسد، هر چند در خواب باشد.
مخفى نماند كه از تاءمل در قصص و حكايت گذشته معلوم مى شود كه مداومت بر عمل نيك و عبادتى مشروعه و كوششى در انابه و تضرّع ، در مدت چهل روز به جهت اين مقصد از اسباب قريبه و وسيله هاى عظيمه است ؛ چنان كه معلوم شد كه رفتن چهل شب چهارشنبه در مسجد سهله يا چهل شب جمعه در كوفه با اشتغال به عبادت از عملهاى متدواله معروفه است كه بسيار دعواى تجربه كرده اند از علما و صلحاء.
و نيز زيارت سيّد الشهداء عليه السلام ، در چهل شب جمعه و امثال آن و ظاهرا مستندى مخصوص در دست ايشان نباشد، نه براى عدد مذكور و نه براى عمل جز آنچه از مطاوى كتاب و سنّت ظاهر مى شود كه مداومت بر دعا در چهل روز مؤ ثّر است در اجابت و قبول بلكه مواظبت بر غذايى و شرابى حلال يا حرام در ايّام مذكوره سبب تغيير حالت و انتقال از صفتى شود به صفت ديگر، چه از نيك به بد يا از بد به نيك و همچنين ساير آنچه انسان مزاول آن است از لباس و مسكن و هم صحبت . ما به جهت تاءييد مطلب مذكور، متبرك شويم به ذكر چند خبر.
شيخ عياشى از فضل بن ابى قره روايت كرده كه گفت : شنيدم از حضرت صادق عليه السلام كه مى فرمود: حق تعالى به حضرت ابراهيم عليه السلام وحى فرمود: (زود است پسرى از براى تو از ساره متولّد شود.)
ساره گفت : (من عجوزه ام .)
حق تعالى فرمود: (زود است فرزندى آورد و فرزندان آن پسر تا چهار صد سال در دست دشمن من معذّب مى گردند به سبب آنكه كلام مرا رد نمودند.)
پس چون بنى اسرائيل در دست فرعون مبتلا شدند، در درگاه خداوند ناله و گريه بلند نمودند تا چهل روز. حق تعالى به حضرت موسى و هارون عليهما السلام وحى فرمودند كه ايشان را از دست فرعون خلاص گردانند و صد و هفتاد سال از آن چهار صد سال باقى بود. آن را از ايشان برداشت .
پس حضرت صادق عليه السلام فرمود: (اگر شما نيز چنين تضرّع و زارى مى كرديد، حق تعالى فرج ما را نازل مى كرد و چون چنين نكنيد، پس بدرستى كه اين امر به نهايت خود خواهد رسيد.)
وصيت حضرت عيسى عليه السلام به حواريين
شيخ ابراهيم كفعمى در كتاب (مجموع الغرايب ) نقل كرده از كتاب جواهر كه جناب عيسى عليه السلام وصيّت كرد به حواريين و فرمود: (باشيد مانند مار!)
پس چون عيسى عليه السلام را بالا بردند، حواريين گفتند: (از جاى خود حركت نكنيم تا آنكه بفهميم تاءويل كلام آن حضرت را.)
پس يكى از ايشان گفت : (يعنى باشيد مثل مار كه هرگاه حلق مى زند و مى پيچد، سر خود را در زير جسد خود مى گذارد زيرا او مى داند كه هر المى به جسدش برسد او را ضرر نمى رساند هرگاه سرش سالم بماند. پس ، روح اللّه به شما مى گويد حفظ نماييد دين خود را كه سرمايه دنيا و آخرت است و آنچه به شما برسد از فقر و مرض ، ضرر نمى رساند شما را با سلامتى دين شما.)
ديگرى گفت : (اينكه روح اللّه به شما فرمود: باشيد مثل مار به جهت آن كه مار نمى خورد مگر خاك تا آنكه بيرون نرود زهر از جوف او! پس همچنين شما منتفع نمى شويد به آنچه مى شنويد از حكمت از براى طلب آخرت ، مادامى كه حبّ دنيا در دلهاى شماست .)
و ديگرى گفت : (روح اللّه به شما فرمود كه : مثل مار باشيد زيرا كه چون مار از نفس خود احساس ضعف و سستى نمايد خود را چهل روز گرسنگى مى دهد. آنگاه داخل مى شود در سوراخ تنگى و برمى گردد جوان شده تا چهل سال . پس روح اللّه به شما مى گويد: گرسنگى بدهيد نفسهاى خود را در دنياى قليله براى بقاى مدّت طولانى چنانكه مار، نفس خود را چهل روز گرسنگى مى دهد براى ماندن چهل سال .)
پس اجماع نمودند بر سخن او و اين كه روح اللّه همين را اراده كرده .
تنها راه خدا شناسى ، توسل به اولياء الهى مى باشد
در كافى روايت است كه محمد بن مسلم گفت : گفتم به جناب باقر يا صادق عليهما السلام كه : (ما مى بينيم مرد را كه براى اوست عبادت و كوشش و خشوع ولكن قابل نيست به حق ، يعنى به امامت ائمه عليهم السلام . پس آيا او را هيچ منفعت مى دهد؟)
فرمود: (اى محمّد! بدرستى كه مثل اهل البيت عليهم السلام مثل اهل بيتى بود كه در بنى اسرائيل بودند كه هيچ كدام از ايشان ، چهل شب كوشش نمى كرد مگر آنكه چون دعا مى كرد به اجابت مى رسيد. مردى از ايشان چهل شب سعى و كوشش كرد آنگاه دعا كرد، پس مستجاب نشد.
پس به نزد عيسى بن مريم عليه السلام آمد و شكايت كرد نزد آن جناب ، از آن حالى كه به آن مبتلا شده و تقاضا كرد كه براى او دعا كند. پس عيسى تطهير كرد و دو ركعت نماز به جاى آورد. آنگاه خداى عزّوجلّ را خواند. پس خداوند وحى فرستاد به سوى او كه : (اى عيسى ! بدرستى كه بنده من به نزد من آمد از غير آن در كه بايد از آن در درآيد. بدرستى كه او ، مرا دعا كرد و در دلش شكى بود از تو، پس اگر مرا دعا كند تا آنكه گردنش قطع شود و انگشتانش بريزد، اجابت نمى كنم او را.)
پس عيسى ملتفت او شد و فرمود: (دعا مى كنى خداوند را و حال آنكه در دلت شكى است از پيغمبر او.)
پس گفت : (اى روح اللّه !) و كلمه او چنين بود: (واللّه آنچه گفتى ، پس دعا كن خداى را كه اين را از من زايل كند.)
پس عيسى دعا كرد و خداوند توبه او را قبول فرمود و پذيرفت از او و گرديد در حد اهل بيت خود.)
تقدّس عدد چهل در روايات 
در كافى روايت شده از جناب صادق عليه السلام كه فرمود: (خالص ننموده بنده ، ايمان به خداوند را.)
و در روايت ديگر: (نيكو ننموده كسى ذكر خداوند را چهل صباح ، مگر آنكه زاهد كند او را در دنيا و بنمايد به او، دواى او را و درد او را و ثابت نمايد حكمت را در دل او.)
در (لب اللباب ) قطب راوندى روايت است از رسول خداى صلى الله عليه و آله كه فرمود: (كسى كه خالص كند عبادت را براى خداوند چهل صباح ، ظاهر شود چشمه هاى حكمت از دلش بر زبانش .)
در امالى صدوق روايت است كه : (بهلول نبّاش كه كفن مى دزديد و آخر كار با نعش دخترى از انصار عمل قبيح كرد و پشيمان شد و به نزد رسول خداى صلى الله عليه و آله آمد و حضرت او را طرد كرد، پس رفت در بعضى از كوههاى مدينه و چهل روز گريه و زارى و تضرع و دعا كرد. در روز چهلم توبه اش قبول شد و آيه شريفه در قبول توبه و گذشتن از جرم او و عده ثواب براى او نازل شد. پس ‍ حضرت به نزد او رفت و بشارت داد و آيه را تلاوت فرمود؛ آنگاه به اصحاب فرمود: چنين تدارك كرده مى شود گناهان ، چنانچه تدارك نمود آن را بهلول .)
و نيز روايت است كه : جناب داوود عليه السلام چهل روز بر ترك اولاى خود گريست و در بحار از كتاب عدد القويه على بن يوسف ، برادر علاّمه حلى رحمه الله نقل كرده كه در حالتى كه پيغمبر صلى الله عليه و آله نشسته بود در ابطح و با آن جناب بود عمار بن ياسر و منذر بن ضحضاح و ابوبكر و عمر و على بن ابيطالب عليه السلام و عباس بن عبدالمطلب و حمزة عبدالمطلب كه ناگاه نازل شد بر آن حضرت ، جبرئيل عليه السلام در صورت عظيمه خود و پهن كرده بود بال خود را تا آنكه گرفت از مشرق تا مغرب . پس ‍ ندا كرد او را كه : (اى محمد! علىّ اعلى بر تو سلام مى رساند و او امر مى كند تو را كه عزلت گيرى از خديجه ، چهل صباح .)
پس اين امر بر پيغمبر صلى الله عليه و آله شاق شد و او خديجه را دوست مى داشت و به او رغبت تمام داشت .
پس چهل روز حضرت ماند كه روز را روزه مى گرفت و شب را به عبادت برمى خاست . تا چون آخر آن ايّام شد، عمار بن ياسر را نزد خديجه فرستاد و فرمود كه به خديجه بگو: (گمان نكنى كه انقطاع من از تو، از روى جدايى و دشمنى است و لكن پروردگار من ، جلّ عزّه ، امر فرموده مرا به اين ، تا آنكه انفاذ فرمايد فرمان خود را. پس گمان مكن اى خديجه ! مگر خير را. پس بدرستى كه خداى عزّوجلّ هر آينه مباهات مى كند به تو، ملائكه كرام خود را هر روز چند مرتبه .
پس چون شب در آيد، در را ببند و در جايگاه خود بخواب كه من در منزل فاطمه بنت اسدم .)
پس ، خديجه هر روز چند مرتبه محزون مى شد به جهت فراق رسول خدا صلى الله عليه و آله پس چون چهل روز كامل شد، جبرئيل نازل شد و گفت : (اى محمد! علىّ اعلى تو را سلام مى رساند و او امر مى كند تو را كه مهيّا شوى از براى تحيّت او و تحفه او.) تا اينكه نقل كرده نزول ميكائيل را با طبقى از انگور و رطب و افطار كردن آن شب از آنها و رفتن نزد خديجه به امر خداوندى ، پيش ‍ از اداى نماز و انعقاد نطفه صديقه طاهره عليها السلام در آن شب .
و نيز وارد شده كه چهل روز قبل از بعثت نيز ماءمور شد آن حضرت كه از خديجه عزلت گيرد و در روز چهلم مبعوث شد.
و نيز ميقات حضرت موسى عليه السلام نيز چهل روز بود و رسول خداى صلى الله عليه و آله فرمود كه : (او نخورد و نياشاميد و نخوابيد و ميل ننمود به چيزى از اينها در رفتن و برگشتن خود چهل روز به جهت شوق به سوى پروردگار خود.)
و در تفسير امام حسن عسكرى عليه السلام روايت است كه جناب موسى عليه السلام مى فرمود به بنى اسرائيل كه : (هرگاه خداوند به شما فرج كرامت نمود و دشمنان شما را هلاك كرد، مى آورم براى شما كتابى از نزد پروردگار شما كه مشتمل باشد بر اوامر و نواهى و عبرتها و مثلهاى او.)
پس ، چون خداى تعالى ايشان را فرج داد، امر فرمود موسى عليه السلام را كه به ميعاد رود و سى روز، روزه گيرد در زير كوه .
پس ، موسى گمان كرد كه پس از سى روز، خداوند كتاب را براى او خواهد فرستاد، پس سى روز، روزه داشت تا اينكه خداوند به او وحى كرد كه : (ده روز ديگر روزه بدار و در وقت افطار مسواك مكن .) پس موسى چنين كرد و خداوند وعده كرده بود به او كه كتاب را بعد از چهل شب به او بدهد. پس بعد از چهل روز كتاب را براى او فرستاد.
در اخبار متعدد معتبره رسيد كه نطفه در رحم چهل روز مى ماند، آنگاه علقه مى شود تا چهل روز. آنگاه مضغه مى شود تا چهل روز، فرمودند: (هر گاه كسى خواسته كه دعا كند براى زن حامله كه خداوند بگرداند آنچه در شكم اوست نرينه كه اجزا و اعضايش تمام باشد، پس دعا كند در اين مدّت چهار ماه .) و از اين اخبار ظاهر مى شود كه استعداد ماده از براى افاضه صورتى جسمانى يا نفسانى در چهل روز مى شود.
مؤ يّد آن است حديث قدسى معروف : (خمرت طينة آدم بيدى اربعين صباحا.)
و در كافى روايت است كه از جناب كاظم عليه السلام پرسيدند كه : ما روايت كرده ايم از حضرت رسول خداى صلى الله عليه و آله كه فرمود: (كسى كه خمر آشاميد، تا چهل روز نماز او مقبول نيست .)
پس حضرت بعد از كلماتى چند فرمودند: (چون شراب خورد، مى ماند در نرمه استخوانش يعنى در همه اعضايش تا آنجا چهل روز به اندازه انتقال خلقت او يعنى تطوّرات نطفه و علقه و مضغه او.)
آنگاه فرمود: (و همچنين است جميع غذايى كه مى خورد و مى آشامد، باقى مى ماند در آنجا چهل روز.)
نيز فرمودند: (كسى كه ترك كند گوشت را چهل روز، بد خلق مى شود زيرا كه انتقال نطفه در چهل روز است .)
و فرمودند: (كسى كه چهل روز گوشت بخورد يعنى هرروز، خلقش بد مى شود.
و كسى كه روغن زيتون بخورد و به خود بمالد، شيطان چهل روز نزديك او نمى آيد.
و كسى كه چهل روز حلال بخورد، خداوند قلبش را نورانى مى كند.
كسى كه چهل روز سويق بخورد، پس مى شود شانه هايش از قوّت .
كسى كه هريسه بخورد تا چهل روز، نشاط دارد براى عبادت .
و كسى كه يك انار بخورد، دلش نورانى مى شود، وسوسه از او برداشته مى شود تا چهل روز.
و زمين مى نالد از بول كسى كه ختنه نشده تا چهل روز.
كسى كه ايمان به خداى تعالى و رسول آورده ، ترك نكند ازاله موى عانه خود را بيشتر از چهل روز.)
و بر اين رقم اخبار بسيار است . بلكه در عدد چهل آثار بسيار است در شرع مطهّر. چنانكه رسيده كه : (اگر كسى دعا براى چهل نفر از برادران ايمانى خود بكند، آنگاه دعا كند دعايش در حق خود و آنها مستجاب مى شود.)
و همچنين : (اگر چهل نفر جمع شوند دعا كنند، يا ده نفر چهار دفعه يا چهار نفر ده مرتبه .)
و: (در ظهور به هر مؤ منين قوت چهل مرد دهند.)
و در مدح حفظ كردن چهل حديث و عمل كردن به آن و استقامت در آن ، اجرهاى جزيله رسيده و اگر در جنازه چهل مؤ من حاضر شوند و شهادت دهند كه ما جز خير از او چيزى ندانيم ، خداوند شهادت ايشان را بپذيرد و آن مؤ من را بيامرزد.
از اخبار مناسب اين مقام و مؤ يّد اين مرام ، خبرى است كه در باب اول در اخبار ولادت حضرت حجّت عليه السلام گذشت كه امام حسن عسكرى عليه السلام آن جناب را به آن مرغ سفيد كه فرمودند: روح القدس است ، سپرد كه برد و امر فرمود كه : (در هر چهل روز، آن جناب را برگرداند.)
حكيمه خاتون فرمود كه : (من در هر چهل روز، آن مولود كريم را مى ديدم تا آنكه مردى شد پيش از وفات ابى محمّد عليه السلام .)
مخفى نماند كه شواهد از اخبار براى دعواى مذكوره بيشتر از آن است كه بتوان جمع كرد و علامه مجلسى رحمه الله در رساله اى كه جواب از سؤ ال فرق بين اماميه و حكما و مجتهدين و اخباريين و متشرّعه و صوفيه است . بعد از تقسيم جماعت اخيره به ممدوح و مذموم و كلماتى چند فرموده كه : (والد مرحوم فقير، از او، يعنى شيخ بهاء الدين محمّد، تعليم ذكر نموده بود و هر سال يك اربعين به عمل مى آورد.
جمعى كثير از تابعان شريعت مقدسه ، موافق قانون شريعت ، رياضت مى داشتند و فقير نيز مكرر اربعينها را به سر آوردم و در احاديث معتبره وارد شده است كه هر كه چهل صباح اعمال خود را براى خدا خالص گرداند، حق تعالى چشمه هاى حكمت از دل او به زبان او جارى مى گرداند.)
و چون اجمالا معلوم شد ماءخذ عمل معهود علما و صلحا و اخيار در مواظبت چهل شب يا روز چهار شنبه يا جمعه در كوفه يا سهله يا كربلا به جهت اين مقصد عظيم و نبودن خصوصيّتى در هيچ يك از آنها، ظاهر مى شود كه هر كس بايد به حسب مقام و حالت و مكان و زمان و قدرت خود نظر كند به دقت و تاءمّل يا از داناى نقاد بصيرى جويا شود كه از اعمال حسنه شرعيه و آداب سنن احمديه كدام يك بالنّسبه به او اولى و ارجح است كه بدان مواظبت كند؛ زيرا شود عملى از گفتنيها يا كردنيها بالنسبه به كسى مرجوح و بالنسبه به ديگرى راجح باشد و بر فرض رجحان تفاوت مراتب و درجات اعمال بسيار است .
پس شود كه از كسى بذل و انفاق مال در محلش مطلوب باشد و از ديگرى تعليم و از ديگرى نماز و از ديگرى روزه و از ديگرى زيارت و هكذا ولكن در همه آنها رعايت بايد نمود شروط مشتركه را چون اداى فرايض و اجتناب محرمات و طهارت ماءكول و مشروب و ملبوس و حليت آنها زياده از آنچه به ظاهر شرع مى توان كرد و تخليص نيّت و غير اينها كه مقام بيان آنها نيست .

 


یک شنبه 28 خرداد 1391برچسب:, :: 15:29 ::  نويسنده : ققنوس       

 

راز تاخير ظهور حضرت وليعصر(عج)
آيت‌الله ناصري از اساتيد اخلاق حوزه علميه اصفهان طي سخناني، راز تاخير ظهور حضرت وليعصر (عج) را با بهره‌گيري از آيات و روايات تشريح کرده است.
متن سخنان اين استاد حوزه که دوماهنامه‌ خُلُق آن را منتشر کرده است به شرح ذيل است.
الْکَلَامُ إِذَا خَرَجَ مِنَ الْقَلْبِ وَقَعَ عَلَى الْقَلْبِ وَ إِذَا خَرَجَ مِنَ اللِّسَانِ لَمْ‏ يُجَاوِزِ الْآذَان‏؛[1]
سخن وقتي از قلب خارج شود، به قلب هم مي‌نشيند و اگر فقط از زبان خارج شود، از گوش‌ها هم تجاوز نمي‌کند.
اگر کسي وصل شود، هرچه از خدا، انبيا و ائمه بگويد، در قلب مي‌نشيند؛ اما آن‌هايي که مثل من وصل نيستند، فقط حرف مي‌زنند و حرفشان از اين گوش‌ها تجاوز نمي‌کند، از اين گوش مي‌رود و از آن گوش در مي‌آيد. ما قابل نيستيم که بخواهيم فضايل امام زمان (عج) را بگوييم؛ لکن در عين حال «تا ريشه به آب است اميد ثمري هست». اميدواريم حضرت، ما را هدايت فرمايد.


* حکمت تأخير فرج حضرت بقية الله (عج)
يکي از سؤالات مطرح دربارة حضرت مهدي (عج) اين است که حکمت تأخير فرج چيست؟
در روايات و زيارات متعددي مي‌فرمايد:
يَمْلَاُ الْأرْضَ‏ قِسْطاً وَ عَدْلًا بَعْدَ مَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْما؛[2]
[حضرت] دنيا را پر از عدل و داد مي‌کند، بعد از آن‌که پر از ظلم و جور شده است.
عدل واقعي را که از زمان حضرت آدم تا الآن پياده نشده است، حضرت بقية‌الله (عج) پياده مي‌کنند.
اما حالا که ظلم و جور همه دنيا را گرفته است؛ پس چرا حضرت تشريف نمي‌آورد؟ چقدر دعاي ندبه مي‌خوانيم! چقدر به جمکران و حرم‌هاي اهل‌بيت (ع) مي‌رويم و «يا بن الحسن، يا بن الحسن» مي­گوييم! چرا حضرت نمي‌آيد؟
* ظهور حضرت به خواست خدا است
در جواب، عرض مي‌کنيم: اولاً امر ظهور به دست حضرت حق است. هر موقعي که پروردگار مصلحت بداند، حضرت ظهور مي‌کند. خداوند متعال که حکيم است و هر کاري بکند، طبق حکمت و مصلحت است.
ظهور حضرت بقية‌الله يکي از احکام الهي است. حضرت حق، بايد حکم بکند تا حضرت بقية الله -روحي له الفداء- ظهور کند. چرا خداوند متعال اجازه ظهور نداده است؟ حکمتش چيست؟ ما نمي‌دانيم. همان‌طور که حکمت احکام ديگر را نمي‌دانيم. مثلاً نماز ظهر و نماز عصر چهار رکعت است، نماز مغرب سه رکعت است. چرا؟ ما علت احکام الهي را نمي‌فهميم. زکات به نُه چيز تعلق مي‌گيرد. يکي از آن‌ها گوسفند است. کساني که گوسفند دارند با شرايطش، اگر تعدادشان چهل تا شد بايد يکي از آن‌ها را زکات بدهند و اگر تعدادشان به صد و بيست و يک رسيد بايد دو رأس گوسفند زکات بدهند. حالا چرا صد و بيست و يک گوسفند بايد باشد، حکمتش را خدا مي‌داند.
تأخير ظهور حضرت بقية‌الله -روحي له الفداء- که به اجازة حق است، طبق حکمت حق است. او اين طور مصلحت مي‌داند.
* نبود تقاضا به اندازه کافي
در روايات متعدد آمده است که براي تعجيل در فرج دعا کنيد.[3] خداوند امر فرج را به يک شب اصلاح مي­کند؛[4] يعني اگر حضرت حق اراده کند، مطلب تمام است. اراده حق هم متوقف بر تقاضاي من و شما است. اگر تقاضا باشد، قطعاً عرضه خواهد بود. داستان­هاي متعددي در اين زمينه نقل شده است. روايت شده است که قوم بني­اسرائيل در کمال شدت و ناراحتي قرار گرفته بودند و مي­دانستند که رفع گرفتاري آن‌ها به آمدن حضرت موسي (ع) است. مدتي از شهر بيرون آمدند و شروع کردند به استغاثه کردن. به واسطه همين تضرع و زاري، خداوند از چهارصد سال که قرار بودن سرگردان باشند، صد و هفتاد سال کم کرد.
حضرت صادق (ع) مي‌فرمود: خداوند به حضرت ابراهيم وحى فرستاد که به زودى فرزندى براى تو متولد خواهد شد. ابراهيم هم به ساره (همسرش) خبر داد. ساره گفت: «من پير زن هستم». با اين وصف خداوند به سوى ابراهيم وحى فرستاد که ساره به زودى فرزندى مى‏آورد و اولادش چهار صد سال گرفتار خواهند بود.آن‌گاه حضرت فرمود: چون گرفتارى بنى اسرائيل به طول انجاميد، چهل صبح به درگاه الهى رو آورده، به گريه و زارى پرداختند. خدا هم به موسى [و برادرش] هارون وحى فرستاد که [با امداد غيبى] آن‌ها را از شر فرعون نجات دهند و صد و هفتاد سال از چهار صد سال گرفتارى آن‌ها را برداشت.
* امام ششم (ع) فرمود:
شما هم اگر مثل بنى اسرائيل در درگاه خداوند به گريه و زارى بپردازيد، خداوند فرج ما (اهل بيت‌ (ع) )را نزديک خواهد کرد؛ اما اگر چنين نباشيد، اين سختى تا پايان مدتش، طول خواهد کشيد.[5]
وقتي تقاضا باشد، عرضه هم به دنبالش مي‌آيد. اگر ما فرج کلي را از حضرت حق درخواست کرديم، حضرت حق عنايت مي­کند؛ و گرنه از فيوضات خاص خداوند و امام زمان (عج) محروم مي‌شويم.
مرحوم حاج محمد علي فشندي نقل مي‌کرد: در مسجد جمکران قم اعمال را به جا آورده، با همسرم مي‌آمدم. ديدم آقايي نوراني داخل صحن شد و قصد دارد به طرف مسجد برود.
با خودم گفتم: «اين سيد در اين هواي گرم تابستان، از راه رسيده و تشنه است».
ظرف آبي به دست او دادم تا بنوشد؛ پس از آن‌که ظرف آب را پس داد، گفتم: «آقا شما دعا کنيد و فرج امام زمان را از خدا بخواهيد، تا امر فرجش نزديک شود».
فرمود: «شيعيان ما به اندازه آب خوردني، ما را نمي‌خواهند. اگر بخواهند، دعا مي‌کنند و فرج ما مي‌رسد».
اين را فرمود و تا نگاه کردم آقا را نديدم. فهميدم وجود اقدس امام زمان (عج) را زيارت کردم و حضرتش امر به دعا کرده است».
* خارج شدن مؤمنان از صلب پدران
در جنگ صفين، اميرالمؤمنين (ع) با معاويه جنگ کرد. اين جنگ، طولاني‌ترين جنگ‌ در صدر اسلام شد. البته در زمان ظهور امام زمان (عج)، جنگ‌هاي 7، 8، 9 ساله اتفاق مي‌افتد و در ،نهايت اسلام پيروز مي‌شود. حدود 18 ماه جنگ صفين طول کشيد. مردم در طول اين مدت 18 ماه معجزه‌هايي از حضرت امير (ع) ديدند.
يک شب معاويه تصميم گرفت جنگ را يک سره کند. شجاعان لشکرش را که هزاران نفر بودند انتخاب کرده، غرق آهن نمود و به خط مقدم فرستاد، تا جنگ يک سره شود. اصحاب بلند شدند تا بجنگند. حضرت فرمود: «کار من است، شما کنار برويد». حضرت به جنگ آمد و هر کسي را که به درک مي‌فرستاد، يک تکبير مي‌گفت. آن شب هزار تکبير از حضرت شنيده شد.
مالک اشتر هم جنگيد و از او هم نهصد و نود و نه تکبير شنيده شد. موقعي که برگشت به حضرت عرض کرد: «يا اميرالمؤمنين! خسته نباشيد. شما يک تکبير بيشتر از من گفتيد». حضرت فرمود: «بله؛ تو همه را از تيغ مي‌گذراندي؛ ولي من هر کس که مقابلم مي‌آمد تا هفتاد پشتش را نگاه مي‌کردم، اگر يک شيعه در نسلش بود و بنا بود به دنيا بيايد، او را نمي‌کشتم و زخمي‌اش مي‌کردم تا از صحنه جنگ کنار برود. فرق من و تو همين است»
از حضرت سجاد (ع) پرسيدند: «يابن رسول الله! چطور شد ضربات پدر شما روز عاشورا، يک ضربه‌اي بود؟ هر کس مقابل حضرت بود، يک ضربه مي‌خورد و احتياج به ضربه دوم نداشت؛ اما خيلي‌ها زخمي مي‌شدند و کنار مي‌رفتند، علتش چه بود؟ پدرتان بعضي‌ را زخمي مي‌کرد تا کنار بروند؛ اما بعضي را که يک ضربه مي‌زد کشته مي‌شد و در قعر جهنم قرار مي‌گرفت؟»حضرت فرمود: «پدرم نگاه مي‌کرد تا هفتاد پشت افراد اگر يک شيعه به دنيا مي‌آيد او را فقط زخمي مي‌کرد؛ و گرنه ضربه هاي پدرم يک ضربه‌اي بود».
 همچنين حضرت نوح (ع) چند سال عمر کرد؟ دربارة سنش اختلاف است. صريح قرآن است که تبليغش 950 سال طول کشيد. در اين مدت هشتاد نفر به دين او ايمان آوردند. اين تعداد را بر مدت تبليغ حضرت نوح تقسيم کنيد، ببينيد سالي چند نفر به او ايمان مي‌آوردند؟ حضرت نوح در سال چند نفر را توانسته ‌است موحد کند. حدوداً هر دوازده سال يک نفر را توانسته به دين خدا جذب کنند. چرا؟ براي همين جهت بود؛ يعني عذاب قوم حضرت نوح تأخير مي‌افتاد تا ديگر هيچ مؤمني در صلب آن‌ها نباشد.حضرت نوح هم در قرآن تصريح مي‌کند:
إِنَّکَ إِنْ تَذَرْهُمْ يُضِلُّوا عِبادَکَ وَ لا يَلِدُوا إِلاَّ فاجِراً کَفَّاراً؛[7]
چرا که اگر آن‌ها را باقى بگذارى، بندگانت را گمراه مى‏کنند و جز نسلى فاجر و کافر به وجود نمى‏آورند.
عذاب اين‌ها که تا اين مدت طولاني به تعويق افتاد براي همين علت بود. اين‌هايي که متولد مي‌شدند، اگر 100 سال ديگر يا 150 سال ديگر، در نسل اين‌ها يک مسلمان بود و بنا بود بيرون بيايد، اين‌ها را مهلت مي‌دادند تا آن مسلمان بيرون بيايد، بعد اين‌ها را بکشند. اگر يک نفر مسلمان در نسل پنجاهم يا هشتادم کافري بود، آن کافر را به احترام آن شيعه نمي‌کشتند.
حالا هم همين‌طور است. خيلي‌ها مهدور الدم هستند که اگر حضرت ظهور کند، قتلشان واجب است؛ اما ممکن است در نسل همين‌ها که واجب القتل هستند، فرزند صالحي باشد؛ مثل خليفه اول که وضعيتش معلوم است؛ لکن فرزندي دارد به نام محمد بن ابي بکر که بازوي اميرالمؤمنين (ع) است.
محمد بن ابي بکر آن‌قدر مقرب درگاه حضرت امير (ع) بود که حضرت فرمود بگوييد: محمد بن علي ممکن است در پشت خيلي از اين کفار و مشرکاني که اگر به دست ما برسند، هزارتايشان را يک روزه مي‌کشيم، شيعياني بعداً به وجود بيايند که به درد مي‌خورند.
لذا من حق ندارم که اشکال کنم که: خدايا! چرا حضرت را نمي‌فرستي؟ ما چه کاره هستيم که در کار خدا دخالت کنيم؟ ما بايد تسليم باشيم. بهترين حالات، اين است که انسان تسليم حق باشد. به حضرت حق عرض کند: پروردگارا! آنچه تو صلاح مي‌داني، مطيعم.
براي خدا ناراحتي ها و مشکلات زمان غيبت را تحمل کن؛ اجر و مقام داري. لکن دعا براي تعجيل فرج را فراموش نکن؛ زيرا اين دعا معرّف خواست قلبي ما است و از آن طرف اگر در فرج تأخير شد، بايد راضي به رضاي الهي باشيم.
البته به واسطه کثرت گناهان ما ممکن است، امر فرج تأخير بيفتد. خدا مي‌داند. انسان مؤمن، بايد مقداري بيشتر حواسش را جمع کند و به حضرت، بيشتر دعا کند.
[1] . مجموعه ورام، ج‏2، ص 153.
[2] . کشف المحجة، ص 106؛ إثبات الهداة، ج‏2، ص 120.
[3]. براي نمونه ر.ک: إحتجاج، ج‏2، ص471؛ إعلام الورى، ص453؛ بحارالأنوار ، ج‏52، ص 92.
[4]. إعلام الورى، ص 435؛ کمال الدين، ج‏2، ص 377؛ بحارالأنوار، ج‏51، ص 156.
[5] . بحارالأنوار ، ج‏52، ص132؛ البرهان، ج‏3، ص 125؛ الميزان، ج‏10، ص331.
[7] . سوره نوح: 27


یک شنبه 28 خرداد 1391برچسب:, :: 15:10 ::  نويسنده : ققنوس       

 

مصاحبه با علامه آيت اللّه حسن زاده آملى*4
حوزه: در زمينه علوم عقلى و مسائل فلسفى، اكنون در حوزه‌ها رغبت و رواجى ديده می‌شود كه از بركات انقلاب است و رهبرى امت كه به اين حركت، باور دارد، چه مسائلى را لازم می‌دانید كه با آن، آثار حكماى متاءلّه، بیش‌تر نشر يابند و دامن گسترند.
استاد: همان طورى كه فرموديد، الحمداللّه رشد عقلى مردم و بينش اجتماعى حوزه‌ها، به اين حقيقت رسيد كه بايد اصول عقائد را، با دليل و برهان تحكيم كرد و دليل و برهان، فلسفه است. منتهى، فيلسوف در گذشته، چون دكتر در اصطلاح جديد است؛ يعنى همان طور كه، دكتر الهى و مادى دارند، فيلسوف مادى و فيلسوف الهى داريم و بايد بين آن دو، فرق گذاشت. اين حكايتى را كه نقل می‌کنیم در قصص العلماء مرحوم تنكابنى آمده است كه مرحوم ملا آقا دربندى، به زيارت ثامن‌الحجج (ع) مشرف می‌شده، وقتى به سبزوار رسيده است، پرسش‌هایی را مطرح كرده و به خدمت حاجى ملا هادی سبزوارى، صاحب منظومه فرستاده است. مرحوم حاجى كه پرسش‌ها را ديد، می‌آید و قدرت جواب را دارد؛ و ثانیاً با مشغوليات، و سنّ و سال و گرفتاری‌های درسى، فرصت آن نيست که فوراً، جواب اين پرسش‌ها را بنگاريم و به شما، بدهيم. بعد، وقتى ملا آقاى دربندى، از سفر برگشت، در يكى از بلاد، كه به يكى از آقايان روحانى وارد شد، آقايان، براى ديدن ايشان آمدند. يكى از آنان گفت: شنيديم كه شما، پرسش‌های فلسفى به حاج ميرزا هادى سبزوارى داده‌اید و ايشان، جواب نداده است. به يك لحنى، كه يك مقدارى توهين به حاجى بوده است. مرحوم آقاى دربندى فرمود: اين طور نيست كه شما گمان می‌کنید. اگر حاجى و امثال حاجى نباشند كه جواب افراد ملحد و دهرى را، كه منكر مبدأ و معاد هستند، بدهند و اصل دين را، تحكيم نكنند، نوبت شما نمی‌رسد كه اصل برائت و استصحاب جارى كنيد!


واقعش، اين است كه اصول دين و ديگر امهات را، بايد دليل ثبات كند و بر كرسى بنشاند. دين، دين عقل و دليل است؛ دين برهان است. عقل، دليل و برهان هم فلسفه است. فلسفه اى كه فلاسفه الهى ما می‌گویند، فلسفه اى كه صاحب اسفار و شفا می‌گوید. در بعضى از نوشته‌هایم، قسمت آخر حديث مفضّل را بيان كردم كه امام صادق (ع) با مفضل، درباره وحدت صنع، صحبت كرده است كه وحدت تدبير، وحدت صانع و مدبر را می‌رساند. بعد امام صادق (ع)، ارسطو را ستوده است. (جلد دوم بحار را، نگاه كنيد) فرمود مفضّل، ارسطو مردم زمان خود را، از راه وحدت صنع، به وحدت صانع كشانده است و از اين راه، پيش آمده است. مرحوم استاد شعرانى می‌فرمود: ارسطو، مباهات كند به خودش، كه امام صادق (ع) نام او را بر زبان آورده است. بعد شعر حافظ را می‌خواند و می‌گفت : گويى حافظ از زبان ارسطو، خدمت امام، عرض می‌کنند:
من كه باشم كه بر آن خاطر عاطر گذرم*لطف‌ها می‌کنی اى خاك درت تاج سرم
البّته خاك در امام صادق (ع) تاج سر ارسطوهاست، حرفى نيست و لكن، ارسطو از راه وحدت صنع، مردم را به وحدت صانع می‌کشاند. هر چند مرحوم ديلمى در محبوب‌القلوب و مرحوم سید بن طاووس در كتابى راجع به نجوم، ارسطو و تنى چند از بزرگان را، در زمره انبياء نام برده‌اند. غرض اين است، كه نمی‌شود دين را، از برهان جدا كرد، همان گونه كه بارها گفته‌ام : قرآن و برهان و عرفان از همديگر، جدايى ندارند. قرآن، ملاك و مدرك همه حقايق است، ميزان و معيار قسط تمام آراء و افكار است. قرآن، متن برهان است. احتجاج طبرسى، احتجاج بحار و... را ببينيد. احتجاج يعنى با دليل و برهان با خصم صحبت كردن. احتجاجات خود قرآن را ببينيد. همان طور كه علامه طباطبائى فرمود: فلسفه يعنى دليل و عقل و برهان را از دين جدا كردن، ظلم عظيم است. نمی‌توان گفت كه در اجتماع ما، عقل و دليل و برهان نباشد. اجتماع، عقل و برهان می‌خواهد. در اصول كافى كه حديث، در كتاب وافى هم هست كسى از محضر امام، پرسش‌هایی می‌کند، وقتى جواب را می‌گیرد و می‌خواهد برود، امام می‌گوید: چرا از من نپرسيدى كه من، اين پاسخ را از كجاى قرآن، استنباط كردم. روايات ما، همه دليل و استنباط و برهان است؛ همه حجت است. در خود كتاب حجت كافى، ملاحظه می‌کنید كه امام می‌فرماید: با كسانى كه قائل به حجت دائمى به بدن عنصرى در زمين، نيستند، با آن‌ها به سوره انا انزلناه احتجاج كنيد تا بر آن‌ها فائق شويد. مگر می‌شود، بدون استدلال و برهان، دين بوده باشد. دين، متن احتجاج و استدلال و برهان است. در اين جا، من براى نقل قضيه اى، پناه به خدا می‌برم كه اگر در ميان حرف‌هایم، هواى نفس يا چيز ديگر باشد. من در ابتدايى كه قم آمدم، در سنه 42، آقايان و عزيزانى آمدند كه فقه و يا اصول شروع كنيم. مكاسب، كفايه و... خواستند. من عرض كردم حقيقت اين است كه من براى علوم نقلى مثل فقه، اصول و ادبيات و... بيش از علوم عقلى، زحمت کشیده‌ام؛ اما الحمداللّه تعالى، اين کتاب‌ها، درس داده می‌شود. ما آن چيزهايى كه گفته نمی‌شود، بگوييم، ما اصول عقائد می‌خواهیم، بحث امامت، عصمت انبيا و... این‌ها كه نيست يا کم‌تر هست، به آن‌ها بپردازيم و همين كار راهم كرديم.
مگر می‌شود، اجتماع را از برهان و عقل گرفت؟ این‌ها اصول، امهات و اصل و پایه‌اند. روى حساب تكامل انسانى، دو حرف داريم: يكى تجليه و ديگر تحليه. فقه در مقام تجليه است؛ يعنى آراستن ظاهر، ايجاد مدينه فاضله: شیخ‌الرئیس در الهيات شفا، اين بحث را طرح فرمود كه اگر مبدأ و معاد را به فرض كنار بگذاريم، آيا در اين دنيا، مدينه فاضله می‌خواهیم يا خير؟ هيچ كس، كتابى جز قرآن، سراغ ندارد كه مدينه فاضله بسازد. امّا اين قرآن، همان گونه كه تجليه آراستن اين دنيا را درست می‌کند، تحليه را هم، می‌سازد و فراهم می‌آورد.
حوزه: در اين زمينه، شبهه‌ها و اتهام‌هایی، طرح می‌شود. به نظر حضرت عالى، براى فصل الخطاب، چه می‌توان كرد؟
استاد: اين کشمکش‌ها، راجع به افكار، اشخاص و اديان، هيچ گاه به كلّى خاتمه نمی‌پذیرد. اما ريشه بسيارى از اختلاف‌ها و اتهام‌ها، جهل است. استاد نديده و يك چيزهايى پيش خودش می‌پندارد و به همان‌ها اكتفا می‌کند و نتيجه می‌گیرد.
كرده اى تأویل حرف بكر را*خويش را تأویل كن نى ذكر را
نوع فرمايش مخالفان، براى آن است كه پخته نيستند و استاد ندیده‌اند.
فلاسفه الهى و متاءلّه را مقايسه كنيد با مخالفان آنان، تا درجه اختلاف علمى، مقامى، اخلاقى و سير و سلوكى و آثارى آن‌ها، مشخص شود.
يك وقتى مرحوم علامه طباطبائى را، در خيابان زيارت كردم و در معيّت ايشان، تا در منزلشان رفتم. به در منزل كه رسيديم، ايشان تعارف كرد. عرض كردم : مرخص می‌شوم. ايشان، در پله بالا ايستاده بود و من پايين بودم و رو به من كرد و گفت: حكماى الهى، اين همه فحش‌ها را شنيد، سنگ حوادث را خوردند، قلم‌ها به دشنام و بدگويى آن‌ها، پرداختند، اين همه، فقر و فلاكت و بيچارگى را، از تبليغات سوء كشيدند، گاهى به كهك به سر بردند و گاهى ... با اين همه، حقايق را در کتاب‌هایشان نوشتند و گفتند. آقايانى كه به ما بد گفتيد و فحش داديد و زندگى را در كام ما، تلخ كرديد و مردم را عليه ما، شورانيديد، حرف اين است و حق اين است كه نوشته‌ایم و براى شما گذاشتيم. حال هر چه می‌خواهید بگوييد.
حرف حقشان را نوشتند و براى نفوس مستعده، به يادگار گذاشتند. تمام تلاش اين است كه منطق وحى را بفهميم. خداوند ملاصدرا را رحمت كند، مفسر است، محدث است، فقيه است، مرد سير و سلوك است. هفت مرتبه پياده به زيارت بيت اللّه الحرام مشرف می‌شود و بار هفتم در بصره، نداى حق را لبيك می‌گوید. ايشان در شرح اصول كافى، حديث امام سجاد (ع) را نقل می‌کند كه چون خداوند سبحان، می‌دانست در آخرالزمان مردم عميقى پيدا می‌شوند. در توحيد و در اصول عقائد، اوائل سوره حديد و سوره اخلاص را فرستاد. مرحوم آخوند می‌گوید: به اين حديث كه رسيدم، گریه‌ام گرفت. اين گريه شوق است و گريه عشق، چون خودش می‌بیند كه اين حديث، براى امثال اوست.
على بن ابى طالب قيروانى، كه به غلط، ديوان او به حضرت امام على (ع) نسبت داده شده است، اشعارى دارد:
الناس من جهة التمثال اكفاء*ابوهم آدم وامهم حواء
تا سخن را به آن جا می‌رساند كه: و الجاهلون لا هل العلم اعداء. ايشان نفرمود: والعالمون لا هل الجهل اعداء از طرف ديگر، نفرمود كه بين آنان، معادات و دشمنى طرفين است، فقط از آن طرف (جهال) دشمنى است. بالاخره، لكه هاى ابر به كنار می‌رود و آفتاب حقيقت، خودش را نشان می‌دهد كه الحمداللّه، پله پله نمايان می‌شود و مشاهده می‌فرمایید.
حوزه: در مقايسه بين فلسفه اسلامى و فلسفه اى كه در غرب هست، آيا تطبيقى بين اين دو فلسفه، لازم می‌دانید؟
استاد: طلبه، حواسش جمع باشد كه بخواهد درس بخواند، او می‌تواند كه زنگ تفريحش را، براى فرا گرفتن يك زبان خارج، دو زبان خارج اختصاص دهد. کتاب‌های علمى و اساسى به زبان فرانسه بسيار نوشته شده و الا ن اين آقايان هم خيلى در ترويج و اشاعه كتب اصيل كره زحمت می‌کشند. چندى پيش بعضى از آقايان برايم حكايت كردند: در فرانسه الا ن دارند کتاب‌های علماى بنام كره را به صورت دوره و سرى، چاپ می‌کنند، ترجمه می‌کنند؛ كه مثلاً كسى کتاب‌های شیخ‌الرئیس را بخواهد، يكجا بگيرد و کتاب‌های فارابى همين طور و آقايان ديگر، این‌ها هم همين طور.
به من فرمودند: الا ن آن‌ها دارند کتاب‌های آخوند ملاصدرا را، دوره‌اش را به طبع می‌رسانند و به طورى كه آن آقا به من حكايت كرد: مقدارى از اسفار را به زبان فرانسه ترجمه کرده‌اند و دارند کتاب‌های آخوند [دوره اسفار] را آن جا چاپ می‌کنند و همه آثار آخوند هم به همين صورت و علماى ديگر هم به همين نحوه. به زبان انگليسى هم همين طور. خيلى شنيدم كه دارند اصول می‌نویسند و به يك روش خاصى کتاب‌ها را به صورت اصول. خوب، خيلى خيلى زحمت می‌کشند.
و بايد افرادى كه قابلند، لايقند، زبان فهمند، در راه اعلاى معارف بوده باشد. شنيدم كه آنان دارند اصول جمع آورى می‌کنند؛ و از اين آقا پرسيدم : مراد شما و آن‌ها از اصول چيست؟ گفت می‌خواهند كه اين کتاب‌هایی كه از بزرگان و از نامداران و دانشمندان بزرگ كره، قديم و جديد، كه کتاب‌هایشان مأخذ است چاپ كنند؛ مثلاً اصول اقليدس را الا ن در كتب رياضى، اصول رياضيات، اين طور است. اصول اقليدس، مجسطى و... این‌ها همه بسيار مبوّند، كه به هر چاپ طبع بشود، صفحه چند و نمی‌دانم چاپ چند، لازم نيست كه يك نويسنده، خواننده را ارجاع بدهد، بلكه می‌نویسد شكل فلان مقاله چندم اصول اقليدس، يا شكل فلان مقاله چندم مثلاً مجسطی. این‌ها اصول است، كه به هر صورتى چاپ بشود، نحوه اى باشد كه در زحمت نيفتند. گرچه قرآن شاءنش، موقعيتش، عظمتش، فوق اين گونه حرف‌هاست كه ما بخواهيم مورد مثال قرار بدهيم، حالا مثلاً قرآن مجيد هر چاپى كه بشود، به هر شيوه، می‌گوییم آيه فلان، سوره فلان. اين آقايان به من گفتند كه الا ن در انگلستان هم دارند کتاب‌های اصول چاپ می‌کنند؛ کتاب‌های خيلى اصيل كه محقّقان و متتّبعان بايد از آن نقل كنند. این‌ها را دارند به يك روش سرى چاپ می‌کنند كه اين اصل باشد در كره و ديگر براى ارجاع يك متتبع و محقّق به كتاب ديگر، فلان نسخه چاپ مثلاً كجا؟ سنه چه؟ ديگر این‌ها نباشد، به اصل ارجاع بدهد، براى همه يكسان بوده باشد، مثل ديگر قواعد؛ مثلاً قواعد راهنمايى رانندگى و این‌ها كه براى همه جا يكسان است. حالا طلبه دو زبان ياد بگيرد، ياد بگيرد. طلبه حواسش جمع بوده باشد وقت خودش را تلف نكند، بخواهد درس بخواند، براى دو زبان ياد گرفتن، آن قدری وقت نمی‌بود و به خوبى می‌تواند اگر بخواهد تعطیلی‌هایش را قيچى كند، زنگ تفریح‌هایش را درس زبان خارج قرار بدهد، در يك مدت كمى می‌بیند كه وارد آن زبان شده، آشنا شده، ياد می‌گیرد. عمده همان است كه به عرض رساندم؛ بايد حواسش جمع باشد و عمرش را قدر بداند. يك وقتى مناسبتى پيش آمده بود، مرحوم آقاى طباطبايى يك مقدار تبرى می‌جست از بعضى از درس‌ها و محافل و آمد و شدها و می‌فرمود: مثل اين كه مردم قدر عمر را نمی‌دانند؛ عمر است اين، خيلى ارزشمند است، خيلى گران‌قدر است. همين طور آناتش متدرّجا با چه سرعتى دارد می‌گذرد و جناب وصىّ، علیه‌السلام، حضرت امير المؤ منين، فرمود: همين طور كه روز و شب را از شما می‌گیرند، خوب شما هم سعى كنيد كه از روز و شب چيزى بگيريد، يك چيز داشته باشيد. آن‌ها كه دارند می‌گیرند شما هم از روز و شب چيزى داشته باشيد:
روزها گر رفت گو رو باك نيست*تو بمان اى آنكه چون تو پاك نيست
تو هم از روز و شب چيزى داشته باشی. اين براى طلبه خيلى آسان است؛ و چه بسيار خوب كه به يكى دو تا زبان زنده روز آشنايى داشته باشد. به كار تحقيق او هم می‌آید. بهتر می‌تواند خدمت دينى كند؛ به قلمش، به زبانش، به خطابه‌اش، به جهات ديگرش. می‌تواند تحقيقات اصيل اسلامى را، حقايق و معارف اصيل اسلامى را به قلم و زبانش به ديگران برساند. خودش هم بهتر به عمق حرف‌های شرقى و غربى برسد و تحقيقاتى كه آنان دارند. آنان هم خيلى كار می‌کنند. الا ن بنده بسيارى از آثار آن‌ها را دارم كه در حول و حوش قرآن و روايات و رسائل قدماى ما دارند زحمت می‌کشند. يكى از ين آقايان كتابى درباره مرحوم مفيد نوشته به نام تطور كلام در دست جناب مفيد. اسم كتابش را در خاطر دارم، اسم شخصش را در خاطر ندارم. آقاى احمد آرام اين كتاب را ترجمه كرده است. اين تز يك نفر از اين آقايان دكترهاى غربى است كه تز خودش را تحول و تطور كلام، آن هم موضوع بحث خودش را جناب مفيد بزرگوار قرار داده. خوب اين آقا اين قدر بينش پيدا كرده، رجال علمى در كره را شناخته و آمده براى تز خودش، جناب مفيد را و مباحث كلامى و استدلالى كلامى ايشان را مورد بحث قرار داده و كتاب بدان مفيدى و خوب را نوشته است. اين براى يك طلبه خيلى زحمتى ندارد كه بتواند يكى دو تا زبان زنده كره را بعد از زبان عربى، كه زبان دینی‌اش است و بهترين زبان است و وسیع‌ترین زبان است و شیرین‌ترین و شيواترين زبان است، زبان منزل وحى است، بعد از او، بخواهد این‌ها را تحصيل كند، برايش آسان است. امّا قسمت دوّم، فرموديد: راجع به فلسفه غرب و فلسفه اسلامی. از اين حقيقت آقا نبايد بگذريم كه از جنبه فلسفه مادى آن آقايان زحمت كشيدند و می‌کشند و تحقيقاتى دارند و لكن راجع به آن تحقيقات فلسفه الهى درباره معارف انسانى، مقامات انسانى و فلسفه روحانى، آن فلسفه الهى كه از اين طرف طرفداران منطق وحى و اهل قرآن دارند، تفاوت بين اين آقايان و آن آقايان، به قدرى هست كه چه عرض كنم خدمت شما. نخير، اين عظمتى را كه اين آقايان دارند در الهيات، ما از غربی‌ها چيزى بدين پايه نمی‌بینیم و سراغ نداريم. آن‌ها خيلى مباهات كنند به حرف اين آقايان برسند. بدون هيچ گونه تعصب مذهبى عرض می‌کنم و به هيچ نحوه نمی‌خواهم اين جا اعمال تعصب بكنم. نخير. آثارشان محفوظ است و بسيارى از نوشته هاى آن آقايان را، فرمايشات آن آقايان را، مطالب خيلى ارزشمند آن آقايان را می‌بینیم. بعد ديديم، ديگرى آمده در مقابل نوشته : اين حرف را شيخ در شفا دارد و شیخ‌الرئیس در چند سال قبل از شما اين حرف را زده و شما حرف او را به زبان ديگر ترجمه کردید و به خودتان اسناد داده‌اید. خودشان با هم جنگ و دعوا دارند. از جنبه حكمت الهى، فلسفه الهى، مباحث عرفانى و مباحثى كه مربوط به سير و سلوك انسانى است و منطق وحی. خلاصه فلسفه حكمت متعاليه اى را كه اماميه دارا هستند، این‌ها متفردند و هيچ گونه آقايان، مطلقاً از شرق و غرب، به پايه معارف اين حضرات نيستند. البته، همان طور كه عرض كردم : در امور مادّى در تجربيات، این‌ها بله خيلى كوشش می‌کنند و خيلى زحمت می‌کشند. باز در همان امور هم می‌بینیم اين بزرگان ضوابط و مطالب و امّهات و حقايق را آورده‌اند، كه به پندارهاى واهى، ما این‌ها را كنار گذاشتيم؛ مثلاً جلد دوّم اسفار، كه در جواهر و اعراض است، آقايان نمی‌خوانند گرچه حالا كه ما گفتيم، دوره اسفار، همه را گفتيم نمی‌خوانند چرا نمی‌خوانید؟ كه اين در طبيعيّات است و طبيعيات، بله، نمی‌دانم حالا این‌ها نسخ شده و چطور شده است. اين را به دهان آقايان انداخته‌اند. با اين كه مرحوم آخوند صریحاً می‌فرماید: من در اسفار در طبيعيّات بحث نکرده‌ام و همه، مباحث الهيات است و در كتاب جواهر و اعراض اسفار، بحث حركت جوهرى است. يك قسمت از مباحث تكامل برزخى و مسائل ديگر بايد در جواهر و اعراض اسفار حل بشود و يك پندارهايى گرفتند و كتاب را كنار گذاشتند. يا مثلاً شفا را نمی‌خوانند، به خصوص جلد اول فلسفه‌اش را كه در طبيعيّات است نمی‌خوانند، كه طبيعيّات برداشته شده، نسخ شده است. آن اصول امّهات و حقايقى را كه شيخ در شفا در همان طبيعيّات شفا آورده، موضوعى است كه حضرت امام صادق، سلام اللّه عليه، به مفضّل درباره وحدت صنع صحبت فرمودند. مرحوم شيخ به اقتداى از امام صادق، سلام اللّه عليه، در اوائل طبيعيّات شفا، به همان نحو راجع به وحدت صنع و وحدت تدبير، پيش آمده و چه حقايقى را پياده كرده است كه اگر ما بخواهيم فرمايشات امام را در توحيد مفضل شرح كنيم، بسط بدهيم. مثال بياوريم، بايد بگوييم كه اين است كه شيخ در بيان گفتار امام آورده است.

 


یک شنبه 28 خرداد 1391برچسب:, :: 15:9 ::  نويسنده : ققنوس       

 

مصاحبه با علامه آيت اللّه حسن زاده آملى*3
این‌ها خانه نشين بودند. شايد آن بزرگان، می‌گفتند: حال كه دشمن، اين گونه آثار رسالت و ولايت را، از بين می‌برد، يك چند طلبه پرورش دهند تا اين آثار محفوظ بماند. حال ما كه لياقت نداشتيم، ولى آنان، اين گونه می‌خواستند.
امّا اين جنبه، كه آيا از ناحيه استاد، موفقيت به دست می‌آید يا شاگرد؟ از ناحيه هر دو، بايد باشد. هم استاد، بايد پخته، كتابى، اخلاقى و مربى باشد و از جانب شاگرد هم، جديت به تمام معنى باشد. در اين زمينه، من خاطرات زيادى دارم، امّا عرض كردم كه اگر بخواهم همه را بازگويم و بشكافم، ممكن است حمل بر مسائلى بشود. مثلاً همين آقاى آملى، يك وقت به من فرمود: آقا اين گونه فشرده درس نخوان، می‌افتی و ديگر نمی‌توانی پا شوی. يك مقدار به اعتدال درس بخوان.
بالاخره، هم كوشش و هم كشش می‌خواهد. صبر می‌خواهد و انسان جوياى علم و معرفت، همه چيز را بايد زير پا بگذارد مگر خدا و راه استكمال را. با پريشان خواطرى و كثرت تعلقات و همّ گوناگون داشتن و عدم استقامت، نمی‌توان به جايى رسيد. استاد بايد قوى و...باشد، امّا شاگرد هم بايد استقامت، داشته باشد. تا استقامت نباشد، كسى به جايى نمی‌رسد: ان الذين قالو ربنا اللّه ثم استقاموا، تتنزل عليهم الملائكه ...


حوزه: از ايام قديم، طلبه در مقابل در اين سؤال بوده است كه بعد از گذراندن مقدمات، به دنبال جامعيت برود يا دنبال تخصص؟ ذى فن شود يا ذى فنون؟ نظريات مختلفى وجود دارد، به نظر حضرت عالى، چه بايد كرد؟
استاد: ما هدفمان چيست؟ هدف ما، رسيدن به منطق وحى و دستورالعمل مدينه فاضله الهى است؛ و آن دستور، قرآن و سنت است، كه جوامع روايى، شعب قرآن هستند و از آن، نشاءت می‌گیرند و به تعبير من، قرآن متنزل است. آيا قرآن و جوامع روايى ما، چگونه است؟ اختصاصى است، يا همه چيز است؟
چگونه می‌شود كه آخوند، فقط يك رشته بداند؟ او، ادبيات می‌خواهد، منطق و فلسفه می‌خواهد، عرفان لازم دارد و... او بايد آنچه را، از ائمه معصومين در اين زمينه، وجود دارد، كه از بيان هر عارفى، سنگین‌تر است، بفهمد. فقه می‌خواهد، اصول می‌خواهد و... دين ما يك مجموعه دائرة المعارف الهى است كه بايد آخوند، اين دائرة المعارف را حل كند و به زبانش آشنا باشد.
طلبه اگر بخواهد درس بخواند، به خوبى اين دائرة المعارف را فرا می‌گیرد و در هر فن هم، مرد يك فن می‌شود! همان گونه كه بزرگانى را داريم. مرحوم فاضل تونى، نقل می‌فرمود: آدم وقتى كه به كتاب ارث جواهر می‌رسد، می‌بیند كه صاحب جواهر، يك رياضى دان توانايى بوده كه خوب از عهده تقسيم بندی‌ها و محاسبات، بر آمده است.
مگر می‌شود يك فقيه، رياضيات نداند؟ هیئت و نجوم نداند؟ لُمعه را ببيند مستند نراقى را ببیند، در بحث قبله چگونه بحث کرده‌اند؟
جناب شيخ بهائى در مفاتح الفلاح، در بحث صبح صادق و صبح كاذب، وقتى می‌خواهد، بحث ریاضی‌اش را مطرح كند، با آن كه خود، خريّط فن است، اما از كتاب تذكره علامه حلى، كه كتاب فقهى است، بحث رياضى را، نقل كرده است. مرحوم علامه حلى را ببينيد. مرحوم استاد شعرانى، می‌فرمود: در هر فن، ما بخواهيم فردا على را به عنوان نمونه، به قلم بياوريم بايد به سراغ علامه حلى برويم.
طلبه، اگر بخواهد درس بخواند، می‌تواند هم اديب شود، هم فقيه بشود، هم رياضى دان بشود و هم می‌تواند طبيب بشود، همين گونه كه بوده‌اند؛ مثلاً استاد شعرانى را در نظر بگيريد، از يك طرف، مدخل اصول نوشته، از يك طرف، كفايه را شرح كرده، از يك طرف، رسائل را شرح فارسى كرده است. قواعد مرحوم علامه را حاشيه زده و بر مختصر، شرح نوشته و بر وافى، تعليقه دارد و بر مجمع البيان، حواشى دارد و رسائل ديگر كه از ايشان، به يادگار مانده است. قانون تدريس می‌کرد. اسطرلاب و زيج و مجسطى می‌گفت. زبان می‌دانست. آقايان ديگر هم، به نوبه خود، همين گونه بودند.
اين گونه كه من بگويم، عالم يك فن بشوم، اين ترس و وحشت از درس خواندن است. در يك جاى شفا، شيخ عنوان می‌کند كه كسانى كه از تحصيل می‌ترسند و می‌گویند بسمان است و نمی‌خواهد ما، همه چيز را بدانيم، اين، مزاج معتدل ندارد؛ يعنى مريض است. يك بيمارى روانى و روحى يا بيمارى دنيازدگی. اين بيمارى، او را به سوى دنيا و ماده می‌کشاند و او خود، متوجه نيست. اين، بايد خودش را معالجه كند. انسان، نبايد از تحصيل خسته بشود، به خصوص، كسى كه می‌خواهد با منطق وحى و زبان ولايت، آشنا بشود. زبان طلبه، بايد اين باشد:
مرا تا جان بود در تن بكوشم
مگر از جام او، يك قطره نوشم
طلبه، اگر حواسش جمع باشد، خوب درس می‌خواند و در علوم و فنون گوناگون، صاحب ابداع هم می‌شود.
حوزه :درباره شيوه درسى كه در حوزه‌ها بوده و هست، اين روش، طبیعتاً امتيازهايى داشته و دارد و احتمالاً کاستی‌هایی هم ممكن است داشته باشد از لحاظ متون درسى و غيره به نظر حضرت عالى، مزاياى اين شيوه، چيست؟ و اگر کاستی‌های وجود دارد، چه راه‌هایی را براى رفع اين کاستی‌ها، يادآور می‌شوند.
استاد: بنده، عرضم اين است كه ره چنان رو كه رهروان رفتند. بهترين روش را، روش پيشينيان خودمان می‌دانم. از حذف بعضى از کتاب‌ها كه امروزه حذف شده راضى نيستم. مثلاً قوانين و فصول برداشته شد، حيف است. قوانين وعدة الاصول شيخ طوسى، غير از مسائل رايج اصولى، مباحثى ارزنده دارند؛ مثلاً در عدّه و قوانين اين بحث را، طرح فرموده‌اند كه جناب رسول اللّه (ص) پيش از بعثت، به چه دينى بوده است؟ در آخرين قانون قوانين (ج 1، چاپ عبدالرحيم) مطرح می‌کند: الحق ان نبيّنا (ص) كان قبل بعثته على دينه.
چرا، این‌ها را طلبه نشنود؟ بحث نشود؟
طلبه بايد مطول بخواند، كشاف ببيند، تفسير مجمع البيان بخواند. يكى از توفيقاتى كه داشتيم، اين بود كه نزد مرحوم شعرانى، كتاب شرح شاطبى خوانديم. اين كتاب هزار و خرده اى بيت شعر است، در تجويد استدلالى قرآن.
استاد شعرانى می‌فرمود: اين كتاب در زمان ما، درسى بود. مجمع البيان را نزد ايشان، خوانديم. مجمع، يك كتاب سنگين علمى و اساسى است. طلبه چگونه ملّا بشود؟ ما با اين كه، اين کتاب‌ها را خوانديم و مباحثه كرديم و گفتيم اين دو كلمه را بلديم! اگر این‌ها خوانده نشود، طلبه به كجا می‌خواهد برسد؟ اين شتاب‌زدگی ما، درست نيست و حيف است. با شتاب‌زدگی، كسى به جايى در تحصيل شتاب زده‌اند و در صحبت‌ها، از كتبى صحبت به ميان می‌آید كه طبق متعارف، نبايد مشغول به آن كتب باشند. معلوم است كه خيلى زود، بالا آمدند و با شتاب درس خواندن، اين گونه انسان ملّا نمی‌شود! مگر كسى بخواهد يك سرى اطلاعات داشته باشد و الّا با اين گونه شتاب و بدون تأمل كافى، كسى به جايى نمی‌رسد. راه ملّا شدن، اين نيست. بايد مقدمات كار، قوى و محكم باشد. در بسيارى يك نحوه عجله وجود دارد كه این‌ها، بعداً پشيمان می‌شوند و اين حيف است. رسم و روش تحصيل، اين نيست. با تاءنّى بالا بيايند همان طور كه رسم پيشينيان بود كه حتى درس‌ها را، پيش مطالعه می‌کردند، تا چه رسد به مباحثه و مذاكره.
اكثر کتاب‌هایی را كه عرض كردم، مباحثه كرديم. البته در نوع مباحثه ما، ممكن است ايراد و انتقاد باشد؛ مثلاً كفايه را خدمت آقاى شعرانى می‌خواندیم يك ساعت به اذان صبح مانده مباحثه‌اش می‌کردیم. يا تمام اشارات را كه مباحثه كردم، ساعت يك بعد از ظهر بود. پيش از صبح، بين الطلوعين، اسفار، يا مكاسب، يا جواهر و... مباحثه می‌کردیم. علاوه، پيش مطالعه داشتيم. يادداشت هم می‌کردیم كه الا ن هم، چه بسا از یادداشت‌های گذشته استفاده می‌کنیم.
حوزه :غير از متون درسى، روش‌ها و سنت‌هایی كه در بين حوزه هاى قديم، متداول بوده است و به پيشرفت تحصيل كمك می‌کند، اگر توصیه‌هایی داريد، بفرماييد.
استاد: اين سؤال را، افراد گوناگون از آقايان طلاب، می‌کنند كه ما چه كنيم؟ به آن‌ها عرض می‌کنم، همّ شما، به کتاب‌های درسى باشد. چون کتاب‌های درسى، کتاب‌های سنگينى است و عقل، وقتى مطالب سنگين را حلّ كرد، کتاب‌های ساده و سبك خود به خود، حلّ می‌شود. در اين جا بايد، حرف فهميدن را آموخت. وقتى حرف فهميدن را آموخت، وقتى حرف فهميدن را آموختيم، حرف‌های ديگر را، می‌فهمیم و چون يك مقدار، بايد تنوّع باشد، به کتاب‌های روايى اخلاقى و... هم بپردازد. تنوع طلبه، بايد قرآن، تفسير، روايت و کتاب‌های ادبى باشد، تا بتواند حوزه را حفظ كند


یک شنبه 28 خرداد 1391برچسب:, :: 15:8 ::  نويسنده : ققنوس       

 

مصاحبه با علامه آيت اللّه حسن زاده آملى*2
طلبه استاد كتابى می‌خواهد كه مطلب را، از كتاب برايش استنباط كند و آقاى فاضل تونى، ملّاى كتابى است. ايشان (مرحوم شعرائی) فرمود: وقتى ما به سنّ شما، در تهران بوديم، همين جناب فاضل تونی، از اساتيد بنام اصفهان بود و شما اگر بتوانيد محضر ايشان را درك كنيد، مغتنم است.
ما به توفيق خداوند مؤلف القلوب، خدمت ايشان رسيديم و خداوند، قلب آن عالم جامع معقول و منقول را، چنان نسبت به ما ملايم فرمود و الفت داد كه يكى دو بار كه براى درس، مراجعه كردم و نپذيرفت؛ اما در دفعه سوم، كه ديد من اصرار دارم، قبول كردند و بعد از شرح فصوص، شفا را، خدمتشان شروع كرديم.
من شفا را خدمت سه نفر خواندم : اكثر آن را، خدمت استاد شعرائى خواندم، از كتاب نفس تا آخر آن و از ابتدا تا بحث نفس، خدمت دو بزرگوار: مرحوم فاضل تونى و مرحوم آقا ميرزا احمد آشتيانی. ايشان (مرحوم آشتيانی) هم، جامع علوم عقلى و نقلى و بزرگ مرد علم و عمل بود. در تهران، قانون و طب، می‌فرمود. گرچه آقاى قمشه‌ای و استاد شعرائى هم، قانون می‌فرمود، امّا معروف بود كه آقاى ميرزا احمد آشتيانى، در قانون گفتن متفرّد است.
شفا را در خدمت آقاى فاضل تونى، شروع كرديم. يك روز چهارشنبه بود و من سؤال‌هایی از ايشان كردم، ديدم جواب‌ها آن گونه دلنشين نيست. بنده هم چون ايشان استاد بود، خودم را تخطئه می‌کردم كه من خودم نمی‌رسم. درس تمام شد. از محضرشان به خدمت آقاى شعرائى رفتم. در آن مدّت، صبح اوّل درس ايشان می‌آمدم و بعد به درس آقاى شعرائى می‌رفتم.


من در محضر ايشان (مرحوم شعرائی) گفتم من يك عرضى دارم كه صورت گستاخى شايد داشته باشد. فرمود: چيست؟ عرض كردم كه مثل اينكه آقاى فاضل تونى، از عهده شما بر نمی‌آید. امروز من سؤال‌هایی داشتم كه جواب مناسب نمی‌فرمود و حرف‌هایشان، دلنشين نبود.
استاد، مشغول نوشتن بود، ايشان، جوابى نفرمود. چند لحظه سكوت كرد كه آن سكوت، خيلى برايم گران تمام شد و خوردم كرد! بعد از آن، سربلند كرد و به من گفت : درس‌هایتان را کم‌تر كنيد، پيش مطالعه داشته باشيد، درست تأمل كنيد، مباحثه كنيد تا حرف را دريابيد!
من ديگر سكوت كردم. بعد از اين فرمايش من خيلى ناراحت شدم. با خود گفتم مبادا ايشان را هم، جاى ديگر می‌برم و پيش اساتيد ديگر، عنوان می‌کنم. خيلى ناراحت بودم. آن روز و شب، بسيار بر من سخت گذشت. تا فردا پنج شنبه، خدمت آقاى فاضلى تونى نمی‌رفتم، اما در محضر استاد شعرائى، درس تعطيلى داشتم رياضيات و هیئت و نجوم بنده، كه برايشان (مرحوم استاد شعرائی) وارد شدم، به محض نشستن، ايشان رو به من كرد و گفت : آقا! در آن اعتراض ديروز، به جناب فاضل تونى، حق با شماست. گفتم : چطور؟ ايشان فرمود: جناب فاضل، سكته كرد و ايشان را به بيمارستان، بردند. ديروز هم، مقدمات سكته ايشان بوده است كه خود ايشان هم، متوجه نبوده است. جواب كه درست نبود و حرف‌ها كه موزون نبود، به اين خاطر بوده است. من بعد از درس، فوراً به بيمارستان خدمت جناب فاضل تونى رفتم و از اين كه حرف من، گزاف نبود و آن جناب هم، تقصير داشت و مرحوم شعرانى هم، تصديق فرمود كه حرف من بى ربط نبوده است، آرام گرفتم.
اين كتاب الهيات، كه الا ن در دست من است، يكى از آثار همان بزرگوار، (مرحوم فاضل تونی) است كه در ابتداى آن نوشته است :
پس اكنون كه آفتاب عمر من، به افول می‌گراید، از اين توفيقى كه حاصل شد، بسيار شاكر و سپاسگزارم. شايد اين آخرين اثرى باشد كه از من، به چاپ می‌رسد و همچون فرزند روحانى عزيز، از من به يادگار بماند.
روزى كه استاد، اين كتاب را، به من اهدا فرمود و من در خدمت ايشان بودم، جزئيات آن را يادداشت کرده‌ام :
چهار بعد از ظهر دوشنبه 23 مهر ماه 1335 هجرى شمسى در تهران، منزل جناب استاد علامه فاضل تونى، به حضور مباركش مشرف شده بودم، اين اثر گران‌مایه كه يكى از تألیفات ارزشمند آن جناب است، به اين تلميذ دعاگو و ثناگويش اهدا فرمود: در آن روز، براى بنا گذاری درس شفا، شرفياب شده بودم كه شرح فصوص علامه قيصرى را، در محضر مباركش خوانده بودم و خواستيم درس شفا، شروع كنيم كه جلد اول آن را، از اول شروع كرديم. در درس شفا، تنها را قم سطور بود كه آن بزرگوار، مرحمت فرمود براى يك تن، تدريس می‌فرمود. در آن روز فرخنده از هر در، سخن می‌فرمود. گاهى می‌فرمود كه عمرم 78 سال است و... ايشان می‌فرمود: سالى در مشهد مقدس، مشغول تحصيل بودم. در ماه رمضان آن سال، فقط سه سحر، به نان و ماست به سر بردم و بقيه را بر اثر تنگدستى، به نان و پياز. ولى صفاى باطن و لذت معنوى و روحى را در همان سال، يافتم.
در ساليانى كه در تهران، بودم، قريب 11 سال در محضر مبارك حاج ميرزا مهدى الهى قمشه‌ای درس خارج فقه و اصول مرحوم آيت اللّه شيخ محمد تقى آملى، دروس مرحوم آقاى قزوينى، ميرزا احمد آشتيانى، و منطق منظومه را در محضر آقا شيخ على محمد جولستانى، حفظه اللّه، و منطق ارسطو را در خدمت آقاى دانش پژوه، كه در تهران هستند و خداوند، مؤیدشان بدارد، بودم من حدود چهارده سال در تهران بودم و از محضر آقايان، استفاده كردم. محضر شريفشان، خيلى آموزنده بود. اخلاقيات آنان، در بعد تعليم و تربيت عملى، بسيار ذی‌قیمت بود؛ و چه خاطراتى از اين آقايان داريم. مرحوم استاد شعرانى، خيلى در تعليم و تربيت، فعال بود. فراموش نمی‌کنم كه درس ايشان، تقریباً، هيچ تعطيلى نداشت. در طول سال، فقط دو روز، درس تعطيل بود: يك روز عاشورا و ديگر روز شهادت رسول اللّه (ص) و امام مجتبى (ع). يادم نمی‌رود كه يك روز تهران، برف خيلى سنگينى آمده بود. روز تعطيل رسمى هم بود. خواستم به درس بروم، برايم ترديد حاصل شد، امّا رفتم. وقتى به منزل ايشان، رسيدم، مقدارى مكث كردم، بالاخره در زدم. در را به روى ما گشودند، وارد شدم. عذرخواهى كردم كه با اين برف، نبايد مصدّع بشوم، ايشان فرمود: شما روزهاى پيش كه از مدرسه مروى، تا اين جا می‌آمدید، اين گداهاى گذر، بودند. امروز چطور؟ گفتم : بودند، آن‌ها در چنين روزهاى سرد، بازارشان گرم است! فرمود: آن‌ها كارشان را تعطيل نكردند، ما چرا تعطيل كنيم؟
بعد از اين مدت اقامت در تهران، به قم آمدم. اولين بار، محضر شريف و مبارك مرحوم علّامه طباطبائى را، درك كرديم و به حضورشان، تشرّف يافتيم و مقدّمات كار، يعنى درس و بحث‌هایمان را، برايشان عرضه كرديم و بعد ساليانى هم در محضر ايشان بوديم كه بسيار بسيار، محضر ايشان براى من، ميمون مبارك بود.
آن سال، كه من وارد شدم، حضرت آيت اللّه اراكى، مدظله، كتاب حج، می‌فرمود. من همان طور كه عرض كردم، كتاب حج را خدمت آقاى شعرانى، ديده بودم. در محضر شريف آيت اللّه گلپايگانى و حضرت آيت اللّه داماد تشرف حاصل می‌کردیم، و همچنان خوشه چين علم بزرگان بودم و هستم.
در طول مدّت، بناى درس و بحث همواره بود. از همان آمل، كه ما با درس خواندن، بالا می‌آمدم، چون خوب می‌خواندم و بالا می‌آمدم، کتاب‌های پایین‌تر را درس می‌گفتم، مثلاً وقتى مطول می‌خواندم، سيوطى و شرح نظام را، درس می‌گفتم. مطول را، شش دوره، درس گفتم، حاشيه را چندين دوره، منطق منظومه و شرح تجديد و... را هم درس گفتم.
بعد از ورود به قم، درس در منظومه شروع كردم، سه چهار دوره منظومه گفتم و اينك دوره چهارم اشارات است كه می‌گویم؛ و يك دوره اسفار را گفتم كه رمضان سه سال پيش، تمام شد و حدود 14 سال به طول انجاميد و اين دوره چهارم شرح فصوص قيصرى است كه مشغول هستم؛ و چهار دوره در حوزه علميه قم، شرح تمهيد گفتم و مصباح الانس را نيز چند ورقى مانده است كه تمام شود. در حدود 17 سال دروس رياضيات، هیئت، وقت و قبله را گفتم كه دروس معرفة الوقت و القبلة محصول آن درس‌هاست، حاصل درس‌های آن دوره. الا ن دوره دوّم را، شروع كرديم؛ و الحمداللّه تعالى به اين گونه خدمت، خداى قبول كند، مشغول هستيم. به همين وزان هم، آثارى داريم كه مستحضر هستيد. در حدود 34 رساله بزرگ و کوچک تاكنون از من، چاپ شده و خيلى هم هست كه براى چاپ آماده می‌کنیم كه ان شاء اللّه طبع شود.
حوزه :براى ما مقدارى از زندگانى شخصى خود از جهات معيشتى و غيره كه براى طلبه‌ها می‌تواند مفيد باشد، بيان بفرماييد.
استاد: درباره معيشت كه البته ما من دابة الا على اللّه رزقها.
اما:
با دو قبله در ره معبود نتوان زد قدم
يا رضاى دوست بايد يا هواى خويشتن
طلبه، معشوقش، درس و كتاب و استاد است و محضر استاد
به هوس راست نبايد به تمنّى نشود
كاندرين ره، بسى خون جگر بايد خورد
بايد با عزم و اراده و استقامت، پيش رفت. با تن پرورى و تجملات زندگى و پريشان خاطرى، نمی‌شود. امكان ندارد انسان بخواهد درس بخواند و دنبال آبادى و عمران دنيا هم باشد، اين دو با هم جمع نمی‌شود. جناب شیخ‌الرئیس ابوعلى سينا در يكى از رسائل خود به نام رساله سعادت حديثى را از پيامبر اكرم (ص) نقل می‌کند:
ان الحكمة لتنزّل من السماء فلا تدخل قلبا فيه همّ غد.
حكمت از آسمان نازل می‌شود، امّا بر قلبى كه در آن همّ و غصّه فردا هست، نازل نمی‌شود.
نفس مطمئنه، علوم و معارف را می‌گیرد. نفس مضطربه، به جائى نمی‌رسد. شخص پريشان خاطر، عالم نمی‌شود. همّ واحد می‌خواهد. اصولاً تعقل با تعلق جمع نمی‌شود.
کتاب‌های تذكره را بخوانيد، با شرح حال بزرگان، آشنا شويد. ببينيد كه در راه معشوقشان، كه تحصيل علم و كمال است، مشتهيات نفسانى را، زير پا گذاشتيد.
اين بود كه شيخ طوسى شدند، علامه حلى شدند، محقق طوسى شدند، فارابى شدند، ملاصدرا شدند، صاحب جواهر شدند و...
خاطره اى از مرحوم شعرانى دارم كه ايشان روزى از استاد خود، مرحوم ميرزا محمود رضوان قمى صحبت به ميان آورد. آقاى شعرانى اساتيد بسيار، ديده بود، هم در تهران، هم در قم وهم در نجف. در هر سه حوزه، اساتيد بسيار بزرگ داشته و يكى از اساتيد ايشان، مرحوم رضوان قمى بوده است كه تربتشان در ايوان طلا در جوار حضرت معصومه، سلام اللّه عليها، است. فرمود: روزى استاد رضوان قمى در درس اسفار، يك مقدار درنگ كرد، يك مقدار براى به دست آوردن مطلب، تأمل كرد، با وجود اين كه، ايشان استاد و خرّيط در صناعت بود. بعد كه مطلب را فرمود، براى تأملش، عذرخواهى كرد و فرمود: اگر شما در شرائط من بوده باشيد، همين چهار كلمه اى را كه من بلدم و می‌گویم، به كلّى از ياد، می‌برید و فراموش می‌کنید.
اساتيد ما، نقل می‌کردند كه ايشان (مرحوم رضوان قمی) عجيب به فقر، مبتلا بوده و بسيار زندگى سختى داشته، در عين حال درس و بحث و شاگرد پروری را تعطيل نمی‌کرده است. اينان مردانى بودند مجسمه تقوا و دین‌داری و این‌ها، براى ديگران حجتند.
حوزه :حضرت عالى، از حضور اساتيد فراوانى بهره‌مند گشته‌اید و جزء نادر افرادى هستيد كه در طول زندگى تحصيلى، از اساتيد زيادى استفاده برده‌اید. با توجه به اين ويژگى، بفرماييد تا چه حدود وجود اساتيد مبرز، در ساختن شخصيت و روان دانش پژوه، در تحصيل اخلاقيات، تأثیر دارند و آيا رمز موفقيت، بیش‌تر در استاد است يا در جديت تحصيلى؟ و به كدام يك از اين دو، بیش‌تر می‌توان بها داد؟
استاد: پيرامون اين سؤال، خاطره اى دارم، هر چند ممكن است خداى ناكرده جميل بر خودستايى يا چيز ديگر بشود، ولى براى روشن شدن موضوع، عرض می‌کنم.
يك وقتى، در محضر مبارك جناب آقاى قمشه‌ای، بودم، ايشان فرمود: آقا، شما خير می‌بینید.
من عرض كردم : الهى آمين. امّا آقا، شما چرا اين فرمايش را، می‌فرمایید و روى چه لحاظى، اين بشارت را به من داديد كه من خير می‌بینم؟
ايشان فرمود: چون شما را، زياد نسبت به اساتيد، متواضع می‌بینم. خيلى مراعات ادب با اساتيدت می‌کنی و آن‌ها را در نام بدن، نيك نام می‌بری. اين ادب و تواضع، سبب می‌شود كه شما، به جايى می‌رسید و خير می‌بینید.
بنده، حريم اساتيد را، بسيار بسيار حفظ می‌کردم سعى می‌کردم در حضور استاد تكيه به ديوار ندهم، سعى می‌کردم چهار زانو ننشينم. حرف را مواظب بودم زياد تكرار نكنم، چون و چرا نمی‌کردم كه مبادا سبب رنجش استاد بشود. مثلاً من يك وقتى، محضر همين آقاى قمشه‌ای بودم، ايشان در حالت چهارزانو نشسته بود، پاى ايشان را، بوسيدم. ايشان برگشتند و به من، فرمودند: چرا، اين كار را كردى؟ گفتم : من لياقت ندارم كه دست شما را ببوسم، همين كه پاى شما را ببوسم، براى بنده، خيلى مايه مباهات است. خوب! چرا من اين كار را نكنم؟ من قريب 11 12 سال، در محضر ايشان بودم. در اين ساليان، درس‌های ما شب‌ها بود، بعد از نماز مغرب و عشا: تمام منظومه به غير از منطق منظومه، و از اول الهيات اسفار تا آخر آن، و از اول نمط چهارم اشارت تا آخر آن را، در خدمت جناب آقاى قمشه‌ای خواندم. هر چند نزد اساتيد ديگر هم، براى خوشه چينى رفتم؛ مثلاً سه نمط آخر اشارات را، هم خدمت آقاى قمشه‌ای، خواندم و هم خدمت آقاى شعرانى و اسفار را هم خدمت هر سه بزرگوار: آقاى قشمه اى، قزوينى و شعرانی.
11 12 سال، خدمت آقاى قمشه‌ای بوديم. بخواهم در فضائل اخلاقى ايشان، وضع داخلى و زندگى ايشان و... عرايضى تقديم بدارم، می‌ترسم به ساحت مقدس آن جناب، جسارت بشود. ابتدا، كه به توصيه آيت اللّه شيخ محمد تقى آملى، خدمت ايشان رفتم و عرض كردم : من را آيت اللّه آملى فرستاده كه اگر امكان دارد، برايم درس و بحث بگذاريد، ايشان فرمود: من وقت ندارم و قبول نكرد. آن موقع من در مدرسه حاج ابوالفتح بودم و منزل ايشان هم، در همان نزدیکی‌ها بود. من دو سه روز صبر كردم. بعد مراجعه كردم و گفتم : بنده، همان طلبه اى هستم كه دو سه روز پيش آمدم، می‌خواهم برايم درس بگذاريد. يك منظومه می‌خواهم. چند تا منظومه، گفته می‌شود و من می‌روم، امّا به دل نمی‌نشیند. آقاى آملى، شما و آقاى شعرانى را، معرفى كرد. ايشان (مرحوم قمشه‌ای) هم، از مرحوم شعرانى، تعريف بسيار كرد و گفت : به محضر ايشان برويد. گفتم : ايشان هم وقت ندارد. مرحوم الهى فرمود: خوب من هم وقت ندارم.
مدت چندين روز، گذشت. دو مرتبه به منزل ايشان رفتم و گفتم : هر طور خودتان صلاح می‌دانید، شروع بفرماييد. ببينيد اگر ما قابل نيستيم، ترك كنيد. اگر هم طلبه بوديم، ما را به فرزندى بپذيريد. ايشان، اين دفعه خيلى نرم شده بود و گفت : حال اجازه بدهيد من يك مقدار پيرامونش، مطالعه كنم، فكر كنم ببينم وقت می‌شود يا نه؟
من خيلى خوشوقت شدم. بعد که به محضر ايشان، آمدم و ما را به شاگردى پذيرفت، بعدها ايشان فرمود:
من وقتى سماجت شما را ديدم و از شما، پرسيده بودم كه كدام مدرسه، هستيد. يك روز مدرسه آمدم، درب حجره‌تان قفل بود. از طلبه هاى آنجا، وضع شما را پرسيدم كه درس و بحث ايشان، چطور است؟ طلبه‌ها به اتفاق، از شما راضى بودند و گفتند مشغول درس و بحث است. محصل است و طلبه. با اين كه همه، از شما راضى بودند، منزل آمدم و براى قبول درس، استخاره كردم. اين آيه شريفه آمد: و مما رزقناهم ينفقون، اين بود كه دلم آرام شد و براى شما، درس قبول كردم.
مرحوم استادمان، جناب آقاى شعرانى، رضوان اللّه تعالى عليه، اگر كسى از ايشان كتاب می‌خواست، چون خودشان اهل كار بود و کتاب‌ها را لازم داشت، می‌فرمود: کتاب‌های من، لازم است و متعدى نيست. می‌برند و نمی‌آورند، بعد كجا دنبالش بگردم! امّا براى بنده، اين گونه نبود. هر وقت كتابى می‌خواستم، هيچ اين حرف‌ها نبود. می‌گفت : آن جا كتاب است، برداريد و يا خودشان می‌دادند. بعضى از نسخه هاى استنساخ شده، الا ن هست كه من از روى کتاب‌های ايشان، استنساخ كردم؛ مثلاً شرح اسطرلاب بيرجندى را، من نداشتم. از روى كتاب ايشان، استنساخ كردم و...
يك روز، من خدمت مرحوم آقا ميرزا احمد آشتيانى، براى عرض ارادت و احوال‌پرسی رسيده بودم. روز تعطيل بود (پنجشنبه يا جمعه). در آن نشست، ايشان از استاد خود مرحوم ميرزا حسن كرمانشاهى صحبت می‌کرد و از حالات او می‌گفت. (مرحوم آقا ميرزا احمد آشتيانى، از بزرگان علم و ادب بود پسر مرحوم آقا ميرزا محمد حسن آشتيانى و خودشان از علماى طراز اول تهران بود. مرحوم علامه طباطبائى به بنده فرمود: زمانى كه من و اخوی) آيت اللّه آقا سيد محمد حسن قاضی به نجف رفته بوديم، در نجف آن روز، آقاى آشتيانى بلامنازع اسفار می‌گفت. بعد از چند دقيقه، ايشان بلند شد و به كتابخانه خودشان رفت و حواشى مرحوم استاد كرمانشاهى را بر اسفار آوردو به من فرمود: شما اين نسخه را ببريد، استنساخ كنيد.
تا اين اندازه در شاگرد پرورى، محبت داشت. يكى از سعادت‌هایی كه خداوند متعال، نصيبمان كرده، از همان آمل، اساتيد ما، علاوه بر پختگى در درس و بحث، خيلى مهربان و دلسوز و مربّى بودند، خيلى آقايى و پدرى داشتند. محضر اساتيد من، همه شريف و عزيز بود. من در مدت چهارده سال كه خدمت مرحوم شعرانى بودم، غير از آن سكوتى كه عرض كردم، حرف درشتى از ايشان نشنيدم، مگر يك روز درس مكاسب بود، يك مقدارى حرف زير و رو شد. تشرى كه فرمود اين بود: آقا اين مطلبى نيست كه شما اين قدر پافشارى می‌کنید! همين قدر! شهد الله بنده غير از اين، حرف درشتى از ايشان، نشنيدم. آقايان ديگر هم همين طور. حرف‌های گراف و تند، نداشتند. در انصاف هم، بى نظير بودند. بيان اين واقعه، اگر چه براى من سخت است، امّا چون در اين جا، به كار می‌آید، نقل می‌کنم : يك روز در درس اسفار مرحوم شعرانى كه من تنها شاگرد بودم ايشان، حرف آخوند را كه مثالى بود تقرير كرد. من گوش دادم. عرض كردم : برداشت من، اين است كه مراد از امثال، چيز ديگر است. فرمود: نه اين طور نيست و توضيح داد. من، ديگر دنبال نكردم. فردا كه آمدم ايشان فرمود: برداشت ديروزتان از عبارت اسفار، درست است و حق با شماست. اين گونه، می‌پروراندند.
من حال حدس می‌زنم، اين كه آنان با چنان آغوش باز و گرمى ما را می‌پذیرفتند و وقت و بى وقت، مزاحمشان می‌شدیم، بدون اينكه ذره اى ناراحت شوند، با آن همه مشكلات (نه اين كه كسى خيال كند حالا مد شده كه، از زمان آنان و وضع زمان آنان، بناليم، خير خدا گواه است. شما نمی‌دانید رضاخان و پسرش، سر علم و عالم چه بلايى آوردند و كار اين بزرگان را، به كجا كشانيدند


یک شنبه 28 خرداد 1391برچسب:, :: 15:2 ::  نويسنده : ققنوس       

 

مصاحبه با علامه آيت اللّه حسن زاده آملى*1
از دير زمان، آرزوى اين گفت گو را داشتيم، آن را تمنا می‌کردیم و به عنوان واسطه خير، براى خوانندگان، در طلب بوديم، تا آن كه با حسن قبول و بزرگوارى استاد، به انجام رسيد و آن را در پيش ديد داريد.
استاد، فراتر از آنند كه ما در وصف ايشان، سخن بگوييم كه به گفته مولوى، ستاينده آفتاب، ستايشگر خويشتن است و از بينايى خود، اوصاف ميراند. بزرگ مردى كه از وارثان دنياى انديشه است و از معدود كسانى كه، زبان تفكر ديرين را می‌شناسد و آن را، پاس می‌دارد. فخر حوزه‌هاست و در علوم مختلف، حاوى دانش‌های بسيار. ذی‌فنون است و اين سلطه را، نه به بهاى شتاب، كه به همّت و رنج و تلاش، به دست آورده است. ساليان دراز، رنج‌ها را، بر جان خريد و زانوى تحصيل در جوار اساتيد گران، بر زمين ساييد و از خوان علم، مائده‌ها گرفت؛ و اينك از شاخسار اين شجره طيبه، بسيارند كه سود می‌برند و غنيمت می‌شمرند. آثار وجودى و كتبى استاد گران‌قدر، فراوانند و بسان فرزندان روحانى، در زمره صدقات جاريه آن بزرگوار، جاى دارند و تشنگان معارف را به كام می‌رسانند.
در اين مصاحبه، نكات آموزنده بسيارند و شيفتگان دانش، در جاى جاى آن، رهنمود می‌یابند و در دهليزهاى تنگ و تاريك زندگى، روزنه هاى نور را از گفته هاى ايشان، خواهند جست. در بيان زندگى اساتيد ايشان، اسوه هاى مطلوب حيات را می‌توان يافت؛ و در اطلاعات زندگى تحصيلى شان، كه به دشوارى و اكراه، بيان داشت، نكاتى اساطير گون از همت و پشتكار و توفيق.


در پاسخ ديگر پرسش‌ها كه محضر ايشان داشتيم، با گشاده رويى از رهنمودهاى خويش، ما را بهره‌ور ساخت و تلقّى خود را از مسائل گوناگون، بيان فرمود و گاه و بيگاه، آن را با خاطرات سرشار مزين كرد و بر شيرينى كلام، افزود. اما همان گونه كه خود گفته است و در متن سخن، آن را می‌یابید، اختلاف انظار، از قديم بوده است؛ و ديگران، ممكن است كه انديشه هاى ديگر داشته باشند. امّا طريق صواب، جز از راه برهان، عبور نمی‌کند و جدل و دشنام، چاره ساز نيست.
با تشكر فراوان از محضر استاد، كه با گرفتاری‌های فراوان و كسالت مزاج، مصاحبه با مجلّه ما را پذيرفت.
با آرزوى صحت و توفيق مدام براى استاد بزرگوار و طلب اقتدا از خداوند منان براى خود و عموم طالبان.
حوزه :نخستين پرسش، درباره زندگى تحصيلى، تدريسى و تحقيقى حضرت عالى است. گرچه صحبت از اين مقوله، براى اساتيد دشوار است، امّا براى طلاب و دانش‌پژوهان، بسيار آموزنده است كه از تلاش‌های تحصيلى و تحقيقى بزرگان حوزه، آگاه شوند.
استاد: بسم اللّه الرحمن الرحيم. الحمدللّه رب العالمين؛ و صلّى اللّه على سيدنا خاتم‌الانبیاء و المرسلين و على آله الطيّبين الطاهرين و على جميع عباد الله الصالحين و الشهداء و الصدّيقين.
در آغاز گفتار، بايد از محضر مبارك آقايان، تشكر كنم و دعاگوى شما، باشم كه در راه اعلاى معارف هستيد. خداوند سبحان، شما را ثابت قدم بدارد و سرّ و ذات شما را، به انوار و اسرار ولايت، نورانى بفرمايد. ان‌شاءالله.
بنده، در ابتدا كه از مدرسه ابتدايى در آمده بوديم، يك چند ماهى كه گذشت، يك بارقه الهى نصيبمان شد، كه ما را در مسير انبياء و سفراى الهى و طريق ارباب علم و معرفت، قرار داد.
با اين كه در آن زمان كه من به تحصيل معارف الهيّه اقدام كردم، زمانى بود كه به كلّى مردم، از يادشان رفته بود كه معادى در پيش دارند و مبدأ دارند و برنامه اى براى تكامل انسانى است و انسان را، حقيقت و واقعيت است. بنده، از خاطرم نمی‌رود، بدون هيچ استثناء، مساجد شهر ما (آمل) را، انبار پنبه و غلّات و اين جور چيزها، قرار داده بودند. ستم‌شاهی كه می‌شنوید، به معناى واقعى كلمه ستم‌شاهی بود.
آن سال كه ما طلبه شده بوديم، رضاخان اوضاعى براى كشور، پيش آورده بود. در آن زمان، گويا رضاخان به لحاظ اميال نفسانى، تا حدودى نمی‌خواست، به ساز آن كسانى كه او را سر كار آورده بودند، بر قصد و آن زمان بود كه او را، سرنگون كردند و چنان بود كه مساجد، اين گونه شده بود. ولو اين كه اين تعبير، به ساحت مقدس خانه خدا، جسارت آميز است، امّا بنده واقعيتى را به عرض می‌رسانم : يكى از مساجد شهر را، كه حالا آن را، آباد كرده و ساخته‌اید، طويله كرده بودند! مردم كه از دهات، با اسب و شتر می‌آمدند، آن جا را مورد استفاده قرار می‌دادند. فوق اين حرف هم هست كه به لحاظ اينكه خلاف ادب می‌شود، عرض نمی‌کنم.
در آن سال‌ها، من خردسال بودم، حدود 15 سال، و اوان تكليفم بود، يادم می‌آید كه همان موقع، به بعضى از مردم اعتراض می‌کردم كه چرا، خانه خدا، به اين صورت در بيايد!؟
اين بارقه الهى، ما را وادار كرد به مسجد جامع آمل، براى تحصيل رفتم، و دو سه نفر ديگر از آقايان هم، آمدند و كم كم مسجد جامع آمل، داراى چند طلبه شد كه مشغول درس و بحث بودند.
آقايان شهر ما، آن‌هایی كه اساتيد ما بودند و به گردن ما حق دارند و براى ما زحمت کشیده‌اند و الا ن، همگى در جوار رحمت حق آرمیده‌اند آن بندگان خدا، احساس كرده بودند كه وضع درس و بحث و روحانيت، به اين صورت، در آمده است. ما كه رفتيم و گفتيم می‌خواهیم طلبه شويم، آنان، چقدر ما را ناز می‌کردند و چقدر ما را، تشويق می‌فرمودند و تا چه حد هم، در راه تعليم و تربيت ما، در تلاش بودند و بسيار خوشوقت بودند كه در مسجد جامع، چند نفر طلبه براى درس آمده‌اند بعد از آن خرابی‌ها و از بين بردن آثار دين به دست رضاخان.
در آن زمان، بزرگانى در شهر داشتيم كه دو تن از آن‌ها، در مرتبه اوّل روحانيت آن شهر بودند. آن دو نفر، مرحوم آيت اللّه ميرزا ابوالقاسم فرسيو و آيت اللّه محمد آقاى غروی.
مرحوم آقاى فرسيو، حوزه تهران و نجف را، ديده بود و مرحوم آقاى غروى هم، حوزه تهران و نجف را، درك كرده بود و هر دو از شاگردان بنام حوزه نجف بودند. از شاگردان مرحوم نائينى و مرحوم اصفهانى و آقايان ديگر و مجتهد مسلّم زمان خودشان، به شمار می‌رفتند. اين دو نفر، در شهر محفوظ و مصون بودند. يعنى روحانيون را كه خلع لباس كرده بودند، اين دو نفر در لباس بودند.
مرحوم آقاى غروى، با آن سطح بالاى علمى، براى ما، صرف مير می‌گفت! ايشان می‌فرمود: من تعهد دارم، روزانه در خیابان‌ها و بازار آمل، هر روز به يك طرف قدم بزنم. تا مردم به كلّى روحانيّت را، فراموش نكنند و بدانند كه هنوز روحانيّت و طرفدارى از منطق وحى، هست و من فرض می‌دانم كه روزانه، خود را به مردم نشان بدهم.
ما حدود شش سال، در آمل بوديم، تحت مراقبت اين آقايان، كه الا ن هم خيلى به ياد آن‌ها هستيم : مرحوم آقاى غروى، مرحوم آقاى حاج شيخ احمد مشايى، مرحوم آقاى حاج شيخ ابوالقاسم ديدكوهى، مرحوم آقا شيخ عزيز اللّه طبرسى، كه بسيار زحمت كشيده و ملّاى كتابى بود. ايشان خوشنويس هم بود كه ما تعليم خط را، از ايشان فرا گرفتيم.
از ابتداى ورود به درس، يكى از بزرگان به نام مرحوم آقا عبداللّه اشراقى، رضوان اللّه عليه، روزانه می‌آمد و براى ما، رساله مرحوم آقاى اصفهانى را، كه در آن زمان، مرجع عصر بود، می‌گفت؛ مسائلى را كه براى يك جوان، در ابتداى تكليف لازم است.
درس‌های آقايان هم، بسيار منظم بود. در ابتدا، ما يك درس رساله عمليه، يك نصاب و يك درس امثله، داشتيم. اكثر کتاب‌های جامع المقدمات را خوانديم، نصاب را، به خوبى حفظ كرديم. بعد از آن، شروع كرديم به سيوطى و حاشيه، بعد از آن جامى و شمسيه و در كنار آن، تبصره مرحوم علامه را، می‌خواندیم. بعد به خواندن شرح نظام در صرف و مطول در معانى و بيان و بديع و مغنى در نحو. بعد از اتمام تبصره، به خواندن شرايع شروع كرديم و اكثر آن را قريب به يك دوره آن خوانديم و مباحثه كرديم بعد از آن، آقايان به ما اجازه دادند كه شرح لمعه و قوانين را، شروع كنيم. در آن وقت هنوز به ما اجازه نداده بودند لباس روحانيت بپوشيم. خيلى رد اين امور، مواظب و مراقب بودند. می‌گفتند زمانى لباس بپوشيد كه لااقل بتوانيد به رساله عمليه رجوع كنيد، به شرايع و تفسير بتوانيد مراجعه كنيد و چيزى، متوجه بشويد. می‌گفتند، براى لباس شتاب نداشته باشيد. مواظب ما بودند. چندين كتاب لمعه را در آمل، خوانديم و از قوانين تا مبحث عام و خاص را خوانديم، و بعد، به دستور مرحوم آقاى غروى لباس روحانيّت، پوشيديم.
در مجموع كتاب لمعه را در آمل، خوانديم و از قوانين تا مبحث عام و خاص را، خوانديم و بعد، به دستور مرحوم آقاى غروى لباس روحانيت، پوشيديم.
در مجموع، ما يك آمل بسيار منظم و مرتبى داشتيم. به ما تشويق كنند كه نماز شبتان ترك نشود، قرآن روز شما، ترك نشود. صبح قرآن بخوانيد و با وضو باشيد. مواظب گفتارتان باشيد. در اين جهات اخلاقى هم، خيلى مواظب ما بودند. از حق نگذريم بزرگان شهر ما، در دو جناح علم و عمل خيلى مواظب ما بودند و خودشان هم، بسيار مردم وارسته اى بودند. بنده، به نوبه خودم در اين شش سال كه شاگرد آنان بودم هيچ نقطه ضعفى در آنان نديدم. حركاتشان، معاشرت ايشان، همه خوب و پاكيزه بود و بسيار مردم قانعى بودند. در آن سختى روزگارشان، با چه صبر ايمانى، به سر بردند.
بعد از خواندن مقدارى از لمعه و قوانين، با اجازه آن آقايان به تهران آمديم.
در ابتدا بعد از رفتن به درس‌های آقايان تهران، ديديم كه ضرر كرديم كه از آمل آمديم. به خدمت مرحوم آيت اللّه حاج شيخ محمد تقى آملى رفتم و عرض كردم ما از آمل آمديم و چند درس رفتيم، این‌ها، افراد پخته و قوّى، نيستند و از عهده کتاب‌ها، آن طور كه آن آقايان (اساتيد آمل) بر می‌آمدند، بر نمی‌آیند.
ايشان آقايانى را معرفى فرمود و بخصوص مرحوم آقاى حاج ميرزا ابوالحسن شعرائى را خيلى ستود و به بزرگى ياد كرد و از جناب آقاى الهى قمشه‌ای هم نام برد. لكن آن دو، در سطح خيلى بالا بودند و آن وقت، ما لياقت نداشتيم كه به درس آنان، حاضر شويم.
از كسى كه بايد در ابتداى ورودم به تهران، نام ببرم كه بسيار به گردن من، حق دارد و پدرى فرمود و مثل يك پدر مهربان، من را پذيرفت و در تربيت و تعليم من، سهم به سزايى دارد، مرحوم آيت اللّه آقا سيد احمد لواسانى، رضوان اللّه است. بنده، بقيه کتاب‌های لمعه را با جمع ديگر از رفقا، تا آخر كتاب حدود و ديات در خدمت ايشان خوانديم. هم چنين از قسمت عام و خاص قوانين تا آخر آن؛ و در مدت سه سال، اين دو كتاب خوانده شد.
بعد شنيديم كه مرحوم آقاى شعرائى، به گفتن رسائل و مكاسب شروع فرمودند، ما هم ديگر احساس كرديم وقت آن است كه به اين درس برويم تا كم كم آشنا بشويم و بتوانيم به صورت شاگرد در محضر شريف ايشان باشيم. شركت من در درس ايشان، سرتاسر خير و بركت بود. من قريب سيزده چهارده سال، در محضر ايشان بودم و خيلى آن جناب، به گردن من حق دارد و بنده، اكثر کتاب‌ها را، در محضر ايشان خواندم.
تمام رسائل، مكاسب، كفايه، طهارت، خمس، حج وارث جواهر را پيش ايشان خواندم. ايشان، واقعاً مرد ذوالفنون بود. از جهت توسع در علوم، فرد نمونه و متفرّدى بود. مردى بود كه در فقه، اصول، ادبيات، طب، رياضيات، زبان، رجال، درايه، در قلم به فارسى و عربى در اخلاق و... واقعاً نمونه بود. بنده، اكثر کتاب‌های درسى را، خدمت آقاى شعرائى خواندم، بعد متوجه شدم كه ايشان در هیئت و رياضيات نيز، متبحرند. عرض حاجت كرديم. ايشان هم پذيرفتند و فرمودند پنج شنبه و جمعه‌ها، هیئت و رياضيات می‌خواندیم. ساليانى از هیئت فارسى قوشجى تا مجسطى و... را در محضر ايشان خواندم و حتى عمل به اسطرلاب و... را در محضر ايشان، كسب كرديم.
بنده، مرحوم آقاى قزوينى را نمی‌شناختم. ابتدا كه تهران رفتيم. ايشان تهران نبود و بعد از چندى، تشريف آورد. مرحوم آقاى شعرائى فرمود: كه آقاى ميرزا ابوالحسن قزوينى از قزوين به تهران، تشريف آورده، خوب است كه درس‌هایتان را، به نحوى تنظيم كنيد كه محضر ايشان را، نيز درك كنيد. مرحوم شعرائى، يك چنين معلّم مرّبى هم بود كه پدروار، ما را به اساتيد و درس و بحث معرفى می‌کرد. ما كه به محضر شريف مرحوم قزوينى، حضور يافتيم، آن جناب هم، در همان اوايل تقریباً در هفته دوّم محبت فرمود و يك روز بعد از درس، به من گفت كه شما بنشينيد، حرفى با شما دارم. ايشان، از درس و بحث من، سؤال كرد. من هم، درس‌ها و اساتيدم را، به حضور ايشان معرفى كردم. ايشان، بزرگوارى فرمود و دو درس اختصاصى، براى بنده گذاشت : يكى مصباح الانس، كه صبح‌ها براى من، می‌فرمود و يكى هم، اجتهاد و تقليد، در اصول، كه عصرها داشت. در اين دو درس، من تنها بودم. امّا در دو درس ديگر: يكى اسفار و ديگرى فقه بود، عمومى بود و آقايانى شركت می‌کردند و بنده، در خدمت آن آقايان بودم.
خواستم كه شرح فصوص قيصرى، و بعد از آن شفا را، شروع كنم، مرحوم آقاى شعرائى، فرمود كه اگر جناب فاضل تونى قبول كند كه اين درس‌ها را براى شما بگويد، خيلى خوب است. من عرض كردم كه اگر خدمت فلانى، برويم چطور است؟ نام يك آقايى را بردم. ايشان فرمود: آن بزرگوار، در خارج خيلى حرف می‌داند؛ امّا مُلّاى كتابى نيست.


یک شنبه 28 خرداد 1391برچسب:, :: 14:56 ::  نويسنده : ققنوس       

 

انگشتری‌ها در كلام معصومين (ع)
در ادامه اين مطلب، برخي از احاديث معتبر وارده از حضرات معصومين (ع) در خصوص خواص و بركات تعدادي از خاتم‌ها و انگشتری‌ها جهت بهره برداري قرار گرفته است.
عقيق:


كافي/حضرت امام رضا علیه‌السلام: «عقيق نيازمندي را می‌برد و دست كردن عقيق نفاق را دور می‌کند.»
كافي/حضرت محمد صلی الله عليه و آله: «انگشتر عقيق به دست كنيد كه مبارك است و هر كس انگشتر عقيق به دست كند، اميد است كه فرجام نيك يابد.»
كافي/حضرت محمد صلی الله عليه و آله: «هر كس انگشتر عقيق به دست كند، به نيازهايش برسد.»
كافي/حضرت امام صادق علیه‌السلام: «عقيق در سفر مايه امان است.»
كافي/حضرت امام صادق علیه‌السلام: «هر كس انگشتري به دست كند كه نگينش عقيق است، تنگدستي نيابد و برايش جز به آنچه برايش نيكوتر است حكم نشود.»
كافي/حضرت محمد صلی الله عليه و آله: «چرا انگشتر عقيق نمی‌پوشی كه تو را از هر بدي پاس می‌دارد؟»
سيد بن طاوس/حضرت امام باقر علیه‌السلام: «هر كس در حالي صبح كند كه انگشتري با نگين عقيق به دست راستش كرده است، يا صبح كند و پيش از آنكه كسي او را ببيند، نگين انگشترش را به داخل دست بگرداند و سوره قدر را بخواند و بگويد: آمنت بالله وحده لا شريك له و كفرت بالجبت و الطاغوت و آمنت بسر آل محمد و علانيتهم و ظاهرهم و باطنهم و اولهم و آخرهم، خداي تعالي او را در آن روز او را از گزند آنچه از آسمان فرود می‌آید و به آسمان بالا می‌رود، و آن چه در زمين فرو می‌رود و از آن بيرون می‌آید، نگاه می‌دارد و تا شب در پناه خدا و رسول خدا باشد.»
عدة الداعي/حضرت امام باقر علیه‌السلام: «هر كس انگشتري از عقيق بسازد و بر آن محمد نبي الله و علي ولي الله را نقش كند، خدايش از مرگ بد نگاه می‌دارد و او جز بر آئين حق نمی‌میرد.»
فيروزه:
كافي/حضرت امام صادق علیه‌السلام: «هر كس انگشتر فيروزه به دست كند، دستش به گدائي دراز نشود.»
ياقوت و زمرد:
كافي/حضرت محمد صلی الله عليه و آله: «انگشتر ياقوت بپوشيد كه احتياج را می‌برد.»
كافي/حضرت محمد صلی الله عليه و آله: «پوشيدن زمرد آسانی‌ای است كه در آن سختي نيست.»
مهره يماني و بلور:
كافي/حضرت امير المومنين امام علي بن ابي طالب علیه‌السلام: «انگشتر مهره يماني به دست كنيد كه فريب شیطان‌های نافرمان را بر می‌گرداند.»
كافي/حضرت امام صادق علیه‌السلام: «چه خوب نگيني است، بلور.»


شنبه 6 اسفند 1390برچسب:, :: 8:25 ::  نويسنده : ققنوس       

 

پند نامه امام على به امام حسن عليه السلام*2
اى فرزند دلبند! بدان كه ترا بهر آن جهان آفريده اند نه اين جهان ، و براى گذشتن آورده اند نه نشستن ، و براى مرگ و نه جاويد زيستن . تو در سرايى هستى كه خانه كوچ است و توشه اندوزى و جاى ناكامى و گذرگاه آن جهنمى . همانا كه مرگ در پى تست و تو طعمه مرگى ، و هيچ گريزنده از آن به سلامت نرست و و از دست هيچ جوينده به در نرفت و جوينده ناچار به آن رسيد. پس برحذر باش كه مرگ ، آن گاه كه سرگرم گناهى و به خود مى گويى توبه خواهم كرد، به سراغت آيد، و ميان تو با توبه جدايى افكند كه خويشتن به دست خود تباه ساخته باشى .


بيان مرگ 
اى فرزند نازنين ! بسيار به ياد مرگ باش و به ياد ناگهان تاختن آن ، و به ياد آنچه پس از مرگ به آن در مى رسى ، تا چون بر تو در آيد با همه نيرو آماده باشى ، و چنان كه بايد كمربسته ، نه كه ناگهان فرا رسد و بر تو چيره گردد. مباد كه از آرامش و دلبستگى اهل دنيا به دنيا، و از ددمنشى آنان به يكديگر در برابر مردار اين جهان فريفته گردى ، كه خداى ترا بر فريب دنيا آگاه گردانيده ، دنيا نيز حال فناى خويش بر تو فرو خوانده و ناسازيهاى خود بر تو آشكار ساخته است . دنيا پرستان سگانى خروشانند، و درندگانى با شره جوشان . گروهى بر گروهى ديگر - بى موجبى - زوزه خشم آلود مى كشند، و توانمندان ، ناتوان را در هم مى شكنند و بزرگان بر خردگان چيرگى مى كنند. دسته اى چون شترانى در بند، و دسته اى ديگر رها، با خردى گمراه ، رهسپار راه بى نشان ، بسان شترانى چالاك و بى مهار در سنگلاخى آواره نه چوپانى كه از بيراهه بازشان دارد، نه چراننده اى كه به چراشان گمارد. دنيا در كوره راه رهنوردشان ساخته و چشمشان از نور رستگارى پوشانيده است ، از اين رو، در شوريدگيهاى اين جهان سرگشته اند و در نعمتهاى آن غرقه ، دنيا آنان را به بازى گرفته و شيفته خود ساخته و با آنان به لعبت بازى پرداخته است ، و از آن لعبتگان نيز دنيا را بازيچه خود ساخته اند
و فراى دنيا، همه چيز از ياد سترده اند.
توفيق طلب 
باش تا تيرگى يكسو شود و پرده ظلمت بدرد، گويى هودجها فرا مى رسند، زودا كه شتابندگان گرم رو به آن پيوندند!
اى پسر گرامى ! بدان آن كس كه بر راهوار شب و روز سوار است ، رهنورد است ، اگر چه بر جاى ايستاده ، و در راه است ، اگر چه به فراغ رهنورد است ، اگر چه بر جاى ايستاده ، و در راه است ، اگر چه به فراغ آرميده . بى گمان هرگز به آرزو نرسى و از مرگ نرهى ، اگر كه پوينده راه پيشينيان باشى ، پس ‍ در طلب دنيا مدارا كن و در كسب روزى ، پاكيزه باش و آن بر خود آسان گير. بساط طلب كه به تنگدستى پيوست . نه چنين است كه هر سختكوش ، روزى فراوان يابد و هر كه راه اعتدال پويد، از آن محروم ماند. خود را به هيچ فرومايگى ميالاى - اگر چه ترا به دلخواه رساند، كه آنچه از جان كاستى ، آن را بدل نخواهى يافت . بنده كس مباش كه خداى آزادت آفريد.
آن خير كه به شر انجامد، خير نيست ، و آن گشايش كه به فروبستگى كشد، گشايش نيست . بهوش باش كه توسن از هر سويت نكشاند و شتابان به آبشخور هلاكت فرود نيارد.
اگر توانى كه ميان خداى و خويشتن ، بخششگر ديگر ندانى ، چنان باش ، چه سمت (روزى) خويش خواهى يافت و سهم خود خواهى گرفت . همانا كه روى اندك از جانب پروردگار سبحان ، گرامى تر و برتر، كه روزى بسيار از سوى آفريدگان ، هر چند همه چيز از اوست .
پندهاى گوناگون 
آنچه به سبب خاموشى از دست دهى ، تدارك آن آسانتر، تا آنچه به سبب سخن گفتن . نگاهدارى آنچه در ظرف است ، به استوارى بند انست نزد من ، نگاهداشتن چيزى كه در دست دارى ، بهتر تا طلب چيزى كه در دست ديگران است . شرنگ نوميدى ، گواراتر تا خواهش از مردمان . روزى تنگ با پرهيزگارى ، بهتر كه بى نيازى با زشتكارى .
هر كس راز خويش بهتر از دگرى نگاه مى دارد. بسا آدميان كه در زيان خويش ‍ مى كوشند. پر گو و ياوه سراست . هر كه فكرت كند، بينا گردد. به نيكوكاران پيوند تا از آنان باشى ، و از تبهكاران بگسل تا از آنان نباشى . لقمه حرام بد است . ستم بر ناتوان ، زشترين ستم است . آنجا كه نرمى به درشتى گراياند، درشتى نرمى است . بسا كه دارو درد است و درد دارو. بسا كسى كه او را بدخواه خود پندارى و به صلاح تو سخن گويد و آن را كه عافيت انديش ‍ خويش شمارى ، در پندگويى تو خيانت ورزد. زنهار بر آرزو تكيه مكن كه آرزو، سرمايه گولان است . خرد، سود جويى از آزمايشهاست . بهترين تجربه آنست كه پندگوى تو باشد، ترا از بديهاى باز دارد و به نيكى ها
كشاند فرصت غنيمت شمار، زان پيش كه از دست دادن آن مايه اندوه تو گردد.
هر جوينده به مقصود نرسيد و هر مسافر باز نيامد. هدر دادن مال در هوسها، و توشه نيدوختن از آن براى رستاخيز، تبهكارى است . هر كار را پايانى است ، عاقبت انديش باش . سوداگر بازيچه خطر است. بسا مال اندك ، از بسيار آن بارورتر. يار فرومايه و دوست بخيل را خير نيست . تا توسن زمانه رام است ، كام از روزگار آسان برگير. به اميد بيشى ، خويشتن در خطر ميفكن . زنهار كه مركب ستيز با تو توسنى نكند. هنگامى كه برادرت از تو پيوند بريد، پيوستن او را بر خود هموار ساز، و چون دورى جست ، با او مهربان باش و به او نزديك شو، چون بخل ورزيد به او بخشش كن ، چون از تو گوشه گرفت . به او روى آور، در درشتى او نرم باش و چون گناه كرد، عذرش بپذير، چنان كه گويى تو بنده اويى و او خداوندگار نعمت تست .
اما زنهار كه اين دستورها بى جا به كار نبندى و با مردم نااهل به جاى نيارى .
با دشمن دوست ، دوستى مكن كه با دوست دشمنى كرده باشى برادرت. را با دل پاك اندرزگوى ، خواه او را دلپسند افتد يا دلگير نمايد. خشم سركش فرو خور كه من جرعه اى كه به عاقبت نوشتر از آن و به سرانجام گواراتر از آن باشد، نچشيده ام . هر كه با تو درشتى كند، با او نرمى كن كه به زودى با تو نرم گردد. بر دشمن به بخشش برترى جوى كه آن پيروزى شيرين تر، تا چيرگى به آزار. اگر بر سر آن باشى كه پيوند از برادر بگسلى ، جاى آشتى باقى گذار تا اگر روزى پشيمان گردد. به آن باز تواند گشت هر كه بر تو گمان نيكو برد، گمان او را صورت واقعيت بخش .
حق برادر به اعتماد دوستى بين خويشتن با او، ضايع مگردان ، چه ، آن كس ‍ كه حق او تباه كنى برادر تو نباشد. نبايد كه خويشان تو، بى بهره ترين مردم از تو باشند. به آن كس كه به دوستى تو نگرايد، روى مياور. برادرت هر اندازه پيوند دوستى بيشتر بگسلد، تو در پيوستن بيشتر ستمگر را سنگين نشمارى ، چه او به زيان خويش و سود تو مى كوشد. و پاداش آن كس كه ترا شاد سازد، آن نيست كه با وى بدى كنى .
بدان كاى فرزند كه ، روزى بر دو گونه است : روزيى كه تو در پى آنى و روزيى كه آن در پى تست . پس اگر تو به سوى آن نروى ، آن به سوى تو خواهد آمد. چه زشت است تن به ذلت دادن به هنگام نياز، و درشتى در بى نيازى . ترا از دنيا آن سودمند است كه بدان اقامتگاه خويش بيارايى . اگر بر آنچه از دست داده اى به خيره زارى كنى ، پس بر آنچه به دست نياورده اى نيز زارى كن . نبوده ها را با بوده ها بسنج ، كه امور جهان همه همانند است . از آن زمره مباش كه تا در آزارشان نكوشى پند نپذيرند، چه ، خردمند به ادب پند گيرد. چارپايان ، مگر به ضربت چوب به راه نيايند. اندوه چون بر دل نشيند، آن را به نيروى شكيبايى و حسن يقين از دل بزداى . هر كه اعتدال بگذاشت از راه صواب بگشت . دوستى نوعى خويشاوندى است . يار صادق آنست كه دور از تو نيز صادق باشد. هوس ، شريك كورى است . بسا بيگانه كه نزديكتر از خويش است ، و بسا خويش كه دورتر از بيگانه . كسى ككه دوستى ندارد، تنهاست . هر كه به قدر خود بس كند، پاينده ماند.
رشته پيوند بين تو با خداى ، استوارترين رشته پيوند است كه مى توانى به دست آورد. آن كه پرواى تو ندارد دشمن تست . آنجا كه از مايه هلاك است ، نوميدى گنج مقصود است . هر رخنه را نبايد آشكار ساخت. هر فرصت به دست نيايد. بسا كه بيناى كار در قصد خود خطا كرد و بى وقوف به مقصود رسيد. در كار ناروا، درنگ بهتر، چه ، هر دم كه بخواهى ، در آن شتاب توانى كرد. بريدن از نادان ، برابر است با پيوستن به خردمند. هر كه زمانه را امين دانست ، زمانه به او خيانت ورزيد و هر كه آن را بزرگ داشت ، به او خوار گشت . نه هر كه تير انداخت ، نشانه زد.
اگر سلطان را حال بگردد، زمانه بگردد. پيش از سفر، از يار راه پرس و پيش ‍ از خريد خانه ، از همسايه .زنهار كه سخنان خنده آور نگويى ، گرچه از زبان ديگرى باشد. زنهار با زنان كنكاش نكنى كه رايشان را كاستى ، و عزمشان را سستى است . بين زنان با فساد، پرده افكن كه هر چه اين پرده استوارتر، آراستگى شان به عفاف پاينده تر. بيرون رفتن زنان از خانه نه چنان زشت است كه تو كسى را به خانه در آورى كه اعتماد را نشايد. اگر توانى چنان كن كه جز ترا نشناسند. زن را در كارى كه با مقام وى ورزيدگى و دلبستگى به او اندازه نگهدار و چندان اميدوارش مكن كه دركارى كه به او مربوط نيست ، دخالت كند يا به شفاعت از دگران برخيزد. زنهار كه بيجا به زن بدگمان نگردى ، كه اين كار ، زن تندرست را به بيمارى كشاند و زن پاكدامن را به انديشه گناهكارى . هر يك از خدمتگزاران را كارى معين كن تا در برابر تو جوابگوى آن باشند و انجام دادن خدمت ترا به يكديگر تكيه نكنند.
خويشاوندان را گرامى دار كه ترا پرو بال پروازند و ريشه سرافرازى و دست پيكار
اينك ، دين و دنياى تو به خداى مى سپارم ، و در حال آينده و در اين جهان و آن جهان ، نيكوترين سرنوشت براى تو از او مسالت دارم والسلام .


شنبه 6 اسفند 1390برچسب:, :: 8:12 ::  نويسنده : ققنوس       

 

پند نامه امام على به امام حسن عليه السلام*1
اين پندنامه پدرى است به مرگ نزديك و به پيروزى زمانه معترف ، و زندگى از او روى گردانيد و به روزگار گردن نهاده و در سراى در گذشتگان آرميده ، نكوهشگر دنيا و فردا از آن سراى كوچنده به فرزندى آرزومند كه به آرزوها دست نخواهد يافت ، فرزندى رهسپار راه هلاك شدگان و آماج بيماريها و گروگان روزگاران و هدف مصيبتها و برده دنيا و سوداگران غرور و وامدار فنا و اسير مرگ همسوگند اندوه و همنشين غم و همنفس آفات و خاكسار شهوات و جانشين رفتگان.
اما بعد؛ آنچه من از پشت كردن دنيا و سركشى روزگار و روى آوردن آن جهان به خويش دانستم ، مرا از آن باز داشت كه جز از خويشتن ياد كنم ، جز به كار آن جهان پردازم ، و جز غم خويش تيمار دگرى خورم . آن گاه كه هم خويشتن ، مرا از هم دگران باز داشت و راى مرا بر اين استوار ساخت كه جز به فكر آن جهان نباشم و تكليف مرا روشن ساخت و بر آنم داشت كه كوشا دست به كارى زنم كه بيهودگى را بر آن راه نباشد و فكرت خويش صادقانه به كار برم ، ديدم كه تو پاره اى از من ، كه سراسر وجود منى ، آنسان كه اگر غمى بر دل تو فرود آيد، گويى بر دل من نشسته و اگر مرگ تو را دريابد، گويى مرا دريافته است ، پس ديدم كار تو همچون كار خود من در نظرم بزرگست و كار تو كار منست . از آن رو اين نامه را به تو مى نويسم ، به اين اميد كه - خواه من براى تو زنده مانم يا از اين جهان در گذرم - به آن رفتار كنى و به آن پشتگرم باشى.


اى فرزند گرامى ! به تو اندرز مى دهم كه از خداى بترسى و ملازم فرمان او باشى و دل به ياد او آبادان كنى و رشته پيوند او نگهدارى ، كه اگر چنين كنى ميان تو با خداى ، كدام رشته از آن استوارتر! دل به پند زنده دار و با دل نبستن به دنيا بميران و به باور نيرومند ساز و به خرد بيفروز و به ياد مرگ رام كن و به پذيرفتن فنا وادار و به رنجهاى دنيا بيناساز و از صولت دهر بر حذر دار و از دگرگونيهاى گردش روزان و شبان بيم ده و داستان گذشتگان بر او فروخوان و سرگذشت پيشينيانش يادآور و بر ديار و آثارشان بگذر. پس ‍ بنگر كه چه كردند و از كجا بر شدند و به كجا فرود آمدند و در كجا جاى گزيدند. آن گاه بينى كه از دوستان جدا ماندند و به ديار تنهائى فرود آمدند. آنسان كه تو نيز پس از اندك زمان يكى از آنان خواهى بود. پس سراى بپيراى و آخرت به دنيا مفروش و آنچه ندانى مگوى و از آنچه به آن وظيفه ندارى سخن مران و راهى كه از كجى آن بيمناكى ، مپوى كه باز ايستادن از بيم سرگردانى ، بهتر كه فرو افتادن در ورطه ترس و تباهى . به نيكى فرمان ده تا از نيكان باشى ، مردمان را با دست و زبان از كار نكوهيده بازدار و بكوش تا از زشتكاران جدا باشى . در راه خداى آنسان كه سزاوار اوست ، پيكار جوى و از سرزنش مردمان باك مدار و به هيچ حال در راه حق از غرقه شدن در سختيها مينديش ، دانش دين آموز و در ناگوارها خود را به شكيبائى خوگر ساز، چه نيكو خويى است شكيبايى در راه حق !
كار خويش همه به كردگار رها كن و در هر مهمى خود را به خداى بسپار كه پناهگاهى است بس استوار و نگهبانى بس توانا و مدافعى شكست ناپذير. در دعا و خواهش از پروردگار، اخلاص ورز كه بخشش و محرومى به دست اوست . در طلب خير و عافيت از خداى ، پافشارى ورز. پند من نيك درياب و جانب آن فرو مگذار و از آن روى مگردان كه بهترين سخن آنست كه سود بخشد. بدان در دانشى كه سودى نباشد، خيرى نيست و علمى كه به حقيقت روى ندارد و به حق راه ننمايد، در آموختن ، آن فايدتى نيست .
هان اى پسر! چون ديدم روزهاى زندگيم بالا گرفته و سستى تن فزونى يافته است ، به وصيت تو شتافتم و از آن پيشى كه مرگ تاختن آورد و زبان از گفتن سخن دل بازماند و انديشه همچون كالبد بفرسايد يا برخى از چيرگيهاى هوس و خواهشهاى نفسانى و فريبندگيهاى دنيا بر دل تو از من پيشى گيرد و تو همچون شترى رمنده و سركش رام نگردى ، پاره اى از پندهاى خويش بر تو فرو خواندم ، چه ، دل نوجوانان همانند زمينى است كه تخمى در آن نيفشانده باشند، از اين رو هر دانه در آن افكنند، پذيراى آن باشد و آن را نيك بپروراند، پس زان پيشتر كه ترا دل سخت گردد و خرد در بند شود، به تاديب تو برخاستم تا پاى استوار به عقيدتى روى آرى كه اهل تجربه ترا از طلب و آزمودن آن بى نياز ساخته اند، پس تو از رنج طلب بى نيازى و از تلاش تجربت رسته . اينك آنچه از طلب و تجربه با دشوارى فراهم آورده ايم ، رايگان در دست تست و آنچه بسا كه در نظر ما تاريك مى نمود. بر تو روشن گرديده است .
اى فرزند گرامى ! چه روزگار به درازى عمر پيشينيان بر من نگذشته است ، اما چندان در كار ايشان نگريسته ام و در اخبارشان انديشيده ام و در آثارشان سير كرده ام كه همچون يكى از آنان شده ام ، بلكه چندان بر امورشان آگاهى يافته ام كه گويى با نخستينشان تا پسينشان زيسته ام . پس در اين سير و تامل ، كردار پاكيزه را از آلوده باز شناختم ، و سود را از زيان در يافتم ، آن گاه براى تو زنده هر كار را برگزيدم و زيباى آن را جستم ، و ناشايسته آن را يكسو نهادم و هر جا پدرى مهربان را بايد تا در كار فرزند نيكو بنگرد نيكو نگريستم و مانند همه پدران مهر انديش كه به كار فرزندان همت مى گمارند، در كار تو همت گماشتم و بارى بر آن شدم تا ترا اين چنين ادب آموزم ، چه تو روى به زندگى دارى و جوانى نوخاسته اى - با دلى پاك و نهادى صافى - و قصد آن كردم كه نخست ، كتاب خداى عزوجل به تو آموزم ، و تاويل آن كتاب و شرايع اسلام و احكام و حلال و حرام آن به تو باز گويم ، و جز اين نياموزم ، اما از آن ترسيدم كه عقايد و آرا - كه مورد اختلاف و اشتباه مردم شده است - ترا نيز مشتبه سازد، پس ، با همه كراهت كه از گفتن آن داشتم ديدم كه نزد من يادآورى آن ، پسنديده تر از آنست كه ترا در حالى رها كنم كه از فرو افتادن در ورطه هلاك بر تو ايمن نباشم . اميدوارم خداى ترا در راه صواب توفيق فرمايد و به راه ميانه رهنمونى كند. اينك ترا به پيروى از اين اندرزها سفارش ‍ مى كنم .
هان اى فرزند! بدان كه بهترين چيز كه از پند من بايد فراگيرى ، پرهيزگارى در راه خداى است ، و بس كردن به آنچه بر تو واجب گردانيده است ، و فرا گرفتن آنچه نياكان نخستين تو و نيكان خاندانت بر آن بوده اند. همانا كه آنان نيز مانند تو از انديشه در كار و درستكارى خويش فروگذار نكردند و از معارف دين هر چه را در اثر تفكر و ژرف انديشى باز شناختند به كار بستند، و از فرا گرفتن هر چه بيرون از وظيفه بود خوددارى كردند.
پس اكنون اگر دل تو، به آنچه ايشان به آن عارف شده بودند، بس تكند و در جستجوى حقيقت افزون طلب باشد، بايد كه به نيروى تفكر درست و تامل و نيك آموزى در پس كسب آن برآيى ، نه كه با فرو افتادن در گرداب شبه ها و غرقه گشتن در ورطه مجادله ها. پس اگر راى تو بر اين شد، نخست از خداى مددخواه و براى كسب توفيق به او روى آور، و آشفتگيهاى ترديد زاى كه شخص را به ناباورى و شبهه در اندازد يا گمراه سازد ، رها كن . پس آن هنگام كه بيقين دانستى دل صفا يافته و فرمانبردار گشته ، و راى كمال پذيرفته و از تفرقه باز آمده ، و خاطر در اين كار جمع گرديده و فكر در نقطه مقصود تمركز يافته است ، بنگر كه در اين پندنامه كه به توضيح بر تو نوشته ام چه مى گويم . اما اگر از آنچه به دل خواهى ، فراهم نيامد و فراغ خاطر و فكر جمع ميسر نشد، هشدار كه همچون شترى كه پيش روى نبيند به سر در نيايى ، و در ورطه ظلمات كه رهايى از آن بسى دشوار است گرفتار نگردى . آن كس كه راه بروشنى نبيند و امور را در هم آميزد، در طلب دين نيست ، و در چنين حال ، درنگ بهتر تا كه رفتن .
اى فرزند ارجمند! در سخنان من نيكو بينديش ، و بدان كه خداوند مرگ ، خداوند زندگى است و آن كه مى آفريند، هم اوست كه مى ميراند، و آن كه نابود مى سازد، هم اوست كه زندگى باز مى گرداند و آن كه به بلا مى آزمايد، هم اوست كه از بلا مى رهاند. اين جهان پاى نگرفت جز به نعمتها و محرومى ها و رنجها و پاداشها و كيفرها به روز رستاخيز، و به ديگر مشيتهاى خدا كه بر آن آگاه نيستى ، پس اگر از رويدادهاى اين جهان دانستن نكته اى بر تو دشوار نمايد، از نادانى خويش دان ، كه نخستين بار كه آفريده شدى ، چيزى از اينهمه بر تو معلوم نبود، سپس بر آن آگاه گرديدى . بسا چيزها كه نمى دانستى و رايت در آن حيران بود و چشم سرگشته ، اما سرانجام به آن عارف شدى ، پس به او پناه بر و در پيشگاه او بندگى كن ، و به سوى او بگراى ، و از او بيم دار كه ترا آفريد و روزى داد و اندامت موزون ساخت .
اى فرزند! بدان كه هيچ رسول صلى الله عليه و آله از خداى خبر نداد، پس ‍ رستگارى خويش را به رهبرى او دلخوش باش .
اينكه نكته اى از اندرز به تو فرو نگذاشتم و تو چندان كه بكوشى آنسان كه من به تو بينايم ، به خويش بينا نخواهى شد.
اى فرزند! بدان كه اگر پروردگار را شريك بودى ، آن شريك رسولان خود به سوى تو مى فرستادى ، و نشانه هاى قدرت و چيرگى او مى ديدى ، و افعال و صفاتش مى شناختى ، اما پروردگار چنان كه ذات خويش را توصيف كرده است ، يكتاست و هيچ كس در ملك با او مخالفت نتواند كرد. او جاويدان است و زوال ناپذير، اول است پيش از همه كائنات ، بى آنكه او را آغاز و بدايت باشد، و آخر است پس از همه موجودات ، بى آنكه او را پايان و نهايت باشد، برتر از آن است كه احاطه دل و ديده ، ربوبيت وى را در يابد.
اكنون كه اينها دانستى ، پس ، آنسان كه چون تويى را با آن مايه اندك و ناچيزى جايگاهت و ناتوانى بسيار و نياز فراوان به پروردگار، سزد كه كنى ، در پى طاعت او باش و از كيفرش بترس و از خشمش بيم دار كه او جز به كار نيكويت فرمان نداد و جز از كردار زشت بازت نداشت .
 
اى فرزند! همانا كه ترا از دنيا و از حال و زوال و انتقال آن آگاه كردم و از آن جهان و از آنچه براى اهل آن در آنجا آماده شده است ، خبر دادم ، و داستانها بر تو فرو خواندم تا عبرت گيرى و به آن رفتار كنى . داستان آنان كه دنيا را چنانكه بايد بيازمودند، داستان مسافرانى است كه فروكش كردن در منزلى بى برگ و نوا را خوش نداشته باشند و بر آن شوند تا در سرزمينى پر نعمت و ناحيتى سرسبز فرود آيند، پس دشوارى راه و دورى يار و سختى سفر و ناگوارى خوراك بر خود هموار سازند تابه سراى فراخ و نشستنگاه خود در آيند، از اين رو ناسازيهاى راه را رنجى نمى شمارند و انفاق مال را در آن راه زيانى نمى بينند و چيزى را دوستر از آن ندارند كه آنان را به سر منزل نزديك سازد و راه قرار گاهشان كوتاه كند.
و مثل آنان كه به دنيا فريفته شدند، بر مثال گروهى است در منزلى پر نعمت نشسته ، كه نخواهند به وادى بى بركت و قحطى زده مقام گيرند. پس چيزى را ناخوشتر و دشوارتر از آن نمى دانند كه رامشسراى خويش رها كنند و ناگهان به آن پايگاه تهى از نعمت فرود آيند.
اى فرزند عزيز! خود را و دگران را با يك ترازو بسنج . پس ، بردگران آن پسند كه بر خود مى پسندى و چيزى را كه بر خود ناروا مى دانى ، بر دگران نيز ناروا دان ، و آنسان كه نمى خواهى بر تو ستم كنند، بر كسى ستم مكن ، و چنانكه از مردمان چشم نيكى دارى نيكى كن ، كارى را كه از ديگران زشت مى دانى ، از خود نيز زشت دان و رفتارى كه چون با ديگران كنى ، خشنود گردى ، چون با تو كنند. به آن خشنود باش . آنچه ندانى - هر چند اندك دانى - مگوى
آنچه نمى پسندى كه درباره تو چنان گويند، درباره ديگران بر زبان مياور. بدان كه خودپسندى خلاف صوابست و آفت خرد. سختكوش باش
و گنجورى دگران مكن و چون به حقيقت رهنمون شدى - چندان كه مى توان - در پيشگاه پروردگار فروتنى ورز. آگاه باش كه راهى در پيش دارى به مسافت دور و به سختى دشوار، و در پيمودن آن راه از كردار پسنديده و توشه اى چندان ، كه ترا سبكبار به منزل رساند، بى نياز نيستى ، پس خويشتن را گرانبار مساز كه آن ، مايه گرانى و ناسازى سرانجام تو گردد، و اگر از تنگدستان كسى يافتى به تو بازگرداند، غنيمت شمار و آن بار بر پشت او نه ، و اگر توانى بر آن بيفزاى كه بسا او را بجوئى و نيابى . اگر كسى از تو وام خواست توانگرى بودى ، غنيمت دان ،تا در روزگار تنگدستى آن وام به تو باز گرداند.
هشدار كه فرازى دشوار نورد در پيش دارى ، كه آنجا سبكبار را حال خوشتر از گرانبار، و دير جنبنده را حال زشتر از شتابنده . در نشيب آن فراز همانا كه يا به بهشت فرود آيى يا به دوزخ ، پس پيش از فرود آمدن ، با كردار پسنديده ، مايه آسايش و برگ عيش آنجا فرست و سراى ، آماده و دلنشين ساز، چه ، پس از مرگ نه مى توانى خشنودى خداى فراهم آورد، نه مى توانى به دنيا بازگشت .
آگاه باش آن كه گنجينه هاى آسمانها و زمين در دست اوست ، به تو رخصت دعا داد و اجابت آن را كفالت كرد و ترا بفرمود كه دست نياز به سوى او بردارى تا نيازت بر آورد، و از وى طلب رحمت كنى تا بر تو رحمت كند، و ميان تو با خويشت هيچ كس را حجاب نكرد و ترا به كسى وا نگذاشت تا نزد او از تو شفاعت كند، از ينت باز نداشت كه اگر بد كردى ، در توبه كوبى ، و در خشم بر تو شتاب نورزيد، و از بازگشت تو به سوى خود سرزشنت نكرد، و از آنجا كه سزاوار رسوائى بودى ، رسوات نساخت و قبول توبه بر تو سخت نگرفت ، و به سبب گناه با تو مناقشه نكرد و از رحمت خويش ‍ نوميدت نفرمود، و در توبه بر تو نيست ، بلكه توبه ات را كارى نيكو دانست ، و گناهت را يك ، و كار نيكوت را ده به شمار آورد. در توبه و باب طلب خشنودى خويش بر تو گشود. هنگامى كه او را بخوانى نداى تو مى شنود و چون با او به نهان راز گويى ، گفتگوى نهانت مى داند. نياز خود بر او عرضه مى دارى و از حال دل پرده بر مى گيرى و درد دل با او در ميان مى نهى و از غمها شكوه مى كنى و ازو غمزدايى مى طلبى و در كارها مدد مى جويى و از گنجينه هاى رحمت او، از فزونى زندگى و سلامت تن و فراخى روزى ، آن مى خواهى كه هيچ كس جز او به بخشيدن آن توانا نيست . آن گاه كليد خزانه هاى خود از آنچه طلب آن را رخصت فرموده است ، به تو سپرده ، تا هرگاه اراده كنى به نيايش درهاى نعمت او بر خويشتن بگشايى و باران احسان او پياپى بر خود ببارانى . پس مباد كه درنگ در اجابت دعا، ترا از رحمت او نااميد گرداند كه همانا عطيه به ميزان نيت است . بسا كه درنگ در اجابت دعا، خواهنده را پاداشى بزرگتر، و آرزومند را بخششى بيشتر باشد. بسا چيزى كه بخواهى و به آن دست نيابى ، اما دير يا زود، بهتر از آن نصيب افتد يا بلائى از تو بگرداند، و بسا كه چيزى طلب كنى كه اگر به آن رسى دينت تباه گردد، پس در پى آن باش كه جمال باقى دارد و گرفتارى آن گريبانت نگردد. مال ترا نپايد و تو مال را نپايى .


شنبه 29 بهمن 1390برچسب:, :: 16:57 ::  نويسنده : ققنوس       

 

وصيت علامه حلى قدس سره به فرزند
بسم الله الرحمن الرحيم
پسركم! خداوند تعالى تو را بر انجام دادن فرمان هايش استوار بدارد و بر عمل خير و ملازمت آن توفيقت دهد و به سوى آنچه دوست مى دارد و راضى است، رهنمايت باشد و به آنچه از خيرها آرزو دارى و خواهانى، برساندت و در دنيا و آخرت سعادتمند كند و هر چه كه با آن چشم روشن مى گردد، هديه ات كند و عمر نيكو وزندگى آرام و خوش روزگارت را سپرى سازد و مهر صالح است بر اعمالت بنهد و وسايل رسيدن به سعادت را روزیت كند و از بركت ها بزرگ و والايش بر تو ببارند و خداوند از هر بلا و سختى دورت بدارد و بديها را از تو دفع كند!
بدان! كه من در اين كتاب قواعدالاحكام چكيده و فشرده احكام را به گونه اى موجز آوردم و پايه هاى اسلام را با كلمات كوتاه و عبارت هايى روان روشن ساختم و راه رشد و طريق استوار را واضح كردم. تاليف اين كتاب به هنگامى است كه پنجاه سال از عمر را گذرانده ام و وارد دهه شصت زندگی شده ام. دهه شص زندگى آنى است كه مهتر خلايق جناب رسول الله صلى الله عليه و آله فرموده: "آن آغازگاه هجوم مرگ است." حال اگر خداوند تعالى در اين دهه بر من مرگ را نوشته باشد و آن را با قدرش حتمى كرده باشد، از آنجا كه او فرمانش را بر بندگان حاضر و مسافر جارى سازد، پس من هم همان گونه كه خداوند تعالى وصيت را بر من واجب و بخصوص هنگام احساس مرگ مرا مامور به آن كرده است تو را مخاطب ساخته و برايت وصيت مى كنم به:


اينكه همدوش با تقوى الهى باشى، كه آن بيقين سنت پايدار و واجب حتمى و سپر نگه دارنده توشه ماندگار است و آن پر سودتر چيزى است كه انسان براى روزى كه چشم ها از هيبت آن روز گشاده و خيره مى ماند و يار و ياور نيست، خواهد داشت. التزام به پيروى اوامر خداوند تعالى و انجام دادن آنچه او مى پسندد و پرهيز از آنچه او ناخوش دارد و دورى از نواهى خداوند تعالى. كسب فضايل علمى و عروج از پستى نقص به بالاترين نقطه كمال و اوج گيرى در آسمان عرفان و نه سقوط به جايگاه جهال و و عمرت را با گرايش عاشقانه به پسنديده ها و يارى برادران دينى و پاسخ دشتخو را به سخن نيكوگفتن و نيكو رفتار را با چهره باز پذيرفتن بگذران! پرهيز از رفاقت با انسان هاى پست و همنشينى با افراد نادان، زيرا رفاقت و همنشينى با آنان خلق و خوى ناپسند و باطن پست برجا مى نهد. التزام به همدوشى با عالمان و نشست و برخاست با فاضلان داشته باش كه آن براى كسب كمالات زمينه كامل را فراهم مى سازد و برايت توان و مهارت در يافتن پاسخ مجهولات را به دنبال دارد.
بايد، امروزت از ديروزت بهتر باشد. تو و التزام به صبر و توكل و رضا. هر روز و شب، محاسبه نفس كن! از خداوند بسيار آمرزش بخواه! از نفرين مظلوم بترس بخصوص از نفرين يتيم و پيرزن، كه خداوند در مورد شكستن دلشكسته، گذشت نمى كند. تو و التزام به نماز شب، كه رسول الله صلى الله عليه و آله بر آن تشويث كرده و دعوت به اقامه آن كرده و فرموده است: "من ختم له بقيام الليل، ثم مات، فله الجنه"/هر كه آخرين عملش ، اقامه نماز شب باشد و بميرد، بهشت براى او باشد. تو و التزام به صله رحم، كه بيقين به عمر آدمى مى افزايد. تو و التزام به خوشرويى. همانا رسول الله صلى الله عليه و آله فرمود: "انكم لن تسعوا الناس باموالكم ، فسعوهم باخلاقكم"/همانا شما را نرسد كه با اموالتان، تمامى افراد را در آسايش قرار دهيد، لذا آنان را با اخلاقتان خشنود سازيد. تو و التزام به توجه و مراقبت از ذريه پيامبر، كه همانا خداوند همانا در سفارش به آنان تاكيد كرده و پادش رسالت و ارشاد مردم را دوستى و مهرورزى به آنان قرار داده است. خداوند تعالى فرموده است: "قل لا اسالكم عليه اجرا الا الموده فى القربى"/بگو در ازاى رسالت، پاداشى از شما خواستار نيستم، مگر دوستى در مورد خويشاوندان.
حضرت رسول الله فرموده: "انى شافع يوم القيامه لاربعه اصناف و لو جاووا بذنوب اهل الدنيا رجل نصر ذريتى و رجل بذل ماله لذريتى عند المضيق و رجل احب ذريتى باللسان و القلب و رجل سعى فى حوائج ذريتى اذا طردوا و شردوا./بيقين من در قيامت شفاعتگر چهار گروه هر چند گناهشان به اندازه تمام گناهان مردم باشد خواهم بود: مردى كه ذريه مرا يارى كند، مردى كه به هنگام تنگدستى ذريه ام، از مالش‍ به آن ها ببخشد، مردى كه به زبان و قلب، ذريه مرا دوست داشته باشد و مردى كه به هنگام بى سر و سامانى ذريه ام در رسيدگى به حاجاتشان كوشش كند.
امام صادق عليه السلام فرمود: "اذا كان يوم القيامه نادى مناد: ايها الخلائق! انصتوا، فان محمدا يكلمكم. فينصت الخلائق. فيقوم النبى صلى الله عليه و آله فيقول: يا معشر الخلائق! من كانت له عندى يد او منه او معروف، فليقم حتى اكافئه. فيقولون: بآبائنا و امهاتنا! و اى يد منه و اى معروف لنا؟! بل اليد و المنه و المعروف لله و لرسول على جميع الخلائق. فيقول: بلى. من آوى احدا من اهل بيتى او برهم او كساهم من عرى او اشبع جائعهم، فليقم حتى اكافئه. فيقوم اناس قد فعلوا ذلك. فياتى النداء من عندالله: يا محمد! يا حبيبى! قد جعلت مكافاتهم اليك، فاسكنهم من الجنه حيث شئت .فيسكنهم فى الوسيله حيث يحجبون عن محمد و اهل بيته عليه السلام/هنگامى كه قيامت برپا شد، ندا دهنده اى مى گويد: اى آفريده ها! ساكت باشيد تا حضرت محمد با شما سخن گويد. مردم ساكت مى شوند جناب نبى صلى الله عليه و آله برخاسته مى فرمايد: اى همه همه آفريده ها! هر كس كه براى من كارى انجام داده و منتى دارد و نيكى اى رسانده است برخيزد تا اينك جبران كنم. همه آفريده ها گويند: پدر و مادرمان فدايت! چه كارى و چه منتى و چه نيكى اى؟ خدمت و منت و نيكى، بر همه خلائق از سوى خدا و رسول خداست. حضرت رسول الله مى فرمايد: بلى. حال هر كه كسى از اهل بيت مرا پناه داده يا نيكى اى رسانده، يا با اهداى لباس آنها را از برهنگى نجات داده، يا گرسنگانشان را سير كرده است، برخيزد تا اينك جبران كنم. در اين لحظه مردمى كه آن كارها را انجام داده اند بر مى خيزند، سپس از جانب خداوند ندا مى آيد: اى محمد! اى حبيبم! همانا جبران كارهاى آنان را بر عهده تو گذاشتم آنان را در هر كجاى از بهشت كه خواستى جاى ده. حضرت رسول آنان را در مكانى به نام وسيله جا مى دهد تا نسبت به حضرت محمد و اهل بيتش عليه السلام در محروميت و حجابى نباشد.
تو و التزام به بزرگداشت علما و احترام به آنان، كه حضرت رسول الله صلى الله عليه و آله فرمود: من اكرم فقيها مسلما، لقى الله تعالى يوم القيامه و هو عنه راض و من اهان فقيها مسلما لقى الله تعالى يوم القيامه و هو عليه غضبان/هر كه مسلمان دين شناس را گرامى دارد تا در قيامت خدا را راضى و خوشحال از خود خواهد يافت و هر كه مسلمان دين شناس را كوچك شمارد و اهانت كند، در قيامت خدا را ناراضى و خشمگين از خود خواهد يافت. حضرت رسول الله صلى الله عليه و آله نگاه به چهره عالمان را، از جمله عبادتها شمرده است و نگاه به در خانه عالمان را عبادت دانسته و رفت و آمد با دانشمندان را عبادت خوانده است. تو و التزام به كوشش فراوان براى افزودن علمت و ژرف نگرى در دين كه حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام به فرزندش فرموده است: تفقه فى الدين، فان الفقهاء ورثه الانبياء. و ان طالب العلم يستغفرله من فى السماوات و من فى الارض، حتى الطير فى جو السماء و الحوت فى البحر. و ان الملائكه لتضح اجنحتها لطالب العلم رضى به/در دين ژرف بنگر! زيرا دين شناسان، جانشينان پيامبران هستند. براى طالب علم، هر چه در آسمانها و هر چه در زمين هست حتى پرنده در آسمان و ماهى در دريا طلب آمرزش مى كنند و فرشتگان به دليل خوشنودى از طالب علم بالهاى خود را خاك فرش آنان مى كنند. بپرهيز از كتمان دانش و بازداشتن شايستگان از فراگيرى علمت، زيرا خداوند تعالى مى فرمايد: ان الذين يكتمون ما انزلنا من البينات و الهدى من بعد مابيناه للناس‍ فى الكتاب اولئك يلعنهم الله و يلعنهم اللاعنون/كسانى كه نشانه هاى روشن و رهنمودى را كه فرو فرستاده ايم، بعد از آنكه آن را براى مردم در كتاب توضيح داده ايم نهفته مى دارند، آنان را خدا لعنت مى كند و لعنت كنندگان لعنت شان مى كنند. و حضرت رسول الله صلى الله عليه و آله فرمود: اذا ظهرت البدع فى امتى، فليظهر العالم علمه. فمن لم يفعل، فعليه لعنه الله/هنگامى كه در امتم، بدعتها آشكار و فراگير شد، دين شناسان بايد علمشان را آشكار كنند و در اختيار همه قرار دهند. كسى كه چنين نكند، لعنت و نفرين الهى بر او خواهد بود. و نيز او صلى الله عليه و آله فرمود: و لا توتوا الحكمه غير اهلها، فتظلموها. و لا تمنعوها الهلها فتظلموهم/حكمت را در اختيار نااهل قرار ندهيد! كه اگر چنين كنيد به حكمت ظلم كرده ايد و از اهلش منع مكنيد! كه اگر چنين كنيد به اهل حكمت ظلم كرده ايد. تو و التزام به تلاوت قرآن عزيز و تفكر در معانى آن و رعايت اوامر و نواهى اش و تتبع در اخبار نبوى و آثار محمدى و جستجو و فهم معانى آن ها و تامل كردن تام در آنها. البته من، كتاب هاى زيادى در تمامى اين زمينه ها برايت نگاشته ام. اين، آن هايى بود كه وظيفه تو بود. اما آنچه به من مربوط است و نفعش به من بر مى گردد، عبارت است از:
اين كه با طلب رحمت برايم در بعضى از اوقات، مرا ياد كرده و مورد تفقد قرار دهى. و اين ثواب بعضى از طاعتهايت را براى من بفرستى. و در ياد كردم، كم نگذار! كه اگر چنين كنى اهل وفا تو را جفا كار خوانند، و در ياد كردم زياده روى مكن! كه اگر چنين كنى آنان كه اهل نيكى اند، تو را به كوتاهى در حق پدر به هنگام زندگانى نسبت مى دهند. بلكه در خلوتهايت و پس نمازهايت يادم كن! و آنچه از بدهكارى ها و تعهدات واجب بر عهده ام هست و خود انجام نداده ام تو قضا كن! و در حد توانت، بر سر مزارم به زيارتم بيا و مقدارى از قرآن تلاوت كن! و هر كتابى كه نوشته ام، ولى خداوند براى به پايان رساندنش، مهلتم نداده است، تكميل كن! و هر چه از خلل و نقصان و خطا و نسيان در آنى مى يابى اصلاح كن!
اين وصيت من است به تو. خداوند از جانب من بر تو ناظر است و السلام عليك و رحمه الله و بركاته و الله اعلم بالصواب.


شنبه 29 بهمن 1390برچسب:, :: 16:54 ::  نويسنده : ققنوس       

طلسمی مجرب از مرحوم نیستانکی نائینی

مرحوم حضرت آیت الله نیستانکی نائینی در کتاب گوهر شب چراغ خود آورده اند که طلسم زیر را هر کس بر کف دست خود نوشته و نزد کسی که از او حاجتی دارد برود، بی گمان نتیجه دلخواهش حصول می شود. نکته قابل ذکر این است که می بایست قبل و بعد از نوشتن، عامل دارای وضو باشد. توضیح این نکته ضروری است که می بایست این قبیل طلسمات و دستورات را دارای ساختاری مشترک فرض نمود. زیرا ترکیبی از طلسمات دارای خواص محبت، جلب حاجات، کارگشایی و محبت خلقی می باشند.


عـــــــــــــــــــــــــ
هل ه لا ه لا ل


شنبه 29 بهمن 1390برچسب:, :: 16:37 ::  نويسنده : ققنوس       

 

خواص برخی از اسماء الحسنى
مى خواهيد حاجتتان روا شود
گويند هر كه سجده 21 مرتبه "يا ذالجلال و الاكرام" بگويد و حاجت بخواهد، روا مى شود. ان شاء اللّه.
جهت توانگر شدن
گويند در نصف شب دوشنبه به صحن مسجد يا به فضاى گشاده زير آسمان رود و دست و رو به طرف آسمان كند و 100 مرتبه بگويد "يا وهاب" البته توانگرى يابد.
جهت هر مرض سختى
در جواهر القرآن از امام رضا عليه السلام منقول است هر كه را مرضى سختى باشد هر روز هزار و يك مرتبه بگويد "يا واجد" از آن مرض خلاص گردد.


به جهت دفع دشمن
گويند به جهت دفع دشمن از روز پنجشنبه تا يك هفته هر روز 146 مرتبه بگويد "حسبى اللّه" البته دفع مى شود.
به جهت نجات از سختيها
به جهت خلاصى از شدائد خواندن "يا رئوف يا رحيم" از جمله مجربات است.
به جهت آشتى دادن بين زن و شوهر
به جهت ناسازگارى بين زن و شوهر هزار و يك مرتبه اسم مبارك "يا ودود" را بخواند اختلاف رفع خواهد شد. ان شاء اللّه.
به جهت زياد شدن محصول
در خاصيت اسم "حليم" گفته اند كه در وقت آب دادن درخت و كشت، اين اسم را بر كاغذى نويسند و با آب بشويند. آن آب بر هر زمينى كه رسد محصول آن زياد شود و از آفت سالم ماند. ان شاء اللّه.
جهت فراخى روزى
هر كس در هر گوشه از خانه خود صد بار "يا رزاق" گويد روزى اهل آن خانه وسعت يابد.
قبل از هر دعا بگوئيد
از ابى درداء از رسول خدا صلى اللّه عليه و آله براى خدا هشت اسم است كه در ساق عرش و قلب خورشيد و در بهشت و درخت طوبى نوشته شده. هر كس ‍ قبل از دعا بگويد مستجاب شود.
"يا دائم، يا حى، يا وتر، يا فرد، يا احد، يا قوى، يا قديم، يا قادر"
جهت صفاى قلب
بعد از نماز صبح به جهت صفاى قلبش كلمه "يا نور" را به عددش كه 267 مى باشد بگويد.
جهت هر مشكلى كه داريد
گويند از حضرت اميرالمومنين عليه السلام منقول است هرگاه مشكلى مرا پيش آمد اين كلمات بر سه پاره كاغذ مى نوشتم و در آب روان مى انداختم. آن مشكل حل مى شد و كلمات اين است"
"هو الحافظ و الكافى وحده"
اگر مى خواهيد از دشمن به شما صدمه نرسد
در مقابل خصم، 21 مرتبه بخوانند "الجبار" از خصم به انسان صدمه اى نمى رسد.
جهت محفوظ ماندن اهل خانه از گناه
گويند اگر كسى اسم "الرقيب" را بر در سرائى نويسد اهل آن سرا از معاصى محفوظ مانند. ان شاء اللّه.
جهت زيادى نعمت
بعد از نماز صبح به جهت زيادى نعمت، بايد به عدد حروف ابجد آن جمله را بگويد. يعنى كلمه "يا منعم" را 211 مرتبه بگويد.
هر كسى بخواهد مظلومى را از ظالمى برهاند
از حضرت رضا عليه السلام منقول است: هر كه خواهد مظلومى را از دست ظالمى رهاند در برابر او بايستند و ده مرتبه بگويد "يا رئوف" آن ظالم شفاعت او را قبول كند.
جهت بر آمدن هر حاجتى
هر كه تا سه شب، يك در ميان يعنى از شش شب سه شب خوانده شود در ثلث آخر شب با حضور قلب دست بردارد و هر شبى 1424 مرتبه بگويد "يا باسط" حاجتش روا مى شود، خصوصا به جهت معيشت و گويند بسيار مجرب است.
قدرت ذكر يا الله
از اميرالمومنين على عليه السلام است كه فرمود: كسى كه بخواهد صد آيه از قرآن را از هر جاى آن، و بعد از آن هفت مرتبه بگويد "يا الله" پس اگر نفرين كند بر سنگى، هر آينه آن سنگ را از جاى خود جدا مى نمايد.
جهت پيدا كردن نيرو
هر كه اين دو اسم الهى را بنويسد و با خود دارد و بر خواندنش مداومت نمايد قوت و نيروى او زياده شود و اگر بنويسد و بر ران خود ببندد، از پياده رفتن وا نماند: "يا قوى و يا قائم".
 اگر مى خواهيد نفس مطيع شما گردد
امام على بن موسى الرضا عليه السلام فرموده است: هر كس را نفس اماره باشد بايد كه وقت خواب دست بر سينه نهد و صد مرتبه بگويد "يا مميت" تا خوابش ‍ ببرد، حق تعالى نفس او را مطيع او گرداند.
براى حج رفتن
حضرت صادق عليه السلام فرمود: هر كس هزار مرتبه در يك مجلس "ماشاء اللّه" بگويد در همان سال به او حج روزى گردد، اگر در همان سال نشد تاخير كند خدا در اجل او تا روزى كند حج را بر او.


دو شنبه 17 بهمن 1390برچسب:, :: 22:28 ::  نويسنده : ققنوس       

 

دروس اخلاقی از مرحوم آیة الله بهاءالدینی
حجابها و پرده ها مانع از شنوايى و ديدن حق است ، مانع از فهم و ادراك حقايق و معارف و لذت بردن از آنهاست و اين پرده ها انسان را محاصره كرده اند. اين پرده ها بايد پاره شومند. اين پرده ها پرده هوى و هوس است ، پرده دلخواهى است اگر انسان دلخواهى و هوس خود را كنار بزند و دور بياندازد، همه كارهاى او درست مى شود اين هواها مانع از ادراك حقايق است . مانع از معرفت خداست . اگر هوى و هوس كنار رود، همه پرده ها و حجابها، از گوش و جشم و دل كنار مى رود. اگر توجه به ماديات و بيچارگى نسبت به امور مادى از انسان گرفته شود.
انسان خدا را مى بيند، اجتاع ، محله ، دوست ، شرق و غرب بهانه است .اينها موانع اصلى نيستند، انسان خود مانع و مانع تراش است و انسان بايد مرد خدا شود تاز خدا، خدا را بخواهد اگر انسان نمى تواند با خدا سر و كار داشته باشد، لااقل با دوستان و خلفاى خدا دوستى كند.
چيزى كه مى تواند دنيا را اصلا كند، كمال عقل است ، كمالى كه در پرتو عبوديت حق حاصل مى شود. اگر انسان عاقل شد، همه اتشها خاموش ‍ مى شود، اگر آتش درون انسانها خاموش شود، همه آتشهاى بيرونى خاموش خواهد شد.


مسير كمال 
اسلام همه را دعوت به حركت مى كند، حركت تكاملى مى گويد: بالاتر برويد و چيز بفهميد! وقتى مى توانى با معارف اسلام آشنا شوى كه در مسير انبيا باشى . وقتى مى توانى با معارف اسلام اشنا باشى كه در حركت الى الله كامل شوى . از مسير تكامل حركت كنيد و بدانيد كه راه منحصراست به مسيرى كه انبيا از آن مسير رفتند و آن كارها را هم كردند، احيا كردند، اتش را گلستان كردند. ما اگر نمى توانيم آن كارها را انجام دهيم ، مى توانيم يك بنده صالح باشيم اين هم خيلى قيمت دارد كه از بديها دور و به خوبيها نزديك شويم .
ابزار فهم قرآن 
ولى آنچه مسلم است ، اين است كه بدون تكامل نفوس بشرى بدون تزكيه و تهذيب نفوس ، بدون ايمان واقعى و بدون هدايت و تقوا، فهم كتاب محال است . كسى گمان نكند ما مى توانيم بدون حركت تكاملثى عملما وعملا كتاب را بفهميم اين محال است ! اگر كسى مى خواهد با كتاب و معانى اشنا شود، احتياج به تكامل دارد. حضرت صادق (ع ) به ابوحنيفه فرمود: ما ورثك الله من كتابه حرفا اين تهمت نيست ، يك واقعيت است ، چون ابوحنيفه حركت كمالى و تقوا نداشت و بدون تقوا، و فهم كتاب الله محال است .
تقوا مرتبه اى از كمال انسانيت است . آدمى يك وقت ، لغت تقوارا مى خواهد بداند و يك وقت مى خواهد تقوا حاصل كند. گاهى چهل سال زحمت لازم است ، تا تقوا حاصل شود و آن گاه فهم كتاب ! انسان هر اندازه در فنون وعلوم تخصص داشته باشد، استاد فلسفه باشد، مادامى كه واجد حركت انسانى و حركت الهى و حركت علمى و عملى نباشد، با كتاب آشنا نمى شود و نمى تواند آشنا شود
فهم كتاب 
به هر حال اگر كسى بخواهد با كتاب الهى ، با قرآن ، اشنا شود، بايد مرد خدا شود. كسى كه مرد خدا نشده است ممكن است با ترجمه و تفاهيمى آشنا شود ولى مادامى كه انسان حركت الى الله نداشته باشد، با آن حقيقتى - كه حقيقت مطلوب است - آشنا نمى شود. خدا همه را موفق كند كه لااقل ، مراحل اوليه فهم كتاب را پيدا كنيم ! و اين ممكن نيست مگر با تقوا. بايد از محرمات الهى پرهيز كرد و واجبات الهى را ادا كرد. كسى كه با كتاب آشنا نشود، هرچه درس بخواند - همان طور كه حضرت صادق (ع ) به ابوحنيفه فرمود - به نتايج نمى رسد نتايج وقتى مى رسد كه شما ب حقايق دست پيدا كنيد، و به حقايق راه پيدا نمى كنيد، مگر به بركت بندگى خدا. و بندگى خدا بزرگترين نعمت الهى است براى همه .
شيوه فهم معارف 
فهم اعجاز قرآن نيز مثل فهم ايات قرآن و فهم معارف اسلام اعم از ايمان ، هدايت ، مبدا، معاد و تصديق به رسالت بايد از مسير حق و حركت الى الله و حركت در مسير انبيا و اوليا (ع ) و صلحا حاصل شود و اگر كسى بخواهد خداوند توفيق آشنايى با اين مسائل را نصيبش كند، بايد تقوا پيدا كرده واز مسير انبيا حركت كند.
بايد رذايل نفسانى را از خود دور كرده و به اخلاق فاضله انسانيت از علم و عدالت و عفت و... متخلق شود. تا جايى كه انسان با هوى و هوس خود متحرك است ، بنده شيطان است ان را نبايد به حساب خدا بگذارد. انسان اگر بخواهد با معارف اسلام آشنا شود، بايد هوى و هوس را رها كند. هوى و هوس همان دعوت شيطانى است . شيطان همراه ماست و لى آن را مى توان ترك كرد، مى توان دور كرد دست خود شماست با اطاعت از فرمان خدا، شيطان دنبال كار خودش مى رود. مادامى كه تابع هوى و هوس هستى ، خودت شيطان را ميهمانى مى كنى و از شيطان جدايى ندارى وقتى هوى و هوس را رها كردى ، آن وقت بنده خدا هستى و اگر بنده خدا شدى ، ان شاء الله همه چيز دارى ، آن وقت ، فهم كتاب هم هست .
بعد الهى انسان 
مبدا ايمان به حق تعالى ، مبدا ايمان به ماوراى طبيعت و مراتب و درجات و كمال ايمان ، همان حيثيت الهى در انسان است ، همان جهت الهى كه خداوند در اين موجود به وديعت نهاده است ، و از آن مى توان به روح ، يا به عقل نورانى و جهد الهى تعبير كرد. اساس فطرت ، روى همين جهت الهى است . لذا فطرت انسان ، عبوديت حق است .
فطرت انسان ، توحيد است . كفر و نفاق ، خارج از فطرت است . اگر اين نورانيت الهى كه در اين موجود است به سوى خدا حركت كند و در عبوديت حق به جهات الهى متحرك شود و اين ايمان تكامل پيدا مى كند. انسان بايد به خدا نزديك شود و مراتب خود را بالاتر برد. از مراتب حيوانيت و مراتب نفس اماره و از حجابهايى كه مانع از مشاهده حق است ، مزكى و مهذب شود.
بايد بندگى خدا را كرد. اگر بگويى : دلم مى خواهد چنين كنم ، در فلان مسير حركت كنم ، اين همان مسير شيطان است . مسلمان كسى است كه در حركتش رضاى خدا را ملاحظه كند. ببيند ايا خدا راضى است . ايا اين بساطى كه فعلا در دنيا پيدا كرده است مورد رضاى خداست ، يا همه آنها بر خلاف رضاى خداست !
جميع ماسوى الله و آنچه غير خداست، حجاب عن (::از) الله هستند، استار (::پرده ها) و حجبند، موانع رويت حقند.
كسانى كه ايمان به خدا آورده اند، عملشان براى خداست ، و ان عمل براى آنان سازندگى دارد. نماز آنها سازنده است ، مؤ من را مى سازد. به گونه اى كه از رذايل و منكرات فاصله پيدا مى كند. روزه آنها سازنده است . مؤ من اگر صائم (::روزه دار) شد، مخصوصا صومى كه غير از امساك از خوردن و آشاميدن و ساير چيزهايى كه بايد ترك كند، است ، زبان ، چشم ، و قلبش هم صائم باشد، چنين صومى سازنده است .
راه رسيدن به مقامات عالى انسانى كه حد نهايت ندارد، در سايه بندگى است . انسان به ميزانى كه حركتش الهى شود و خالص گردد، به خداوند و اولياى او نزديك مى شود. انسان بايد از انبيا (ع ) تبعيت كند و را آنان را برود، تا به كمالاتى كه براى او آماده كرده اند برسد. نبى اكرم (ص ) خود را پاك كرده بود و به مقام طهارت نفس رسيده بود، تا به مقام خاتميت و معراج و نبوت و ولايت رسيد.
خدا همه را موفق كند كه براى خود نافع باشيد. برنامه اسلام ، براى شما نافع است . خدمتگزار خود باشيد، خود را اصلاح كنيد خود را تزكيه كنيد. خود را تهذيب كنيد. با خدا ارتباط پيدا كنيد. ارتباط خدا به معنى كناره گيرى از مردم نيست ، بلكه بايد كار مردم را براى خدا انجام دهيد. معاشرت و كسب براى خدا باشد. اگر با خدا ارتباط پيدا كنيد، ديگر رها نمى كنيد. همه بديها به خاطر اين است كه رابطه برقرار نمى شود. اگر انسان دستگاه توحيد را فهميد، اگر فهميد همه چيز در دستگاه خدا هست ، نمى تواند از دستگاه خدا صرف نظر كند.
اگر به وسيله اطاعت خدا، در راه او مجاهده كردى ، همچون مجاهداتى كه انبيا و اوليا و صلحا كردند، اين مجاهده ، شما را در فطرت نگه مى دارد، چون خدا به مجاهد و عده داده است كه اگر من را در برابر شيطان يارى كردى ، من هم تو را يادى مى كنم ، ان تنصروا الله ينصركم اگر همه بخواهند تو را زمين بزنند، نمى توانند، چون خدا مى خواهد تو بالا بروى . اگر در يك روز، صد مرتبه نصرت حق بكنى ، صد مرتبه نصرت خدا را، مى بينى راه ديدن ، هدايت ويژه است ، و آن ، غير هدايت عمومى است ، اين هدايت ويژه رابطه بين مجاهد و خداى تعالى است . هر شخصى كه در راه حق مجاهده كرد، خدا او را نصرت مى كند. برويد تجربه كنيد. اين هدايت ، مخصوص به مجاهد فى سبيل الله است ، چه ، جهاد نفس و چه جهاد در جبهه . هر كه اين مجاهده را بكند، اين هدايت نصيب او مى شود.
از اين جوانى ، خوب ، و كامل استفاده كنيد! اين جوانى را در راه حق صرف كنيد!
اعضا و جوارح را در راه خدا صرف كنيد! بيدارى شبها را صرف حيات ابدى خود كنيد!
صلاه جاذب نفوس انسانى است . صلاه معراج مؤ من است و اين معراجيت صلاه ، معراجيت واقعى است . ولى چرا نفوس عروج پيدا نمى كنند، چرا به سوى الله حركت نمى كنند، چر به خداى تعالى تقرب پيدا نمى كنند، چگونه است كه هم نماز مى خواند، هم قلدى ، سفاكى و سبعيت مى كند! اين ، براى اين است كه نمازش صادقانه نيست . اگرنماز صادقانه بود، عروج دارد، دروغ بافى ، آدم را به جايى نمى رساند.
اياك نعبد و اياك نستعين يعنى : من به حق تعالى ، عبوديت محض دارم ، تسليم هواى نفس نيستم ، تسليم شيطان نيستم ، منتهاى حركت انسان اين است كه به هيچ موجودى وابسته نباشد و فقط به حق تعالى وابستگى داشته باشد. آزادى نفوس وقتى است كه تمام وابستگى هها به نفوس و اربابها را كنار بگذارد و فقط به خداى تعالى وابسته باشد آزادى نفوس ، عبارت از اين است كه از خداى تعالى استعانت جويد و از احدى جز خداى تعالى ، طلب نصرت نكند، منتهاى كمال بشر اين است كه اين مقام را پيدا كند.
وقتى اين مقام را پيدا مى كند، كه راستگو باشد. در نماز امام زمان - عجل الله فرجه - تكرار اياك نعبد و اياك نستعين براى اين است كه عروج پيدا كند ولى اگر صد تا دروغ گفتيد سقوط پيدا مى كنيد.
اگر كسى بخواهد از نفوس بشرى به نفوس الهى و از نفوس نارى (::جهنمى ) به نفوس نورى حركت كند و به آن برسد و به تربيتهاى الهى تربيت شود، بايد به صبر و صلاه استعانت جويد. بايد در برابر بلا و حوادث جهانى صابر باشد.
نماز براى اين است كه شما را پرواز دهد. چه كنيم كه مى گوييد: ما اين جا مى خواهيم مشغول چلوكبابمان باشيم ! تو بالاتر از اين حرفها هستى كه اسير چلوكباب باشى ! تو بايد از اين پروازى كه انبيا و اوليا و اوصيا و صلحا دارند، سهمى داشته باشى . گمان نكن كه آن پرواز اختصاص به آنها دارد! ما هم اگر بنده خالص خدا شويم ، دست از تشريفات برداريم ، دست از شركمان برداريم و دست از اين بت پرستى برداريم ، مى توانيم از اين پرواز سهمى داشته باشيم . گمان نكنيد فقط اهل مكه بت پرست بودند. ما هم اگر بندگى هوس وهوس را بكنيم ،
بت پرستيم منتها بت ما، هوى و هوس ماست .
عمل صالح ، انجام واجبات الهى و ترك محرمات است . اينها ايمان را تقويت مى كند. معصيت و نافرمانى خدا، كار را به جاى مى رساند كه ايمان را از انسان سلب مى كند، مردم معصيت كار عاقبت امرشان اين است كه ديگر ايمان هم ندارند. معصيت ، انسان را به شيطان نزديك مى كند و بندگى خدا، انسان را به خدا (نزديك مى كند). خدا همه را موفق بدارد! در راه حق حركت كنيد و در راه الهى متحرك باشيد اگر بطيئى (:: كندرو) هم باشيد، نافع است راه شيطان ، آدم را به خدا نمى رساند، همه موفق و مويد باشيد! همه چيز به بركت پيغمبر خداست !


دو شنبه 17 بهمن 1390برچسب:, :: 22:27 ::  نويسنده : ققنوس       

 

کیفیت نماز اول هر ماه
دو ركعت مى باشد در ركعت اول بعد از حمد سى مرتبه قل هو الله احد و در ركعت دوم بعد از حمد سى مرتبه انا انزلناه بخواند و بعد از نماز صدقه اى بدهد.
چون چنين كند سلامتى خود را در آن ماه از حق تعالى بخرد و در بعضى روايات نقل است كه بعد از نماز بخواند اين دعا را:
بسم الله الرحمن الرحيم
و ما من دابه فى الارض الا على الله رزقها و يعلم مستقرها و مستودعها كل فى كتاب مبين بسم الله الرحمن الرحيم و ان يمسسك الله بضر فلا كاشف له الا هو و ان يردك بخير فلا راد لفضله يصيب به من يشاء من عباده و هو الغفور الرحيم.


بسم الله الرحمن الرحيم
سيجعل الله بعد عسر يسرا ماشاء الله لا قوه الا بالله حسبنا الله و نعم الوكيل و افوض امرى الى الله ان الله بصير بالعباد لا اله الا انت سبحانك انى كنت من الظالمين رب انى لما انزلت الى من خير فقير رب لاتذرنى فردا او انت خير الوارثين.


دو شنبه 17 بهمن 1390برچسب:, :: 22:26 ::  نويسنده : ققنوس       

قرائت ضمیر افراد و اشخاص

پیش از پرداختن به شرح این دستور، لازم دانستم تا توضیحی را خدمت کاربران محترم؛ ارائه نمایم. دستوراتی چون قرائت ضمایر، طی الارض، چشم و یا گوش برزخی، و یا سایر دستوراتی که در حکم خرق عادات می باشند؛ همگی توسط علمآی بزرگ فقیه و عارف توصیه و تجویز شده اند. در صحت آن ها شکی وجود ندارد. لکن، استفاده از این اذکار و دستورات تنها برای افرادی که دارای مراتب عرفانی و سیر و سلوک اسلامی هستند؛ نتیجه بخش و موثر است. اگر بنا بر این بود که هر کسی تنها با در اختیار داشتن یک کتاب و یا دستور از علوم غریبه به نیروهایی خارق العاده دست یابد، معنی و مفهوم کمال و عرفان نیز پوچ و بیهوده بود.
جهت قرائت ضمیر انسان ها، می بایستی که به مدت 40 روز، هر روز 1025 مرتبه ذکر "یا وهاب" را قرائت نمود. از روز 33 نیز می بایستی که عدد ذکر را به 2026 مرتبه افزایش داد. شرایط انجام این دستور را در ادامه، پی می گیریم.


1- هفت روز پیش از شروع دستور، حتما روزه گرفته شود.
2- در طی مدت ایام روزه و ذکر، ترک حیوانی لازم است.
3- آغاز روزه باید از روز جمعه و یا یک شنبه باشد.


چهار شنبه 12 بهمن 1390برچسب:, :: 22:41 ::  نويسنده : ققنوس       

ايام هفته

 روز شنبه:
کوکب او زحل است و در آن روز باید تعویذاب و دعاهای بغض و جدایی و آوارگی نوشت وملک سفلی او میمون نوخ میباشد و حاکم بر ملک علوی او کفیاییل می باشد و متعلق به برج دلو میباشد و معدن او سرب می باشد و بخور او شمع سفید و لادن میباشد
 روز یکشنبه:
کوکب او شمس است و در آن روز باید تعویذات و دعاهای کار گشایی و رزق و روزی رونق بازار فتح وپیروزی بخت گشایی محبت غلبه بر دشمن طلسم دفع دشمن نوشت و ملک سفلی او ابو عبد الله سعید المذهب می باشد و حاکم بر ملک علوی روفیاییل می باشد و متعلق به برج اسد می باشد و معدن او طلا میباشد و بخور او سندروس می باشد.


 روز دوشنبه:
کوکب او قمر است ودر آن روز باید تعویذات و دعاهای باطل سحر و رزق و روزی نوشت و ملک سفلی او ابی الحارث می باشد و حاکم بر ملک علوی او جبرائیل می باشد و به برج سرطان متعلق می باشد و معدن او نقره می باشد و بخور او لبان نر میباشد.
 روز سه شنبه:
کوکب او مریخ است و در آن روز تعویذات و دعاهای شفای مریض باید نوشت و یا بغض وآوارگی دشمن نوشت و ملک سفلی او ابی محرز احمر می باشد و حاکم بر ملوک علوی سمساییل می باشد و متعلق به برج عقرب می باشد و معدن او آهن است وبخور او صندل سرخ است.
روز چهار شنبه:
کوکب او عطارد است و در آن روز تعویذات و دعاهای زبان بندی باید نوشت و ملک سفلی او یرقان و یکنی بابی العجائب می باشد و حاکم بر ملوک علوی میکاییل می باشد و متعلق به برج جوزا میباشد و معدن او جیوه است و بخور او مقبل ارزق و عنبر می باشد.
روز پنجشنبه:
کوکب او مشتری است و در آن روز تعویذات و دعاهای محبت رزق و روزی و کار گشایی و بخت گشایی و زبان بندی انجام دادو ملک سفلی او شهمورش و هو قاضی الجن می باشد و حاکم بر ملوک علوی او صر فیاییل می باشد و متعلق به برج قوس می باشد و معدن او قلع می باشد و بخور او عود وکافور می باشد.
روز جمعه:
کوکب او زهره است و درآن روز بايد تعویذات و دعاهای کار گشایی رزق و روزی محبت و باطل سحر انجام داد و ملک سفلی او ابیض می باشد و کنیه ابو الحسن زوبعه می باشد و حاکم بر ملک علوی او عنیاییل می باشد و متعلق به برج ثور می شود و معدن او مس است و بخور او مستکی می باشد.
 


چهار شنبه 12 بهمن 1390برچسب:, :: 22:29 ::  نويسنده : ققنوس       

علم حروف أبجد و اقسام آن‏

مرحوم علامه حسینی طهرانی: راجع به حروف أبجَد و استنتاجات آن و استخراجات و اثرات آن طبق مطالب وارده در كتب؛ و نيز راجع به اقسام ابجد كبير و صغير و وسيط، و مقدار اهمّيّت هر يك و حساب كردن آن را، بطريق مجمل و يا مفصّل بيان فرمائيد!



 

مرحوم علامه طباطبائی: أبجد كبير ظاهراً از مسلّمات است؛ و آن از عدد يك تا هزار است كه به بيست و هشت حرف در زبان عرب تقسيم شده است. و در بين مسلمانان از شيعه و سنّى جاى شبهه و ترديد نيست، و علماى فريقين مانند شيخ بهاء الدّين عاملى و شيخ مُحيى الدّين عربى در اينجا سخن را بسط داده‏ اند.
و در بين غير مسلمانان نيز ابجد كبير معروف است. و قبل از اسلام در طائفه يهود رائج و دارج بوده، و از زبان عبرى يهود، به مسلمين وارد شده است. و اتّفاقاً با آنكه زبان عبرى بيست و دو حرف بيشتر ندارد؛ و حروفات «ث خ ذ ض ظ غ» در زبان آنها نيست، و فقط حروف تهجّى را تا قَرِشَتْ دارند، معهذا به أبجد كبير معتقد بوده و تا عدد هزار را پخش بر حروف خود می ‏كنند.
روزى در مجلسى بوديم كه در آنجا سخن از جا دادن يك تا عدد هزار در الفباى عبرى كه 22 حرف است به ميان آمد، و بعضى از مطّلعين و اهل فنّ حضور داشتند. من اعتراض كردم كه زبان عبرى، حروفات تهجّى را فقط تا قَرِشَتْ دارد و عدد تاء، چهار صد است، چگونه می توانند آنها به أبجد معترف باشند؟
گفتند: به طريق خاصّى آن شش عدد ديگر را براى محاسبه در الفباى خود وارد می كنند، تا محاسبات آنان نيز از يك شروع و به عدد هزار منتهى شود.
و در آن مجلس يك نفر از فلاسفه ژاپنى بود. با آنكه ريشه عقائد ژاپنی ‏ها به چينی ها بر می ‏گردد و آنها وثنى هستند، من سؤال كردم: آيا شما به حروف و تأثيرات آن معتقد هستيد؟
در پاسخ گفت: آرى، به حروف ابجد كبير معتقديم! و در اين باره كتابهائى از زمان قديم داريم كه بسيار شايان دقّت و ملاحظه است.
عجيب است كه می ‏گويند: ژاپنی ‏ها و چينی ‏ها حروف الفبايشان سيصد حرف است، و بطريق خاصّى اعداد 1 تا 1000 را كه 28 عدد است بر تمام الفباى خود قسمت می ‏كنند.
لابدّ مانند زبان فارسى كه حرف چ را ج، و حرف ژ را ز، و حرف گ را ك، و حرف پ را ب حساب می ‏كنند، آنها نيز بسيارى از حروف خود را كه قريب المخرج می ‏باشند حرف واحد در موقع محاسبه به شمار می ‏آورند.
و عليهذا همانطور كه نقل هم شده است، حساب أبجد در زبان چينی ‏ها بسيار مشكل و براى تشخيص و تعيين اعداد حروف، احتياج بتخصّص و فنّ دارند كه فقط بعضى از علماء متبحّر آنها از عهده محاسبه می ‏توانند برآيند.
تقسيم آيه مباركه بسْمِ اللَهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ در مربّع، به حروف أبجد براى دفع أجانين و افراد مبتلاى به جنّ و جن زدگى مفيد است.
ابجد كبير آنست كه هر حرفى از حروفات بيست و هشتگانه زبان عرب، از يك تا هزار داراى عدد مخصوصى است بدين ترتيب‏:
أَبْجَد، هَوَّز، حُطِّى، كَلِمَن، سَعْفَص، قَرِشَت، ثَخِّذ، ضَظِغ، لَا.
البتّه هميشه همزه (أ) و الف (ا) هر يك را به عدد 1 حساب می ‏كنند و حروفاتى كه بواسطه تشديد مكرّر است يكحرف محاسبه می نمايند، مثلًا لفظ علىّ را 110 می ‏گويند؛ چون ع 70 و ل 30 و ى 10 است و مجموعاً می شود 110.
و كلمه قُدُّوس را 170 می ‏گيرند؛ چون ق 100 و د 4 و و 6 و س 60 است، و دالِ مكرّر در تلفّظ حساب نمی ‏شود.
و كلمه فَعّال را 181 مي گيرند؛ چون ف 80، ع 70، ا 1، و ل 30 است.
وليكن استثناءً كلمه جلالة الله را با آنكه لام آن تشديد دارد دو حرف حساب می ‏كنند، و ألف الله را حساب نمی كنند؛ و بنابراين الله 66 می ‏شود؛ چون ا 1 و ل 30 و ل 30 و ه 5 است. و بهمين جهت الله را در كتابت با تشديد نمی ‏نويسند؛ چون لام را مكرّر می ‏نويسند و بنابراين تشديد ندارد. و ألف را نيز نمی ‏نويسند، بلكه بصورت دو لام مكرّر و بدون الف می ‏نويسند، اينطور: الله، در حاليكه طبق قواعد معمولى رسم الخطّ بايد اينطور نوشته شود: الّاه.
ليكن چون رسم الخطّ عربى طبق حساب أبجد است لذا الّاه را بايد بصورت الله نوشت.
و بر همين اساس، چون حروفات مشدّد در كتابت يكحرف نوشته می ‏شود، يكحرف محاسبه می ‏شود. و بر همين قاعده نيز چون الف إلاه را حساب نمی ‏كنند در كتابت إله (بدون الف) نوشته می ‏شود، و عليهذا 36 خواهد بود.
و الف رَحْمان را نيز حساب نمی ‏كنند، چون در كتابت رَحْمَن (بدون الف) نوشته می ‏شود، و بنابراين 298 خواهد بود. اين راجع به أبجد كبير بود.
امّا أبجد صغير را اطلاق كنند بر عدد حروف ابجدى با طرح 9، 9 از آنها. مثلًا حرف ى عددش يك است؛ چون از عدد ى در ابجد كبير كه ده می ‏باشد، نه واحد كم شود يك می ‏ماند. و حرف ن عددش پنج است؛ چون پنج نه تا، از پنجاه كم شود پنج می ‏ماند. و بنابراين، حرف ط و حرف ص و حرف ظ أصلًا عدد ندارند. چون از آنها اگر نُه نُه طرح شود هيچ نمی ‏ماند.
و امّا أبجد وَسيط را اطلاق كنند بر حروف ابجدى كبير با طرح دوازده، دوازده از آن؛ بهمين طريقى كه در ابجد صغير ذكر شد.
و امّا أبجد أكبر را اطلاق كنند بر حروف ابجدى با تضعيف ده برابر. مثلًا حرف ى بعدد ابجد اكبر عددش صد خواهد بود، و حرف غ عددش 10000 (ده هزار) خواهد بود، و همچنين در سائر حروف بهمين منوال. پس از بيان اين مطالب، حال بايد دانست كه هر كلمه را بحروف ابجد، يا بحساب مجمل محاسبه می ‏كنند و يا بحساب مفصّل.
مجمل آنستكه تعداد حروفات كلمه را آنچنانكه نوشته می ‏شود بايد حساب كرد. مثلًا كلمه قدّوس چهار حرف دارد. بنابراين قدّوس 170، و فعّال 181، و يا أحَدُ يا صَمَدُ 169 خواهد بود.
و مفصَّل آنستكه تعداد حروفات كلمه را آنچنانكه تلفّظ می شود بايد حساب كرد. بنابراين هر حرفى، چون در تلفّظ بچند حرف تلفّظ می ‏شود، بايد تمام حروفات در حساب آورده شود؛ مثلًا قدّوس چهار حرف دارد: ق د و س.
ق اينطور تلفّظ می ‏شود: قاف، لذا بايد آنرا سه حرف حساب كرد: ق (100) ا (1) ف (80) و بنابراين، عدد قاف 181 خواهد بود.
د اينطور تلفّظ می ‏شود: دال، لذا بايد آنرا سه حرف حساب كرد: د (4) ا (1) ل (30) و بنابراين عدد دال 35 است.
و اينطور تلفّظ می ‏شود: واو، لذا بايد آنرا نيز سه حرف محاسبه كرد: و (6) ا (1) و (6).
س اينطور تلفّظ می ‏شود: سين و آنرا نيز بايد سه حرف حساب كرد: س (60) ى (10) ن (50).
بنابراين، كلمه قدّوس به حساب مفصّل 349 خواهد بود؛ در حاليكه به حساب مجمل 170 محاسبه شد.
مثال ديگر: يا أحَدُ يا صَمَدُ اينطور تلفّظ می ‏شود:
و چون آنرا مبسوط كنيم اينطور تلفّظ می ‏شود: «يا، الف، الف، حا، دال، يا، الف، صاد، ميم، دال».
بنابراين، بايد هر يك از اين حروف را مفصّلًا بحساب آورد؛ اينطور:
10 30 1 4 1 8 80 30 1 80 30 1 1 10
ى ا أ ل ف أ ل ف ح ا د ا ل ى‏
30 1 4 40 10 40 4 1 90 80 30 1 1
ا أ ل ف ص ا د م ى م د ا ل‏
و بنابراين، مجموعاً 619 خواهد بود؛ در حاليكه همين كلمه مباركه بحساب مجمل 169 می ‏باشد.
منبع: کتاب مهر تابان


چهار شنبه 12 بهمن 1390برچسب:, :: 22:28 ::  نويسنده : ققنوس       
علم حرف علمي است كه مي پردازد به تفسير حروف و اسماء از طريق قواعد حروفي . تفاوت علم حروف با علم اعداد يا همان عددشناسي اين است كه علم اعداد تنها مي پردازد به تفسير و معناي اعداد از طريق اعداد و تركيبهاي عدد ; اما علم حروف مي پردازد به تفسير اسماء كلمات و حروف از طريق حروف و اعداد . علم حروف عربي را جفر ، علم حروف عبر را گماتريا و علم حروف لاتين را لگزيگرام مي نامند . مراد از مطلق كلمه ( علم الحروف) ، همان علم جفر است . جفر در لغت به معناي پوست بزغاله است و چون اوراق اوليه اين علم (بر اساس نقلي از مسلمانان) بر روي پوست بزغاله نوشته و عرضه شده بود بدين نام خوانده شده است . منشأ علم حروف ; منشأ علم حروف دقيقا مشخص نيست . اما نهضتهايي همچون حروفيه با تكيه بر ارزش عددي حروف الفبا تلاشهايي براي شكستن الفاظ جامد و بي روح داشته اند تا مخاطبان خويش را به تأمل و تفكر ودار نمايند .



 

علم حروف

حروفیه معتقد بودند که « همه اشیا استوار به حروف میباشند » و « هر کس خواص حروف بداند همه اشیاء مسخر او شود » و علاوه بر این عقیده داشتند « همه ی اسرار قرآن و احکام و سر قیامت و مبدا و معاد و هر چه از ازل بوده و باشد و خواهد بودن » در پرده ی 32 حرف فارسی مستور میباشد. « تاریخ اعتقاد به خاصیت داشتن حروف در اسلام بسیار کهن است.(ابن ندیم در الفهرست [ص 429])  » در منطق فیثاغورث عدد معنا و مفهوم کلی و ماورا ء کمیت آورد، مثلا مثلث و مربع فقط کمیت نیستند و دارای شخصیت اند، اصلی هستند نه فرعی و عرضی، عدد در مکتب فیثاغورث مظهری از وحدت است که هیچگاه از مبدا خود جدا نمیشود. در مورد سابقه توجه به این مباحث در اسلام اظهار نظرهای بسیاری شده است اما یکی از آنها که از درجه اهمیت بیشتری بر خوردار است، نظر سید حسن نصر است وی میگوید : «تنظیم و تدوین علم تمثیل و رموز عددی حروف با علم عدد را که نظیر آن نزد فیثاغورثیان قدیم و پیروان مکتب کابال * در مغرب زمین نیز وجود داشته است در اسلام به علی (ع) نسبت داده اند» حروف مسروري : ب.پ.ت.ث.چ.ح.خ.ر.ز.ژ.ط.ظ.ف.ه.ي. حروف مكتوبي : ن.م.و. حروف ملفوظي : الف.جيم.دال.ذال.سين.شين.صاد.ضاد.عين.غين.قاف.كاف.گاف.لام. با توجه به جدول اهطمیه حروف بادی و ..... تعریف می شوند= - این حروف بادی هستند. ب و ی ن ص ت ض - این حروف آتشی هستند ا ه ط م ف ش ذ - این حروف خاکی هستند د ح ل ع ر خ غ - این حروف آبی هستند . ج ز ک س ق ث ظ _ حرف الف و ص دارای طبع مشخصی نیستند و حرف الف نشان سکون کامل است و ص نشان اختیار کامل . حرف ی هم از حروف نسبی است و هم طبع چهار گانه دارد . عده ای اعتقاد دارند منظور از فرشتگان با بال‌های دوگانه . سه گانه و چهار گانه که در قرآن ( سوره فاطر آیه یک ) به آن اشاره شده است . همان حروف است که هر کدام از طبع‌های آن یک بال محسوب می‌شود . موکل حروف خاکی : جبرئیل- جسمانی موکل حروف آبی : میکائیل - نفسانی موکل حروف بادی : عزرائیل - عقلانی موکل حروف آتشی : اسرافیل - عرفانی . از ميراث حروفيه = ظهور هستی با صوت است .اگر چیزی بی جان را به چیز بی جان دیگر بزنیم صوت که جوهر آن است ظهور می‌کند .این ظهور در جانداران از روی اراده و اختیار است.کمال صوت کلمه است و این نیز تنها در انسانها ظهور میکند.کلمه از حروف تشکیل شده است بنا بر این اصل صوت و کلمه حرف است. عربی ۲۸ حرف دارد که قرآن با آنها نوشته شده است و پارسی ۳۲ حرف دارد که جاودان نامه (کتاب اصلی فضل الله حروفی) با آن نوشته شده است.
کتاب بحرالغرائب . ثقه الاسلام شیخ محمد هروی _ آگاهيهاي تازه از حروفيان _ فهرست متون حروفيه عبدالباقي .


چهار شنبه 12 بهمن 1390برچسب:, :: 22:25 ::  نويسنده : ققنوس       

جفر چيست؟

جفر چيست؟

جَفر یا علم‌ الحروف، و در کلامي دیگر به دست آوردن مجهولات (پاسخ) از روی کلمات جمله سوال بعلاوه یک سری اطلاعات در مورد زمان سوال و اسمائی از خداوند که با سوال ارتباط دارند. جفر با عددشناسی متفاوت است .


تاریخچه ؛ بر اساس برخی روایات اوراق جفر را ملک جبرئیل در غار حرا به حضور حضرت محمد (ص) آوردند که بنا به باورها، تمامی علم عالم از اول خلقت تا به آخر در آن مستودع است و چون بر روی پوست بزغاله نوشته شده بود، به این نام خوانده شده است. این اوراق طبق عقاید مسلمانان از حضرت محمد (ص) به علی (ع) رسید؛ و ایشان بنابه دلایلی دو خانه از این اوراق را با انگشت مبارکشان پاک کردند . این خانه‌ها در خصوص جواب سوال زمان ظهور قائم (ع) و روز پایان عالم بوده است. این کتاب در حال حاضر در نزد حضرت مهدی (عج) است. امامان، این علم را به بعضی از خواص خود تعلیم می‌نمودند.
از دیدگاه باورمندان به علم جفر، علوم تجربی قدرت کافی جهت اثبات بسیاری از علوم را نداشته و اساساً اسم علم بر روی این مقوله حاکی از معلومی است که در پس پرده مانده است . روش‌های علم جفر ؛ در علم جفر برای رسیدن به جواب سئوالات، از روش‌های گوناگونی استفاده شده است. این روش‌ها بسته به اهمیّت سوال متفاوت و در سطوری چند منتج به جواب می‌شود. از انواع روش‌ها، می‌توان به جفر آدم(ع)، جفر منبری و ... اشاره کرد. در علم جفر برای رسیدن به جواب از علوم ریاضی و نجوم نیز بهره می‌گیرند. نام سائل و نام پدرِ او و زمان سئوال به علاوه جمله سئوال، با روش ذکر شده در علم جفر، مبنای رسیدن به جواب است. یکی از مراحل مهم، که از آن به "سطر" نام برده می‌شود "سطر مستحصله" است که اصحاب علم جفر معتقدند با طهارت روح و... به مهم می‌توان آگاهی یافت. شیعیان علم جفر را مخصوص علی ابن ابی طالب(ع) می‌دانند. کتابی بنام جفر جامع که مشتمل بر ۲۸ جزو ۲۸ صفحه‌ای (۷۸۴ صفحه) با جدول‌هائی که ۲۸ در ۲۸ خانه هستند و با چهار حرف در خانه که با چهار الف شروع و با چهار حرف غ به پایان می‌رسد، بوسیله علی (ع) ترتیب داده شده است که در بعضی روش‌ها برای مستحصله از آن استفاده می‌شود و اعتقاد بر آن است که علوم اولین و آخرین در آن کتاب ملحوظ در ملفوظ است. اعداد معادل حروف ابجد که در جفر از آن استفاده می‌شود الف ب ج د ه‍ و ز ح ط ی ک ل م ن س ع ف ص ق ر ش ت ث خ ذ ض ظ غ ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۲۰ ۳۰ ۴۰ ۵۰ ۶۰ ۷۰ ۸۰ ۹۰ ۱۰۰ ۲۰۰ ۳۰۰ ۴۰۰ ۵۰۰ ۶۰۰ ۷۰۰ ۸۰۰ ۹۰۰ ۱۰۰۰
منبع _ اطلاعات بازنویسی شده از کتب علوم غریبه و علوم جفر. عطاری - محمد - مجموعه علوم جفر. رحیمیان - محمد رحیم - الجفر الجامع و النور اللامع.


دو شنبه 10 بهمن 1390برچسب:, :: 21:30 ::  نويسنده : ققنوس       

احضار مجرب افراد از راه دور

شیخنا بهائی علیه الرحمة در کتاب سرالمستتر خود آورده اند که این دستور از مجربات احضار انسان از راه دور است. این دستور در واقع یکی از ادعیه و نسخ محبت از نوع سوزاندنی و ناری می باشد.
این دستور را عصر چهارشنبه ای که ساعت و روزش سعد است از ده روز اول ماه قمری، بر روی 4 قطعه کاغذ نوشته و هر شب راس ساعتی که تغییر نکند در آتش می سوزانید.


1111 6 8 لا ا م   م لا لا م 1 9 11 11 9 لا لا   یک یک کا ا و و لا ا 4441 ا و
عله و له ح له طلسم د و د ا ه ا ه ا ه ا ه ا ه ا ه ا ه ا ه ا ه ا ه ا ه ا ه ا ه
ا ع ا ع ا ع ا ع ا ع ا ع ا ع ا ع ا ع ا ع ا ع
احرقت قلب (نام طرف) زاییده (نام مادرش) علی حب (نام شما) زاییده (نام مادرتان)
العجل العجل العجل الوحا الوحا الوحا الساعة الساعة الساعة


دو شنبه 10 بهمن 1390برچسب:, :: 21:28 ::  نويسنده : ققنوس       

خواص حروف؛ حرف الياء

در کتاب جفر جامع جوهر الاسرار الجفر الکبار علامه مرحوم محمد دهدار آمده است که؛ خواص حرف و طريق انجام آن ، به قول اكابر دين قدس الله ارواحهم بدین شرح است:


حرف الياء؛ هر كه ٢٠٦ "ي" بنويسد در هر وقتي كه باشد و با خود دارد جمله حاجت ها و كارهاي او بر آيد و هر خواص كه در جمله حرف هاست در حرف "ي" موجود است و هر كاري كه در تمام حرف ها مي آيد از حرف "ي" مي آيد و در وقت نوشتن حرف؛ اين دو اسم را بر هر كدام از حرف بخواند:

 

يا سلام يا ديان


دو شنبه 10 بهمن 1390برچسب:, :: 21:21 ::  نويسنده : ققنوس       

در كتاب مير داماد كبير آمده كه ؛ هر گاه كسي در مشكلي فرو مانده بود و راه نجات براي خود نديد و سرگردان و نا اميد گشت ، در روز يكشنبه در ساعت شمس بر روي سه برگ درخت اين عزيمت را نوشته و در آب روان بياندازد . عزيمت فوق اين است:



بسم الله الرحمن الرحيم الله الغالب الله القاهر الله الناصر الحق به الحول و القوة ان كانت الا صحية واحدة فاذاهم خامدون يا ارحم الراحمين و صلي الله علي محمد و آله الطيبين و الطاهرين يا شكيكفي يا باسط يا هو يا الله ياالله ياالله ياالله ياالله ياالله ياالله ياالله


دو شنبه 10 بهمن 1390برچسب:, :: 20:58 ::  نويسنده : ققنوس       
برای اینکه بدانیم آیا زن و مردی با یکدیگر ازدواج خواهند کرد یا خیر؛ از این روش که مبتنی بر علم ابجد است؛ استفاده می کنیم. ابتدا می بایستی که نام هر دو طرف و نام مادرانشان را به ابجد صغیر محاسبه کنیم. مجموع اعداد حاصله از نام مرد و مادرش را به عدد 20 اضافه کرده و اعداد مربوط به زن را نیز به همین نحو با عدد 20 جمع می کنیم. سپس هر دو عدد حاصله را با یکدیگر جمع کرده و 30 تا 30 تا از آن کم می کنیم. این عمل را تا آنجا ادامه می دهیم که عدد باقیمانده، عددی مابین 1 تا 30 گردد. سپس به جدول زیر نگاه می کنیم. چنانچه عدد در جدول وصال باشد، آن دو بهم می رسند و اگر در جدول فراق باشد، بهم نخواهند رسید. الله اعلم بالصواب.....

 

وصال
1 2 4 6 7
10 13 14 17 21
18 29 27 25 22

فراق
3 5 8 9 11
12 15 16 19 20
23 24 26 28 30



یک شنبه 9 بهمن 1390برچسب:, :: 17:31 ::  نويسنده : ققنوس       

 

سلام یعنی ذات خداوند تبارک و تعالی از هر عيب و نقص مصون بوده و صفاتش از هر آفتي كه به خلق منسوب گشته، سالم است.

السلام؛ صيغه مبالغه اي است كه بوسیله آن، خداوند متعال از هر عيب و نقص مبري شده است. این کلمه دارای چهار وجه است و وجه اول از خاطرتان گذشت. وجه دوم معني سلامتي است "لَهُمْ دَارُ السَّلاَمِ عِندَ رَبِّهِمْ"؛ يعني بهشت.

وجه سوم عرض تسليم است؛ به عنوان درود "وسلمت عليه تسليما" و نيز وجه چهارم عبارت است از "شجر عظام واحدتها السلام" به معناي دوستي و محبت.



 

حضرت امام رضا علیه السلام فرموده اند: هر كس 131 بار به نيت شفا بر بيمار بخواند، بيمار از رنج بيماري خلاصي يابد.

اين اسم جمالي است، عددش 131 و حروفش 4 است و براي سلامتي از شيطان و خناس 40 بار بايد بعد از هر نماز گفته شود و اگر 111 بار بربيمار خوانده شود، ان شآء الله  كه شفا می یابد.

اگر 318 بار بر نوشیدنی خوانده و به دشمن بدهید، دشمن مهربان شده و همراه داشتن وفق مربع آن موجب ايمني از امراض است.

اگر گروهی در يك جلسه، صد و بيست و پنج هزار مرتبه در مسجد يا مكاني پاك به نیت شفاي مريض لاعلاج بخوانند، بسيار مجرب و مفيد است.

براي مصونيت از شر حشرات و صدمه جانوران 15 مرتبه با حضور دل خوانده و بر انگشت سبابه "شهادت" دمیده و به صورت حصار در گرداگرد خود بگردانند تا در امن و امان قرار گيرند.

 

 

س

ل

ا

م

ا

م

س

ل

م

ا

ل

س

ل

س

م

ا



برکت منزل

ابن سینا در نسخه ای خطی دستوری را جهت رسیدن خیر و برکت و افزایش روزی و خرجی منزل نقل کرده و آن را مجرب می داند.
او گفته اگر کسی این چهار اسم را که در ادامه مطلب آمده بر چهار قطعه کاغذ نوشته و در چهار گوشه منزل دفن نماید؛ آن خانه و اهالی آن دچار بی خرجی نمی شوند.


شمال جنوب شرق غرب
عبدالرضا عبدالجلیل عبدالرحیم عبدالکریم


 


جمعه 7 بهمن 1390برچسب:, :: 12:8 ::  نويسنده : ققنوس       

 

دستورالعمل؛ علامه آية الله حسن زاده آملى
بسم الله خير الاسماء
در حيرتم كه چه نويسم ؟! روى سخنم با كيست؟ با خفته است يا با بيدار؟ اگر با خفته است، خفته را خفته كى كند بيدار؟ و اگر با بيدار است، بيدار در كار خود است. وانگهى نويسنده چه نويسد كه خود نامه سياه و از دست خويش، در فرياد است .
پيرى و جوانى چو شب و روز بر آمد
ما شب شد و روز آمد و بيدار نگشتيم
بد نوع پشم ها كه رشتيم و بد جنس تخم ها كه كشتيم
خرما نتوان خورد از اين خار كه كشتيم
ديبا نتوان بافت از اين پشم كه رشتيم
چون از كشتزارها خود، بى خبرم آسوده مى چرم، آه اگر از پس امروز بود فردايى! وليكن به قول شيخ اجل سعدى:
گاه باشد كه كودك نادان*به غلط بر هدف زند تيرى
كلمه اى چند تقرير شود، و نكاتى اندك تحرير گردد، شايد كه دلپذير افتد.
مگر صاحبدلى روزى به رحمت*كند در حق درويشان دعايى


معرفت نفس، طريق معرفت رب است، كه از سيد انبيا و هم از سيد اوصيا صلوات الله عليهما ماثور است: من عرف نفسه فقد عرف ربه، هر كس در خويشتن بينديشد و در خلقت خود تفكر و تامل كند، در يابد كه: اين شخص محير العقول، واجب بالغير است، بلكه خود و جميع سلسله موجودات را محتاج به حقيقتى بيند كه طرف و سر سلسله همه است و جز او ته همه ربط محض به اويند و چون معلول، هر چه دارد، پرتوى از علت است، تمام اشيا را مرايى جمال حق بيند. و چون معلول به علتش قائم است علت با معلول معيت دارد نه معيت مادى و اقتران صورى، بلكه معيت قيومى كه اضافه اشراقى علت به ما سواهاست. و چون در سلسله موجودات، اول علت است و با همه و در همه اول اوست، پس اول، علت ديده مى شود، سپس معلول.
دلى كز معرفت نور و ضيا ديد*به هر چيزى كه ديد اول خدا ديد
اين بنده در ابياتى گفته است:
من به يارم شناختم يارم*تو به نقش و نگار، يعنى چه؟
عقل خبير اين لطيفه را از كريمه و هو معكم اينما كنتم در مى يابد، و از گفتار حق سبحانه به كليمش كه انا بدك اللازم يا موسى مى خواند و به سر و رمز اشارت ارسطو كه ان الاشياء كلها حاضرات عند المبدا الاول على الضروره و البت پى مى برد. تا درجه فدرجه به جايى مى رسد كه مى بيند حقيقت امر، فوق تعبير بهعلت و معلو است. و چون وجود در هر جام قدم نهاد، خير محض و قدومش، خير مقدم است، و همه خيرات از يك حقيقت فائض شده اند كه ان من شى الا عندنا خزائنه، پس كل الكمالو كمال الكل، مبدا واجب الوجود است، و عقل بالفطره عاشق آن كمال مطلق است كه العقل ما عبد به الرحمن و اكتسب به الجنان و جنت اهل كمال، همان كمال است كه جنت لقاست. در ابياتى گفته ام:
چرا زهد اندر هواى بهشت است*چرا بى خبر از بهشت آفرين است
بلكه ماسواه، شتابان به سوى او رهسپارند. در غزلى گفته ام:
معشوق حسن مطلق اگر نيست ماسواه*يكسر به سوى كعبه عشقش روانه چيست
و متاله سبزوارى چه نيكو فرموده است:
و كل ما هناك حى ناطق*و لجمال الله دوما عاشق
حالا كه عقل به فطر، طالب آن مقام است، ناچار از موانع بايد بر حذر باشد، و اگر رهزنى سد راه شد، لابد بايد با او بجنگد تا به مقصود رسد، بلكه بى رهزن نخواهد بود و نتوان بود.
در اين مشهد كه آثار تجلى است*سخن دارم ولى ناگفتن اولى است
و آن رهزن جز ما، ديگرى نيست.
تو خود حجاب خودى حافظ از ميان برخيز
خوشا كسى كه در اين راه بى حجاب رود. در ترجيح بندى گفته ام:
زنگ دل را زداى تا يارت*بدهد در حريم خود بارت
به خداى عليم بى همتا*حاجبى نيست غير زنگارت
خواهش گونه گون نفسانى*كرد در دام خود گرفتارت
شد خدا بينيت ز خود بينى*رفت دينداريت به دينارت
واى بر تو اگر كه مى خواهى*گرم دارى به خويش بازارت
سر تسليم بايدت بودن*گر بزارت كشند بردارت
اندرين يك دو روزه دنيا*نرسانى به خلق آزارت
تو بهشت و جهنم خويشى*تا چه خواهد كه بود اسرارت
گرچه بسيار تو بود اندك*ز اندكت مى دهند بسيارت
اى بنده خداى! به خود آى و در حضور و مراقبت مى كوش كه:
در خلوتى ز پيرم كافزوده باد نورش*خوش نكته اى شنيدم در وجد و در سرورش
گفتا حضور دلبر مفتاح مشكلاتست*خرم دلى كه باشد پيوسته در حضورش
ندانم كدام ذره بى مقدار در خواب غفلت است تا بنى آدم غافل باشد، اگر چه هيچ ذره اى بى مقدار نيست كه:
دل هر ذره را كه بشكافى*آفتابش در ميان بينى
يا ايها الانسان ما غرك بربك الكريك الذى خلقك فسويك فعدلك فى اى صوره ما شاء ركبك
قرآن كريم، صورت حقيقيه انسان كامل است و صراط مستقيم كه يهدى الى الرشد، يهدى للتى هى اقوم
ره رها كرده اى. از آنى گم*عز ندانسته اى، از آنى خوار
چز بدست و دل محمد نيست*حل و عقد خزينه اسرار
بيدار باش و از تن اسايى بر كنار باش كه:
ناز پرورده تنعم نبرد راه به دوست*عاشقى شيوه رندان بلاكش باشد
كام حيوانى را به بى زبان ها گذار، تو كه مشمول الرحمن علم القرآن خلق الانسان عمله البيان هستى، اهل بيان باش، خاموش باش تا گويا شوى. چشم ببند تا بينا شوى. رسول الله (ص) فرمود: غضوا ابصاركم ترون. العجائب.
آب كم جوى، تشنگى آور بدست*تا بجوشد آبت از بالا و پست
به خويشتن خطاب مى كنم: اى همبازى اطفال! اى سرگرم به قيل و قال! اى اسير اصطبل و علف! اى دور از سعادت و شرف! اى محبوس در لظاى (آتش) هوى! اى محروم از جنت لقاء! عمر به بى حاصلى و بوالهوسى گذشت، چه شود كه به خود آيى و ببينى چه كسى! بل تو ثرون الحيوه الدنيا و الاخره خير و ابقى، كلا بل تحبون العاجله و تذرون الاخره ندانم چه كسى در خانه دوست رفت و نا اميد و برگشت؟!
يك صبح به اخلاص بيا بر در ما*گر كام تو بر نيامد آن گه گله كن
چه كسى سوز دلش به التهاب آمد و برد، اليقين عشق التهابش را فرو ننشاند؟
اى كه عاشق نئى، حرامت باد*زندگانى كه مى دهى بر باد
در به روى هم باز است، دربان ندارد، تعيين وقت لازم نيست، هيچ عنوان و رسم نمى خواهد، جز اين كه:
در كوى ما شكسته دلى مى خرند و بس*بازار خود فروشى از آن سوى ديگر است
كمال اصفحانى چه خوش گفته است:
بر ضيافتخانه فيض نوالت منع نيست*در گشاده است و صلا در داده ، خوان انداخته
رهرو، چه زن باشد و چه مرد، چه آسيه و مريم، چه جنيد و ابراهيم ادهم. به قول عمان سامانى:
همتى بايد قدم در راه زن*صاحب آن خواه مرد و خواه زن
غيرتى بايد به مقصد ره نورد*خانه پرد از جهان چه زن چه مرد
شرط راه آمدن نمودن قطع راه*بر سر رهرو، چه معجر، چه كلاه
سخنى چند در آداب سائر الى الله بياوريم - كه پا در كفش بزرگان كنيم و تشبه به آنان كه من تشبه بقوم فهو منهم - آرزو بر جوانان عيب نيست!
1 - قرآن كه صورت كتيبه انسان كامل - اعنى (مقصودم) حقيقت محمديه - است، به اندازه اى كه از آن بهره برده اى، به حقيقت خاتم (ص) تقرب يافته اى، اقرا و ارقه (بخوان و بالا رو).
رسول الله (ص) فرمود: ان هذا القرآن مادبه، فتعلموا مادبته ما التطعتم و ان اصفرا البيوت لجوف. اصفر من كتاب الله تعالى. پس اى اخوان صفا و خلان وفا! به مادبه اى اييد كه فيها ما تشتهى الانفس و تلذ الاعين.
2 - اى عبادالرحمن ! تا سوره فرقان از عباد الرحمن الذين يمشون على الارض تا آخر سوره، هر يك دستور العملى كاملى است.
3 - در باب سيزدهم و باب بيستم ارشاد القلوب ديلمى آمده است كه: قال النبى (ص): يقول الله تعالى: من احدث و لم يتوضا فقد جفانى، و من احدث و توضا و لم نصل ركعتين فقد جفانى، و من صلى ركعتين و لم يدعنى فقد جفانى، و من احدث و توضا و صلى ركعتين و دعانى فلم اجبه فى ما يسال من امر دينه و دنياه، فقد جفوته و لست برب جاف.
حالا كه در اين عمل سهل رخيص چنين نتيجه عظيم و نفيس است، خوشا حال آن كه از علو همت خود بعد از دادى اين دستور از حق تعالى مطلبى بخواهد كه آن را زوال و نفاد نباشد، اعنى حلوت ذكر و لذت لقا وشرف حضور بخواهد، و زبان حالش اين باشد كه:
ما از تو نداريم به غير از تو تمنا*حلوا به كسى ده كه محبت نچشيده است
4 - و كلوا و اشربوا و لا تسرفوا انه لا يحب المسرفين فضول طعام، مميت (ميرانده) قلب است و مفضى (كشاننده) به سركشى نفس ‍ و طغيان اوست، و از جل خصال مؤ من، جوع (گرسنگى) است.
نه چندان بخور كز دهانت بر آيد*نه چندان كه از ضعف جانت بر آيد
5 - همان طور كه فضول طعام، مميت قلب است، فضول كلام نيز از قلب قاسى بر خيزد. از رسول الله (ص) روايت است: لا تكثروا الكلام بغير ذكر الله، فان كثره الكلام بغير ذكر الله، قسو القلب، ان ابعد الناس من الله القلب القاسى.
6 - محاسبت نفس، كه امام كاظم (ع) فرمود: ليس منامن لم يحاسب نفسه فى كل يوم، فان عمل حسنا، استزادالله و ان عمل سيئا، استغفرالله تعالى منه و تاب اليه.
7 - مراقبت و اين مطلب عمده است. قال الله تعالى: و كان الله على كل شى رقيبا. و قال النبى (ص) لبعض اصحابه: عبدالله كانك تراه، فان لم تكن تراه، فهو يراك.
8 - الادب مع الله تعالى فى كل حال در باب چهل و نهم كتاب ارشاد القلوب ديملى آمده است: روى ان النبى (ص) خرج الى غنم له و راعيها عريان يفلى ثيابه، فلما راه مقبلا لبسها، فقال النبى (ص): امض فلا حاجه لنا فى رعايتك. فقال و لم ذلك؟! فقال: انا اهل بيت لا نستخدم من لا يتادب مع الله و لا يستحيى منه فى خلوته.
9-العزله. سلامت در عزلت است. با خلق باش و نباش.
هرگز ميان حاضر و غائب شنيده اى*من در ميان جمع ودلم جاى ديگر است
10 - التههجد، و من الليل فتهجد به نافله لك عسى ان يبعك ربك مقاما محمودا و قل رب ادخلنى مدخل صدق و اخرجنى مخرج صدق و اجعل لى من لدنك سلطانا نصيرا.
11 - التكفكر، قال الله تعالى: الذين يذكرون الله قياما و قعودا و على جنوبهم و يتفكرون فى خلق السموات و الارض، ربنا ما خلقت هذا باطلا سبحانك فقنا عذاب النار.
12 - ذكر الله تعالى فى كل حال قلبا و لسانا. قوله سبحانه: و اذكر ربك فى نفسك تضرعا و خيفه و دون الجهر من القول بالغدو و الاصلا و لا تكن من الغافلين ان الذين عند ربك لا يستكبرون عن عبادته و يسبحونه و له يسجدون.
13 - رياضت در طريق علم و عمل بر نهجى (شيوه اى) كه در شريعت محمديه (ص) مقرر است و بس، كه علم و عمل براى طيران به اوج كمال و عروج به معارج به منزلت دو بالند.
14 - اقتصاد يعنى ميانه روى در مطلق امور حتى در عبادت.
15 - مطلب در دو كلمه است: تعظيم امر خالق، و شفقت با خلق.
فرزانه آن كه خواهد تعظيم امر خالق
ديگر كه باز دارد از خلق شر و شورش
گفتار بسيار است ولى، دو صد گفته چون نيم كردار نيست، تا چه قبول افتد و چه در نظر آيد.
و السلام على من اتبع الهدى
قم، حسن زاده آملى
21/3/1349ه.ش


پنج شنبه 6 بهمن 1390برچسب:, :: 1:32 ::  نويسنده : ققنوس       

ايام هفته

 روز شنبه:
کوکب او زحل است و در آن روز باید تعویذاب و دعاهای بغض و جدایی و آوارگی نوشت وملک سفلی او میمون نوخ میباشد و حاکم بر ملک علوی او کفیاییل می باشد و متعلق به برج دلو میباشد و معدن او سرب می باشد و بخور او شمع سفید و لادن میباشد
 روز یکشنبه:
کوکب او شمس است و در آن روز باید تعویذات و دعاهای کار گشایی و رزق و روزی رونق بازار فتح وپیروزی بخت گشایی محبت غلبه بر دشمن طلسم دفع دشمن نوشت و ملک سفلی او ابو عبد الله سعید المذهب می باشد و حاکم بر ملک علوی روفیاییل می باشد و متعلق به برج اسد می باشد و معدن او طلا میباشد و بخور او سندروس می باشد.


 روز دوشنبه:
کوکب او قمر است ودر آن روز باید تعویذات و دعاهای باطل سحر و رزق و روزی نوشت و ملک سفلی او ابی الحارث می باشد و حاکم بر ملک علوی او جبرائیل می باشد و به برج سرطان متعلق می باشد و معدن او نقره می باشد و بخور او لبان نر میباشد.
 روز سه شنبه:
کوکب او مریخ است و در آن روز تعویذات و دعاهای شفای مریض باید نوشت و یا بغض وآوارگی دشمن نوشت و ملک سفلی او ابی محرز احمر می باشد و حاکم بر ملوک علوی سمساییل می باشد و متعلق به برج عقرب می باشد و معدن او آهن است وبخور او صندل سرخ است.
روز چهار شنبه:
کوکب او عطارد است و در آن روز تعویذات و دعاهای زبان بندی باید نوشت و ملک سفلی او یرقان و یکنی بابی العجائب می باشد و حاکم بر ملوک علوی میکاییل می باشد و متعلق به برج جوزا میباشد و معدن او جیوه است و بخور او مقبل ارزق و عنبر می باشد.
روز پنجشنبه:
کوکب او مشتری است و در آن روز تعویذات و دعاهای محبت رزق و روزی و کار گشایی و بخت گشایی و زبان بندی انجام دادو ملک سفلی او شهمورش و هو قاضی الجن می باشد و حاکم بر ملوک علوی او صر فیاییل می باشد و متعلق به برج قوس می باشد و معدن او قلع می باشد و بخور او عود وکافور می باشد.
روز جمعه:
کوکب او زهره است و درآن روز بايد تعویذات و دعاهای کار گشایی رزق و روزی محبت و باطل سحر انجام داد و ملک سفلی او ابیض می باشد و کنیه ابو الحسن زوبعه می باشد و حاکم بر ملک علوی او عنیاییل می باشد و متعلق به برج ثور می شود و معدن او مس است و بخور او مستکی می باشد.
 


پنج شنبه 6 بهمن 1390برچسب:, :: 1:28 ::  نويسنده : ققنوس       

آيات تحبيب

حضرت رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرموده اند كه :
كسي كه اين آيات را بنويسد و با خود داشته باشد در نظر همه مردم شيرين شود و اگر بر شيريني بخواند و به حلال خود بخوراند الفت و مهرباني بينشان پيدا شود و به مطلوب رسند و هر كه بعد از نماز صبح به نيت كسي بخواند آن بيقرار و آرام گردد.



بقره 156
آل عمران 14
آل عمران 31
آل عمران 148
آل عمران 188
مائده 54
يوسف 40
طه 39 و 40
ص 32 و 33
صف 13
يا منان يا هنان يا ديان يا ارحم الراحمين
موقع نوشتن بايد بصورت مداوم، این دو نام مبارک را بر زبان آورید: يا عظيم يا عجيب


پنج شنبه 6 بهمن 1390برچسب:, :: 1:2 ::  نويسنده : ققنوس       

چندين دعاى مهم از پيامبران

دعاى حضرت آدم عليه السلام براى مبارزه با نفس

از امام جعفر صادق عليه السلام روايت شده كه حضرت آدم به خدا از نفس شكايت كرد وحى آمد بگو:

لا حول و لا قوه الا باللّه (و به روايتى اين دعا را) يا رباه يا رباه لا يرد عضبك لاا حلمك و لا ينجى من عقوبتك الا التضرع اليك حاجتى التى ان اعطيتنيها لم يضرنى ما حرمتنى و ان حرمتنيها لم ينفعنى ما اعطيتنى اللهم انى اسئلك الفوز بالجنه و اعوذبك من النار يا ذا العرش الشامخ المنيف يا ذالجلال و الاكرام الباذخ العظيم يا ذالملك الفاخر القديم يا اله العالمين يا صريخ المستصرخين و يا منزولا به كل حاجه انكنت قد رضيت فازدد عنى رضا منك و قربنى منك زلفى و الا تكن رضيت عنى فبحق محمد و اله و بفضلك عليهم لما رضيت عنى انك انت التواب الرحيم .



دعاى حضرت يعقوب عليه السلام براى رفع غم

اين دعا براى رفع غم و تعجيل فرج و آمدن غايب يا آمدن مسافر اثر عجيبى دارد و حضرت يعقوب عليه السلام بعد از خواندن اين دعا بوى پيراهن يوسف به مشامش رسيد.

يا حسن الصحبه يا كريم المعرفه يا خير اله ائتنى بروح منك و فرج من عبدك يا من لا يعلم كيف هو الا هو يا من سد الهواء بالسماء و كبس الارض على الماء و اختار لنفسه احسن الاسماء ائتنى بروح منك و فرج من عندك .

 

دعاى حضرت خضر عليه السلام به جهت دفع از سوختن و غرق شدن

هر روز بخوانيد:

يا شامخا فى علوه يا قريبا فى دنوه يا مدانيا فى بعده يا روفا فى رحمته يا مخرج النبات يا دائم الثبات يا محيى الاموات يا ظهر اللاجئين يا جار المستجيرين يا اسمع السامعين يا ابصر الناظرين يا صريخ المتصرخين يا عماد من لا عماد من له يا سند من لا سند له يا ذخر من لا ذخر له و يا حرز من لا حرز له يا كنز الضعفاء يا عظيم الرجاء يا منقذ الغرقى يا منجى الهلكى يا محيى الموتى يا امان الخائفين يا اله العالمين يا صانع كل مصنوع يا جابر كل كسير يا صاحب كل غريب يا مونس ‍ كل وحيد يا قريبا غير بعيد يا شاهدا غير غايب يا غالبا غير مغلوب يا حى حين لا حى يا حى محيى الموتى يا حى لا اله الا اللّه .

 

دعاى عظيمى از حضرت داوود عليه السلام

چون داوود بر وصف تحميد اين دعا را خواند از حضرت عزت وحى آمد كه ملائكه كرام الكاتبين را از بسيارى نوشتن ثواب اين دعا به زحمت انداختى :

اللهم لك الحمد دائما مع دوامك و لك الحمد باقيا مع بقائك و لك الحمد خالدا مع خلودك و لك الحمد كما ينبغى لكرم وجهك و عز جلالك يا ذالجلال و الاكرام برحمتك يا ارحم الراحمين .

 

دعاى بزرگى كه حضرت عيسى عليه السلام به بركت آن به آسمان رفت

از امام صادق عليه السلام روايت شده كه پيغمبر صلى اللّه عليه و آله فرمود: يهود جمع شدند عيسى عليه السلام را بكشند جبرئيل او را به بال خود پوشانيد چون عيسى به بالا نظر كرد اين دعا را در درون بال جبرئيل نوشته ديد. پيغمبر اكرم صلى اللّه عليه و آله فرمود: به خدايى كه جانم در دست اوست هر مومنى كه با اخلاص اين دعا را بخواند عرش مجيد و هفت آسمان و زمين تمام به حركت آيد و خداى متعال به فرشتگان گويد: شما گواه باشيد كه من دعاى او را استجاب كردم و آنچه او در دنيا و آخرت خواست به او بخشيدم .

اللهم انى ادعوك باسمك الواحد الاعز و ادعوك اللهم باسمك الصمد و ادعوك اللهم باسمك الكبير العظيم الوتر و ادعوك باسمك الكبير المتعال الذى ثبت اركانك كلها ان تكشف عنى ما اصبحت و امسيت فيه .

 

دعاى پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله در جنگ خيبر

اين دعا را جبرئيل در جنگ خيبر آورد:

اللهم انى اسئلك تعجيل عافيتك و صبرا على بليتك و خروجا من الدنيا الى رحمتك .



چهار شنبه 5 بهمن 1390برچسب:, :: 23:48 ::  نويسنده : ققنوس       

چرا ما دعا می کنیم و خدا مستجاب نمی فرماید؟

از آقا امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) سؤال کردند که چرا ما دعا می کنیم و خدا مستجاب نمی فرماید؟
فرمودند: دلهای شما به هشت صفت خیانت کرده است.

(۱) اینکه خدا را شناخته و لیکن حق او را اداء نمی کنید آنگونه که واجب نموده است.پس شناسائی شما سودی ندارد.

(۲) اینکه ایمان به رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) آورده اید و لیکن بر خلاف سنت او عمل می کنید.

(۳) اینکه کتاب خدا را می خوانید و لیکن به آن عمل نمی کنید و میگوئید شنیدیم و اطاعت میکنیم ولی مخالفت می کنید.



(۴) اینکه گفتید از آتش می ترسیم ولیکن در تمام اوقات با گناه کردن اقدام به آتش رفتن می کنید.پس ترس شما کجا ست؟

(۵) اینکه شما گفتید مایل به بهشت رفتن هستیم و حال اینکه هر لحظه کارهائی انجام می دهید که شما را از بهشت دور می کند.پس میل شما چه شد؟

(۶) اینکه نعمت های خدا را می خورید و مصرف می کنید ولیکن شکر خدا را بر آن نعمت ها نمی گذارید.

(۷) اینکه خدا شما را امر کرده که دشمن شیطان باشید و فرمود شیطان دشمن آشکار شما است.پس شما نیز با او دشمن باشید ولیکن شما با او اظهار دشمنی می کنید بدون اینکه به او پشت کنید و دنبالش می روید، بدون اینکه از فرمانش سرپیچی کنید.

(۸) اینکه عیوب مردم را جلوچشم خود قرار داده و عیوب خود را پشت سر انداخته اید، کسانی را ملامت می کنید که شما خودتان سزاوارترید به ملامت و سرزنش نسبت به آنان .

پس چگونه بااین حالات دعای شمامستجاب شود حال اینکه شما درهای دعا را برروی خود بسته اید.پس بترسید از خدا و اعمال خود را اصلاح کنید و دلهای خود را خالص وپاک گردانید و امربمعروف و نهی از منکر نمائید تا خداوند دعاهای شما را مستجاب کند. (۱)

(۱) سفینة البحار ، ج ۱ ، دعا 



صفحه قبل 1 2 3 4 صفحه بعد

 
درباره وبلاگ

به وبلاگ من خوش آمدید
آخرین مطالب
پيوندها

تبادل لینک هوشمند
برای تبادل لینک  ابتدا ما را با عنوان علوم غریبه و آدرس ghoghnous.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.





نويسندگان


ورود اعضا:

نام :
وب :
پیام :
2+2=:
(Refresh)

آمار وب سایت:  

بازدید امروز : 1
بازدید دیروز : 0
بازدید هفته : 4
بازدید ماه : 18
بازدید کل : 54969
تعداد مطالب : 40
تعداد نظرات : 2
تعداد آنلاین : 1